Theo Washingtonpost, Oleh đã nhận được mệnh lệnh từ cấp trên để tiến hành một cuộc phản công táo bạo, tuyệt mật nhằm làm thay đổi động lực của cuộc chiến và đạt được mục tiêu mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đề ra là vẽ lại bản đồ chiến trường trước mùa đông.
Các đội trinh sát Ukraine và máy bay không người lái nhỏ đã xác định được một lỗ hổng đáng kinh ngạc của Nga ở Kharkov.
Vào những ngày cuối tháng 8, tại một phòng tác chiến lớn ở miền đông Ukraine, một cuộc họp giữa các phụ tá hàng đầu và các chỉ huy lữ đoàn chủ chốt của Kiev đã diễn ra. Trước mặt họ là một bản đồ địa hình 3D của khu vực Kharkov hiện do Nga kiểm soát. Họ thảo luận về các nhiệm vụ và sự phối hợp với nhau, các tình huống dự phòng và tình huống xấu nhất.
“Đó là một công việc khó khăn", Đại tá Oleksandr Syrsky, người chỉ huy cuộc phản công ở Kharkov cho biết.
Đại tá Syrsky vốn đã coi khu vực Kharkov và các thành phố chiến lược như Balakliya và Izyum là những điểm dễ bị tổn thương của quân đội Nga.
Ông bắt đầu nghĩ về cách tiến hành một cuộc phản công bằng cách tiến sâu vào lãnh thổ do Nga nắm giữ từ một khu vực bất ngờ ở phía bắc của 2 thành phố quan trọng của Kharkov là Balakliya và Izyum. Điều này nhằm cắt đứt lực lượng Nga khỏi lực lượng dự bị ở biên giới Nga gần đó và đặt cả 2 thành phố này vào nguy cơ bị bao vây.
Vị trí địa lý và vị trí của các lực lượng Nga ở Kharkov đã thuyết phục Đại tá Syrsky rằng cuộc phản công có thể được hoàn thành chỉ bằng một đòn nhanh chóng - lý tưởng là nhanh đến mức quân Nga sẽ không thể tập hợp lại để ngăn chặn họ.
“Kẻ thù nghĩ rằng, bởi vì họ đã bố trí rất nhiều lực lượng ở Izyum và còn nhiều lực lượng hơn nữa đóng quân trên biên giới Nga-Ukraine ở vùng Belgorod nên "phải điên mới cố di chuyển và tấn công ngay vào giữa và chia cắt cả hai. Nhưng chúng tôi đã làm điều đó", vị Đại tá Ukraine nói.
Tình báo Mỹ đã giúp phân bổ đạn dược và giúp Ukraine nhắm mục tiêu chính xác. Tuy nhiên, trên thực tế người Mỹ không tham gia sâu vào việc lên kế hoạch cho cuộc tấn công Kharkov và biết về chiến dịch tương đối muộn, theo các quan chức Mỹ và Ukraine.
Bất chấp những nỗ lực giữ bí mật của Ukraine, người Nga cuối cùng cũng cảm thấy rằng người Ukraine đang âm mưu điều gì đó.
Tuy nhiên, Đại tá Syrsky cho rằng, nhờ bộ máy quan liêu của Nga, thông tin chính xác về cuộc phản công đã không đến được với bất kỳ chỉ huy nào của Moscow và thậm chí không ai tính đến nó.
Tại Lầu Năm Góc, các quan chức Mỹ cho rằng, giới lãnh đạo ở Nga đã không nhận ra hết những lỗ hổng trên mặt trận Kharkov. Một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ cho hay, một giả thuyết khác là Nga đã nhìn thấy cuộc tấn công dữ dội sắp xảy ra ở tỉnh này nhưng không có đủ quân để ngăn chặn.
Người Ukraine đã di chuyển cầu phao xung quanh, hy vọng đánh lừa người Nga để đối phương tin rằng, Ukraine sắp tiến hành một cuộc phản công trực tiếp vào Izyum. Đại tá Syrsky tự tin rằng kế hoạch sẽ thành công và đã thông báo với Tổng thống Zelensky rằng, cuộc phản công là cơ hội để giải phóng một vùng lãnh thổ rộng lớn với nguồn lực và tổn thất tối thiểu.
Ông Zelensky, khao khát một chiến thắng lớn trên chiến trường, đã chấp thuận kế hoạch.
Vào ngày 6/9, mới hơn 3h30 sáng, đại đội của Đại đội trưởng Oleh gồm khoảng 100 binh sĩ, thuộc Lữ đoàn tấn công đường không số 25 bắt đầu tiến công theo từng nhóm nhỏ gồm ba xe chiến đấu bộ binh mỗi nhóm. Trong nhiều giờ trước khi bắt đầu di chuyển, pháo binh Ukraine đã tấn công các vị trí của Nga bằng hệ thống tên lửa phóng loạt M270 do Mỹ sản xuất.
Mục tiêu của pháo binh Ukraine là các chốt chỉ huy, kho đạn dược, cơ sở lưu trữ nhiên liệu. Các cuộc bắn phá không ngừng. Trên khắp mặt trận, binh lính Nga hoặc lực lượng ly khai được Moscow hậu thuẫn đã phải vật lộn để nhận lệnh hoặc phối hợp với các lực lượng gần đó khi tên lửa và rocket của Ukraine trút xuống. Một số đơn vị Nga bắt đầu rút lui, các quan chức quân sự Ukraine sau này cho biết.
“Chúng tôi đã phá vỡ chiến tuyến, và kẻ thù bắt đầu hoảng loạn. Họ hoảng loạn vì chúng tôi tấn công tất cả các vị trí tiền tuyến cùng một lúc – bản thân toàn bộ tiền tuyến là rất rộng lớn – và ở đâu chúng tôi cũng đạt được đột phá”, Đại đội trưởng Oleh nói.
Vào cuối ngày đầu tiên đó, Đại đội của Oleh đã tiến được khoảng 18km2 mà không gặp nhiều kháng cự, tiến đến rìa của Volokhiv Yar, một thị trấn đẹp như tranh vẽ nằm trong một khe núi. Giành đượ ngã ba quan trọng này sẽ cho phép các lực lượng Ukraine chặn hai đường cao tốc chính dẫn vào Izyum và Balakliya.
Oleh và quân của mình tiến vào thị trấn. Họ đã hoàn thành mục tiêu đầu tiên. Và họ nhanh chóng tiếp tục di chuyển về phía đông nam trong vài ngày, với tương đối ít kháng cự giành lại quyền kiểm soát một số khu vực bị quân đội Nga bỏ rơi. Sau đó, Đại đội của Oleh dễ dàng tiến vào Izyum sau khi các đơn vị Nga ở đây bỏ vị trí rút chạy.
Cuộc phản công thành công của Ukraine vào Kharkov đã bộc lộ những điểm yếu "chết người" của Nga trong việc giữ lãnh thổ trên một mặt trận rộng lớn. Theo Washington Post, nó đã gây sốc cho Điện Kremlin, và nó đã chứng minh cho những người ủng hộ Ukraine rằng, Ukraine có thể đánh bại người Nga.