Đây là quan điểm của Thủ tướng tại Hội nghị thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng trong nước và mở rộng thị trường xuất khẩu năm 2023, do Bộ Công Thương tổ chức tại Hà Nội ngày 3/2.
Theo Thủ tướng, nhiều lĩnh vực, vấn đề của ngành công thương đang có những diễn biến mới đòi hỏi phải linh hoạt trong đó có thị trường điện và xăng dầu.
Người đứng đầu Chính phủ khẳng định, đối với thị trường điện cần tập trung giải quyết vấn đề nguồn điện, tải điện, phân phối điện, sử dụng điện và giá điện.
Thủ tướng nhấn mạnh, nguồn điện phải sử dụng tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của đất nước. Nguồn điện vẫn còn nhiều tiềm năng để khai thác, như: điện gió, điện mặt trời.
Tải điện phải tránh tình trạng xây dựng nguồn ồ ạt nhưng không có tải; phân phối điện phù hợp với điều kiện đất nước và từng khu vực; sử dụng điện hiệu quả, tiết kiệm; giá điện phù hợp với nền kinh tế và thu nhập người dân.
Thủ tướng khẳng định, giá điện quá cao thì người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế không chịu được; đề nghị Bộ Công Thương phải suy nghĩ thấu đáo vấn đề này theo tinh thần lợi ích hài hoà, khó khăn và rủi ro chia sẻ giữa nhà nước, doanh nghiệp và người dân, đồng thời tránh điều hành "giật cục" để cân bằng, hài hòa, hợp lý giữa lạm phát và tăng trưởng.
Thủ tướng lưu ý cần ban hành cơ chế bán điện trực tiếp. Trong mua, bán điện cần có đàm phán để hài hòa lợi ích, chia sẻ khó khăn. Đối với cơ chế mua, bán điện, Thủ tướng bày tỏ, sẵn sàng ngồi đối thoại với các bên để hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và nhà nước.
Chỉ đạo đối với thị trường xăng dầu, Thủ tướng tiếp tục yêu cầu Bộ Công Thương phải bảo đảm đủ nguồn cung xăng dầu cho nhu cầu tiêu dùng trong nước, không để xảy ra tình trạng thiếu hụt xăng dầu trong mọi tình huống.
Đồng thời, Thủ tướng đề nghị Bộ Công Thương sớm hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 83, 95 về kinh doanh xăng dầu theo đúng quy định.
Theo Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN), nếu năm 2023, giá điện tiếp tục không được điều chỉnh, EVN sẽ đối diện với số lỗ hơn 65.000 tỷ đồng (khoảng 2,8 tỷ USD), số lỗ ước tăng hơn 36.200 tỷ đồng, khoảng 125% so với năm 2022. Tổng lỗ luỹ kế trong hai năm 2022-2023 dự kiến của EVN có thể là khoảng 93.000 tỷ đồng, tương đương 4 tỷ USD.
Tại họp báo thường kỳ Chính phủ tháng 1/2023, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đã trả lời về vấn đề tăng giá điện do áp lực sau gần 5 năm kìm giữ giá, đồng thời khoản lỗ lớn từ chi phí của EVN khiến sức ép tăng giá điện bán lẻ ngày một lớn, ông Hải cho rằng giá điện có tác động lớn đến hoạt động sản xuất - kinh doanh cũng như đời sống của người dân.
Theo lãnh đạo Bộ Công Thương, Bộ Công Thương đã yêu cầu EVN cần khẩn trương hoàn thành báo cáo quyết toán chi phí sản xuất kinh doanh điện năm 2022; thuê các đơn vị kiểm toán độc lập thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính năm 2022 của EVN và các đơn vị thành viên để đoàn kiểm tra liên Bộ (gồm Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan như Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam,…) kiểm tra và công bố công khai chi phí sản xuất kinh doanh điện năm 2022.
Trên cơ sở kết quả kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện năm 2022 và kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện năm 2023 đã được Bộ Công Thương phê duyệt tại Quyết định số 2976/QĐ-BCT ngày 30/12/2022, EVN ước kết quả sản xuất kinh doanh điện trong năm 2023 và tính toán giá bán điện bình quân để trình lên Bộ Công Thương và các cấp có thẩm quyền.
Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng yêu cầu EVN phối hợp với các cơ quan liên quan (như Tổng cục Thống kê) để đánh giá kỹ các tác động đến tình hình kinh tế vĩ mô và các nhóm khách hàng sử dụng điện để đề xuất lộ trình điều chỉnh giá bán lẻ điện năm 2023 và mức độ điều chỉnh phù hợp, đảm bảo ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Theo đó, trên cơ sở báo cáo của EVN về đề xuất điều chỉnh phương án điều chỉnh giá điện, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Bộ Tài chính và các Bộ, cơ quan liên quan để kiểm tra, rà soát kỹ lưỡng đề xuất của EVN.
Bộ Công Thương khẳng định, việc điều chỉnh giá điện sẽ được tính toán, đánh giá, cân nhắc hết sức đầy đủ tác động đến lạm phát, đời sống người dân, hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp và việc điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ. Mức điều chỉnh và thời điểm điều chỉnh được quyết định trong khung giá của mức bán lẻ điện bình quân do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và phải phù hợp theo thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương và EVN trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.