"Cạn" tiền, vướng thủ tục: Doanh nghiệp bất động sản lo bị thôn tính dự án

Đánh giá thị trường bất động sản trong năm 2023, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) cho rằng, năm 2023 là bản lề, mang tính sống còn của doanh nghiệp bất động sản.

Các doanh nghiệp bất động sản đang phải đối mặt với không ít khó khăn, trong đó nguồn vốn là một trong những khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp bất động sản hiện nay.

Vướng thủ tục, "đói" vốn, nguy cơ thôn tính dự án bất động sản

Ông Châu cho biết, thời gian qua Ngân hàng Nhà nước cũng có nhiều thông tư tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Trong đó, có các quy định liên quan đến việc miễn giảm lãi suất, cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp cũng như miễn giảm lãi, phí đối với người vay. Tuy nhiên, việc tiếp cận vốn của doanh nghiệp ngày càng khó khăn.

"Đặc biệt, kể từ ngày 1/10/2022, theo quy định tại Thông tư 22/2019/TT-NHNN quy định các giới hạn, tỉ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn của các ngân hàng điều chỉnh từ 37% xuống 34%. Đến 1/10-/023 sẽ tiếp tục giảm còn 30%. Điều này có nghĩa ngân hàng thương mại có 100 đồng thì chỉ được dùng 30 đồng cho vay bất động sản. Nguồn lực cho vay ngày càng ít đi trong khi các doanh nghiệp đang kiệt quệ", ông Châu cho biết.

Trong bối cảnh doanh nghiệp bất động sản "cạn" tiền, HoREA mong mỏi Ngân hàng Nhà nước sẽ ban hành thông tư về cơ cấu nợ bởi dòng tiền vô cùng quan trọng đối với doanh nghiệp bất động sản.

"Hiện nay chúng tôi cũng đang lo về nguy cơ thôn tín dự án bất động sản, nên mong Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ cho các doanh nghiệp. Nếu không được cơ cấu nợ, doanh nghiệp không có tiền triển khai dự án, dòng tiền sẽ không quay trở lại doanh nghiệp", ông Châu bày tỏ.

Ngoài "cạn" vốn, theo Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), vốn không phải là vấn đề khó khăn lớn nhất hiện nay với doanh nghiệp bất động sản, vướng mắc lớn nhất nằm ở pháp lý.

"Khó khăn pháp lý chiếm 70% khó khăn của doanh nghiệp bất động sản", ông Châu khẳng định.

Ông dẫn chứng, năm 2017, thị trường bất động sản có 42.991 sản phẩm được tung ra, sau đó giảm dần qua các năm còn 28.000 năm 2018, rồi 23.000 năm 2019 và năm 2020 còn 16.894 sản phẩm.

Đến năm 2021 chỉ 13.849 sản phẩm được bán ra và 2022 chỉ hơn 12.100 sản phẩm. Tốc độ giảm quy mô lớn theo từng năm. Tình trạng này là do thiếu dự án mà nguyên nhân chính là do vướng mắc pháp lý.

"Chúng tôi đang cùng doanh nghiệp tháo gỡ. Ở các nước, đa phần là nhà ở vừa túi tiền, trung cấp, còn nhà cao cấp siêu sang phải đếm trên đầu ngón tay. Nhưng tại Việt Nam, tình trạng này ngược lại. Nhà ở xã hội thiếu trầm trọng", ông Châu cho hay.

Cuối năm 2022, Thủ tướng đã ký các công điện liên tục để yêu cầu tháo gỡ vướng mắc cho thị trường bất động sản, song theo các doanh nghiệp, đến nay vẫn chưa có văn bản nào được ban hành.

Quá trình khôi phục thị trường bất động sản sẽ là quá trình sàng lọc "rất đau đớn"

Liên quan tới các kiến nghị của HoREA, tại tọa đàm với chủ đề "Nghị quyết 01 - đột phá hỗ trợ doanh nghiệp" do báo Người Lao động tổ chức, ông Vũ Tiến Lộc, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam cho rằng, thị trường bất động sản có vai trò lớn và tiềm năng lớn của nền kinh tế. Hồi phục thị trường bất động sản là 1 trong những nhiệm vụ hàng đầu hiện nay.

Để lấy lại niềm tin của nhà đầu tư, thu hút dòng tiền trở lại thị trường bất động sản, theo ông Lộc trước hết phải giải quyết các vấn đề về thể chế và pháp lý, thủ tục hành chính.

"Theo phản ánh của các doanh nghiệp bất động sản, 70% vướng mắc hiện nay của các doanh nghiệp đến từ thủ tục hành chính. Nếu đúng như vậy thì quan trọng hàng đầu phải là giải quyết vướng mắc thủ tục và thể chế.

Trong điều kiện hiện nay, tâm lý sợ sai đang phổ biến, các bộ ban ngành đang có những hướng dẫn chồng chéo thì việc đưa ra những quy trình để triển khai hết sức cần thiết. Nên chăng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần có văn bản để quy định vấn đề này", ông Lộc đề nghị.

Cũng theo ông Lộc, quá trình khôi phục thị trường bất động sản sẽ là quá trình sàng lọc "rất đau đớn", sẽ có những doanh nghiệp buộc phải rời thị trường, có những doanh nghiệp rơi vào khó khăn. Nguồn vốn ngân hàng phải tập trung vào những lĩnh vực tiềm năng để nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Quan trọng là sự minh bạch của thị trường bất động sản và chính sự minh bạch sẽ dẫn dắt dòng vốn đầu tư vào thị trường này.