Nhà sáng lập tiền điện tử Luna đã lừa đảo hàng tỷ đô la ra sao?

Trong công bố mới nhất, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) đã buộc tội Terraform Labs và Giám đốc điều hành của nó, Do Kwon, với tội gian lận, cáo buộc rằng họ đã dàn dựng một "cuộc gian lận chứng khoán tài sản tiền điện tử" trị giá hàng tỷ đô la", SEC cho biết hôm 16/2.

Kwon và Terraform bị cáo buộc đã lên kế hoạch từ tháng 4 năm 2018 cho đến khi TerraUSD, còn được gọi là UST, và đồng tiền chị em Luna của nó sụp đổ vào tháng 5 năm 2022 để huy động hàng tỷ đô la từ các nhà đầu tư thông qua việc cung cấp, và bán một "bộ tiền điện tử được kết nối với nhau" qua chứng khoán tài sản, bao gồm các giao dịch hoán đổi dựa trên chứng khoán phản ánh cổ phiếu của Hoa Kỳ và nổi tiếng nhất là cái gọi là "đồng tiền ổn định thuật toán" TerraUSD.

Theo đơn khiếu nại, công ty đã quảng cáo UST là một đồng tiền "có lãi suất", đề nghị trả lãi suất lên tới 20% thông qua Giao thức Anchor. Khiếu nại của SEC cũng cáo buộc rằng, trong khi tiếp thị mã thông báo LUNA, Terraform và Kwon đã nhiều lần lừa dối các nhà đầu tư rằng một ứng dụng thanh toán di động phổ biến của Hàn Quốc đã sử dụng nền tảng blockchain Terra để giải quyết các giao dịch tích lũy giá trị cho đồng LUNA. Trong khi đó, Terraform và Kwon cũng bị cáo buộc lừa dối các nhà đầu tư về sự ổn định của UST. Vào tháng 5 năm 2022, UST giảm giá so với đồng đô la Mỹ và giá của nó cũng như các mã thông báo chị em của nó giảm mạnh xuống gần bằng 0.

Giống như nhiều stablecoin, UST được chốt theo tỷ lệ 1 trên 1 với đồng đô la. Đúc một UST mới yêu cầu "đốt" hoặc phá hủy một đồng Luna. Cấu trúc này cho phép các cơ hội kinh doanh chênh lệch giá vốn là chìa khóa để duy trì tỷ giá cố định: Người dùng luôn có thể hoán đổi một đồng Luna lấy UST và ngược lại với mức giá được đảm bảo là 1 đô la, bất kể giá thị trường của một trong hai mã thông báo vào thời điểm đó có như thế nào. Nhưng giá của đồng Luna ngày càng không ổn định và buộc đồng UST phải phá vỡ mức cố định 1 đô la của nó, một nỗ lực đã khiến cả UST và Luna cuối cùng bị sập đổ.

Khiếu nại chống lại Kwon và Terraform đã được đệ trình lên tòa án liên bang thuộc Quận phía Nam của New York ở Manhattan, và cáo buộc cả hai vi phạm các điều khoản đăng ký và chống gian lận của cả Đạo luật Chứng khoán và Giao dịch Mỹ.

SEC cáo buộc rằng Kwon đã tiếp thị bất hợp pháp những tài sản đó, bao gồm cả các giao dịch hoán đổi mAsset và Terra, dưới dạng chứng khoán sinh lãi, "liên tục tuyên bố" các mã thông báo này sẽ tăng giá trị.

"Hành động của ngày hôm nay không chỉ buộc các bị cáo phải chịu trách nhiệm về vai trò của họ trong sự sụp đổ của Terra, điều đã tàn phá cả các nhà đầu tư bán lẻ và tổ chức, đồng thời gây ra làn sóng chấn động khắp thị trường tiền điện tử, mà một lần nữa nhấn mạnh rằng chúng tôi nhìn vào thực tế hậu quả kinh tế của một đợt chào bán chứ không phải là cái tên nhãn hiệu", giám đốc thực thi của SEC, Gurbir Grewal cho biết trong một tuyên bố.

UST đã giảm giá một lần trước khi cặp giao dịch cuối cùng sụp đổ vào năm 2022. Vào tháng 5 năm 2021, SEC cáo buộc, Terra đã giảm xuống dưới 1 đô la và để đáp lại, Kwon đã âm mưu với một bên thứ ba giấu tên đã mua số lượng lớn UST để khôi phục giá trị cọc. Công khai, Kwon và Terraform tuyên bố đó là một chiến thắng nhưng SEC cáo buộc, và gọi hành vi này là sự kiện "thiên nga đen".

"Chúng tôi cáo buộc rằng Terraform và Do Kwon đã không cung cấp cho công chúng thông tin đầy đủ, công bằng và trung thực theo yêu cầu đối với một loạt chứng khoán tài sản tiền điện tử, đáng chú ý nhất là đối với LUNA và Terra USD", Chủ tịch SEC Gary Gensler cho biết. "Chúng tôi cũng cáo buộc rằng họ đã phạm tội lừa đảo bằng cách lặp đi lặp lại những tuyên bố sai sự thật và gây hiểu lầm để tạo lòng tin trước khi gây ra tổn thất nặng nề cho các nhà đầu tư.

Chủ tịch Gensler nói thêm: "Tôi khen ngợi các nhân viên làm việc chăm chỉ của SEC, những người vẫn thận trọng trong một cuộc điều tra quan trọng như vậy, ngay cả khi các bị cáo cố gắng ngăn chúng tôi lấy thông tin quan trọng về hoạt động kinh doanh của họ. Nó cũng thể hiện sức mạnh và cam kết của các công chức tận tụy của SEC".

Trên toàn cầu, các nhà đầu tư vào TerraUSD và Luna đã mất khoảng 42 tỷ đô la, theo công ty phân tích Blockchain Elliptic. Sự hỗn loạn của thị trường xảy ra sau sự sụp đổ của TerraUSD đã dẫn đến sự thất bại của một số công ty tiền điện tử lớn bao gồm công ty cho vay tiền điện tử Celsius Network của Hoa Kỳ và nhà quản lý quỹ tiền điện tử có trụ sở tại Singapore Three Arrows Capital.

Theo tình báo Hàn Quốc, nơi ở hiện tại của Kwon vẫn chưa được biết, nhưng người đồng sáng lập Terra gần đây được cho là đang ở Serbia. Kwon bị truy nã ở Hàn Quốc vì liên quan đến sự sụp đổ của TerraUSD.

Cuộc điều tra đã và đang được thực hiện bởi Roger Landsman, Elisabeth Goot, Kathleen Hitchins, James Murtha, Daniel Koster, Donald Battle,  David Crosbie và được giám sát bởi Reid Muoo, Osman Nawaz, Jorge Tenreiro và David Hirsch từ Công cụ tài chính phức hợp và Tài sản tiền điện tử và Đơn vị mạng. Vụ kiện này cũng đang được xử lý bởi James Connor, Ladan Stewart, Devon Staren và Laura Meehan từ Đơn vị Xét xử Hoa Kỳ.