Nông dân Sóc Trăng trồng loại nhãn gì mà trái chín bóc ra thấy thơm, nhìn cơm muốn nếm, bán đắt hàng?

Theo người dân gắn bó lâu năm với vùng đất này, sở dĩ trái nhãn xuồng cơm vàng ở địa phương ngon ngọt là nhờ vào thổ nhưỡng của loại đất pha cát và cây nhãn được trồng ở khu vực đất ven biển nên mang một chút “vị mặn” từ luồng gió biển thổi vào.

Đến tham quan vườn nhãn xuồng cơm vàng đang vào mùa thu hoạch của ông Đinh Hoàng Vũ, khóm Biển Trên, phường Vĩnh Phước, thị xã Vĩnh Châu (tỉnh Sóc Trăng) chúng tôi được ông Vũ nhiệt tình đón tiếp. 

Ông Vũ thông tin: "Vườn nhãn xuồng cơm vàng của gia đình tôi đã cho trái hơn chục năm qua, năng suất năm nào cũng tốt, đầu ra của trái nhãn ổn định, bán được giá cao, nhờ đó mà đời sống gia đình rất ổn định và sung túc. 

Thông thường nhãn cho thu hoạch rộ vào tháng 6 dương lịch hàng năm, nhưng 2 năm trở lại đây tôi thực hiện biện pháp kỹ thuật rải vụ để bán nhãn ra thị trường có giá tốt hơn, đặc biệt mong muốn nhãn Vĩnh Châu sẽ cung cấp đến người tiêu dùng được quanh năm".

Đưa tay chỉ về phía những cây nhãn có tán lá xòe rộng, trái chín oằn cả nhánh cây, ông Vũ tiết lộ: "Tôi có tổng diện tích đất trồng nhãn 5.000m2. Trước kia diện tích này cũng trồng nhãn nhưng giống nhãn da bò, mặc dù chất lượng nhãn trồng tại vùng đất này khá ngon nhưng do giá bán không được tốt nên tôi chuyển sang trồng giống nhãn xuồng cơm vàng đã được 13 năm...".

Nông dân phường Vĩnh Phước, thị xã Vĩnh Châu (Sóc Trăng) đã gắn bó với cây nhãn xuồng cơm vàng hàng chục năm qua, giúp cho gia đình có đời sống ổn định. Ảnh: THÚY LIỄU

Theo ông Vũ, với giống nhãn xuồng cơm vàng, thông thường vào tháng 3, tháng 4 dương lịch hàng năm cây sẽ tự ra hoa, kết trái, nhãn chỉ cho trái 1 vụ/năm. So với nhiều loại cây ăn trái khác, nhãn dễ trồng, nhẹ công chăm sóc, chủ yếu bổ sung đầy đủ nước cho cây sinh trưởng tốt và bổ sung thêm các loại phân bón hữu cơ, thuốc sinh học là đảm bảo năng suất nhãn giữ vững ổn định qua từng năm. 

Nhãn vụ thuận, nhãn xuồng cơm vàng cho năng suất 3,5 - 4,5 tấn trái/5.000m2, nhãn bán giá tại vườn từ 25.000 - 30.000 đồng/kg, trừ chi phí lợi nhuận 70 triệu - 80 triệu đồng/năm. Đối với nhãn vụ nghịch như vườn nhãn của gia đình ông Vũ hiện tại đã làm được 2 năm qua, thì năng suất nhãn ước đạt 3 tấn trái/5.000m2, giá nhãn xuồng cơm vàng bán tại vườn bình quân 40.000 đồng/kg, trừ chi phí lợi nhuận gần 90 triệu đồng/năm. 

"Sau khi thu hoạch xong đợt nhãn vụ nghịch, tôi sẽ triển khai trồng nhãn hữu cơ trên toàn bộ diện tích đất để kết nối doanh nghiệp cung cấp trái nhãn hữu cơ, phục vụ thị trường cao cấp trong nước, kể cả xuất khẩu, nhằm tạo chuỗi liên kết đầu ra bền vững, đặc biệt là nâng giá trị trái nhãn xuồng cơm vàng Vĩnh Châu trên thị trường”, ông Vũ tiết lộ.

Cũng là hộ trồng nhãn mấy mươi năm qua, tại vùng đất chuyên canh cây nhãn của phường Vĩnh Phước, ông Lý Chí Hào, khóm Biển Trên, phường Vĩnh Phước chia sẻ: “Cây nhãn xuồng cơm vàng khi được trồng tại vùng đất xã Vĩnh Phước phù hợp thổ nhưỡng, năng suất trái tốt, chỉ sau 2 năm trồng, cây đã cho trái. 

Tính đến nay, vườn nhãn xuồng của gia đình tôi cho trái được gần 20 năm. Thu hoạch nhãn vào tháng 5, 6 dương lịch và nhãn chỉ cho trái 1 vụ/năm, năng suất từ 800kg - 1,2 tấn/1.000m2, giá bán bình quân 30.000 đồng/kg. Sau khi trừ chi phí, mỗi vụ nhãn, tôi bỏ túi số tiền hơn 100 triệu đồng/5.000m2”.

Theo lời ông Chí Hào, vườn nhãn xuồng cơm vàng của gia đình qua nhiều năm mà vẫn xanh tốt, năng suất trái luôn ổn định nhờ toàn bộ diện tích vườn nhãn được canh tác theo quy trình VietGAP, chủ yếu là sử dụng phân bón hữu cơ cho cây, kể cả thuốc dưỡng lá, hoa đều dùng các loại thuốc sinh học. 

Nhãn xuồng cơm vàng trồng tại vườn nhà ông Hào có một số bệnh như nám rễ, sâu đục thân. Để phòng tránh các loại dịch bệnh, sâu hại tấn công như trên thì ông Hào thường xuyên theo dõi vườn nhãn và kịp thời phát hiện bệnh trên cây, triển khai biện pháp phòng trị ngăn chặn dịch bệnh, không để ảnh hưởng đến cây.

Đồng chí Mã Chí Thọ - Trưởng Phòng Kinh tế thị xã Vĩnh Châu (tỉnh Sóc Trăng) thông tin, thị xã Vĩnh Châu có diện tích trồng nhãn hơn 291ha, nhãn được trồng tập trung tại các xã như: Vĩnh Tân, Lai Hòa, phường 1 và phường Vĩnh Phước, chủ yếu là giống nhãn xuồng cơm vàng, chỉ có một ít diện tích đất trồng thanh nhãn (11ha). 

Với 291ha, trong đó có 40% diện tích nhãn được trồng theo quy trình VietGAP và hướng hữu cơ; hầu hết diện tích trồng nhãn trên địa bàn thị xã áp dụng hệ thống tưới phun tự động, nhằm tiết kiệm nguồn nước tưới và giảm công lao động. 

Cùng với đó, để tập hợp hộ dân trồng nhãn tạo ra sản phẩm cùng chất lượng, trên địa bàn phường Vĩnh Phước đã thành lập 1 hợp tác xã nhãn Vĩnh Châu, diện tích 40ha, có 30 thành viên tham gia. Trong năm 2023 này, đơn vị phối hợp ngành chuyên môn tỉnh triển khai mô hình trồng nhãn hữu cơ trên diện tích 5ha và sẽ nhân rộng mô hình đến các hộ dân vùng chuyên canh trồng nhãn cho những năm tiếp theo.

Mục tiêu của chương trình là nâng cao chất lượng nhãn Vĩnh Châu, đặc biệt là tìm kiếm doanh nghiệp, công ty hợp đồng liên kết thu mua nhãn Vĩnh Châu xuất khẩu, nhằm nâng cao giá trị trái nhãn và nâng cao thu nhập cho nhà vườn.

Theo ghi nhận thực tế ở các địa phương vùng chuyên canh trồng nhãn thì trái nhãn xuồng cơm vàng Vĩnh Châu được người tiêu dùng ưa chuộng, tiêu thụ rất tốt trên thị trường. 

Do đó, để trái nhãn Vĩnh Châu đạt chất lượng tốt hơn, thiết nghĩ bà con nông dân còn canh tác nhãn theo phương thức truyền thống nên chuyển đổi sang canh tác theo quy trình VietGAP, hướng hữu cơ, hữu cơ để sản phẩm nhãn đi vào các thị trường cao cấp, đáp ứng được nhu cầu của thị trường xuất khẩu, góp phần tạo “thương hiệu” cho trái nhãn Vĩnh Châu và tăng thu nhập tại hộ.