Trong buổi họp báo thường kỳ Quý I năm 202, đại diện Bộ VHTTDL đã trả lời nhiều thắc mắc liên quan đến việc xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (NSND), Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) lần thứ 10. Trả lời câu hỏi, thời gian vừa qua "O Sen" Lê Như Ngọc Mai vướng phải khá nhiều lùm xùm về đời tư, trong đó có thông tin Ngọc Mai và Quốc Nghiệp đến với nhau khi chưa ly hôn ở lần kết hôn đầu, liệu việc này có ảnh hưởng đến việc xét phong tặng danh hiệu NSƯT cho nữ nghệ sĩ này hay không, bà Nghiêm Thị Thanh Nguyệt - Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ cho biết, hồ sơ xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần 10 đã được triển khai theo 3 cấp hội đồng. Hồ sơ của nghệ sĩ Lê Như Ngọc Mai do cấp TP. HCM trình.
Đến giờ phút này, tất cả các hồ sơ đều đã được trình lên Ban Thi đua Khen thưởng Trung ương và Bộ Nội vụ để hoàn thiện các thủ tục trước khi trình Chủ tịch nước ký. Bộ VHTTDL là cơ quan thường trực cấp Nhà nước phụ trách về vấn đề này không nhận được bất kỳ thông tin phản hồi trái chiều nào. Thông tin nêu trên cũng phải thông tin chính thức nên chưa đủ căn cứ để xem xét lại hồ sơ xét tặng danh hiệu NSƯT cho nghệ sĩ Lê Như Ngọc Mai.
Lê Như Ngọc Mai sinh năm 1987 tại Quảng Trị. Cô là Thạc sĩ chuyên ngành Thanh nhạc tại Nhạc viện TP.HCM, có 10 năm công tác tại Nhạc viện với vai trò giảng viên. Ngọc Mai cũng từng giữ vị trí Trưởng đoàn Ca - Nhà hát Ca múa nhạc Bông Sen vào năm 2015-2016. Sau nhiều năm lui về hậu phương để chăm lo gia đình, Ngọc Mai bất ngờ nhận được sự chú ý của khán giả sau khi giành giải Quán quân Chương trình "Ca sĩ mặt nạ" năm 2022 với hình tượng "O Sen" và được vinh danh là Nghệ sĩ tiêu biểu ngành nghệ thuật biểu diễn do đoạt Huy chương Vàng Liên hoan Ca múa nhạc toàn quốc đợt 2 (diễn ra vào tháng 6/2022) của Bộ VHTTDL.
Trước đó, vào đầu tháng 2/2023, một số bức ảnh được cho là đám cưới của ca sĩ Ngọc Mai với chồng cũ bất ngờ rò rỉ gây xôn xao mạng xã hội. Theo thông tin lan truyền, đám cưới này tổ chức vào tháng 6/2014. Trong ảnh còn có sự xuất hiện của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9, NSƯT Hồng Vân, NSND Tạ Minh Tâm... NSND Tạ Minh Tâm, cũng xác nhận từng được Ngọc Mai mời dự đám cưới này.
Chia sẻ trên sóng truyền hình nhiều năm trước, Ngọc Mai và Quốc Nghiệp đều tiết lộ quen biết và yêu nhau nhờ lần đi chung đoàn trong chương trình biểu diễn giao lưu văn hóa ở Pháp năm 2011. Xác định đến với nhau, Quốc Nghiệp dẫn Ngọc Mai về nói chuyện với ba mẹ của mình. Năm 2015, Quốc Nghiệp - Ngọc Mai đăng ký kết hôn, Ngọc Mai về sống với bố mẹ chồng chứ chưa tổ chức đám cưới. Sau khi đã có 2 con, cặp đôi dự định sẽ tổ chức lễ cưới vào tháng 4 năm nay.
Trả lời câu hỏi của Dân Việt liên quan đến chuyện vì sao lễ phong tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 10 vẫn chưa diễn ra, bà Nghiêm Thị Thanh Nguyệt cho hay, công tác xem xét phong tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 10 hiện đang được thực hiện theo Nghị định số 89/2014 và Nghị định số 40/2021. Công tác xét tặng được triển khai năm 2022 và tháng 12/2022, Bộ VHTTDL đã hoàn thiện phiên họp cuối cùng trong 3 cấp hội đồng. Bộ VHTTDL cũng đã hoàn thiện hồ sơ để trình Bộ Nội vụ, Ban Thi đua khen thưởng Trung ương theo đúng quy định để xét tặng danh hiệu NSND cho 136 NSƯT và xét tặng NSƯT cho 347 nghệ sĩ trong đợt xét tặng lần thứ 10 này.
Bà Nghiêm Thị Thanh Nguyệt cũng cho biết thêm, Chính phủ đã giao Bộ VHTTDL chủ trì phối hợp với Bộ Nội vụ cùng các bộ, ngành liên quan xây dựng lại Nghị định về xét tặng danh hiệu NSƯT, NSND. Bộ VHTTDL đang triển khai theo tinh thần đến tháng 10/2023 sẽ trình Chính phủ xem xét để cùng với Luật Thi đua khen thưởng năm 2022 thì các hệ thống văn bản liên quan trong đó có việc xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT sẽ được Chính phủ xem xét và có hiệu lực vào tháng 01/2024.
Luật Thi đua khen thưởng năm 2022 được Quốc hội thông qua vào kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, trong đó, Điều 66 của Luật Thi đua khen thưởng có bổ sung thêm 1 đối tượng đó là xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT cho các cá nhân hoạt động trong lĩnh vực văn học nghệ thuật bao gồm cả người sáng tạo tác phẩm văn học nghệ thuật. Đây là một điểm hoàn toàn mới so với các quy định trước đây.
Hiện Bộ VHTTDL đã có văn bản gửi tới các hội Văn học Nghệ thuật chuyên ngành của Trung ương để xin ý kiến xem xét ngoài các đối tượng được quy định tại Điều 2 của Nghị định số 89/2014/NĐ-CP, ngày 29/9/2014 quy định về xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT còn cần bổ sung những đối tượng nào nữa không.
Liên quan đến thắc mắc của báo Dân Việt về Lễ trao Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2022 vì sao vẫn chưa được tổ chức, bà Nghiêm Thị Thanh Nguyệt cho biết, lễ trao giải sẽ được tổ chức vào dịp kỷ niệm 19/5/2023. Sẽ có 128 tác giả, đồng tác giả được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2022 trong đó có 16 tác giả, đồng tác giả được tặng, truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh.
8 tác giả được Giải thưởng Hồ Chí Minh gồm:
- Nhạc sĩ Hồng Đăng (Phan Hồng Đăng) với cụm tác phẩm: Lênh đênh, Đêm hành hương về huyền thoại, Buổi tối chuyện một căn nhà nhỏ, Khao khát, Gửi một câu hát cho Tokyo.
- Tác giả Chu Chí Thành với bộ ảnh Hai người lính (4 ảnh).
- Tác giả Võ Nguyên Nhân (Võ An Khánh) với bộ ảnh: Anh hùng - Bất khuất - Trung hậu - Đảm đang (10 ảnh).
- NSND Đặng Hùng (đồng tác giả) với các tiết mục múa: Nước về; Vũ khúc Raklây; Óng ánh tơ vàng.
- NSND Vũ Việt Cường (đồng tác giả) với tiết mục múa Mâm vàng, tổ khúc múa Sài Gòn ngày ấy, Kịch múa Chuyện tình non sông.
- NSND Lê Văn Khình (Lê Khình) đồng tác giả với các tiết mục múa: Những bông hoa đỏ của rừng; Những cô gái Phiêng Hào.
- PGS.TS, NSND Ứng Duy Thịnh (đồng tác giả) với tác phẩm kịch múa: Đất nước, Ngọn lửa; sách Con đường dân gian đến sáng tạo múa chuyên nghiệp.
- PGS.TS. NSND Nguyễn Thị Hiển (đồng tác giả) với các tác phẩm thơ múa: Hoa phong lan trên đỉnh Truông Bồn, tiết mục múa: Xuân về trên bản Khơ Mú, Bức tranh thôn nữ.
8 tác giả, đồng tác giả được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh:
- Nhạc sĩ Văn Ký (Vũ Văn Ký) với các tác phẩm: Giao hưởng thơ Ru con, ca khúc Tiến lên thanh niên thế hệ Hồ Chí Minh, Hà Nội mùa xuân.
- Tác giả Nguyễn Văn Chước (Bùi Trang Chước) với thiết kế mẫu "Huân chương" Huân chương Sao Vàng; Huân chương Hồ Chí Minh; Huân chương Độc lập; Huân chương Lao động; Thiết kế mẫu Quốc huy Việt Nam; tác phẩm: Khu gang thép Thái Nguyên.
- Tác giả Hoàng Châu Ký với tác phẩm sách Tuồng cổ, kịch bản sân khấu Thanh gươm chủ chiến, kịch bản sân khấu Trần Quý Cáp.
- Tác giả Nguyễn Xuân Trình với kịch bản sân khấu: Quê hương Việt Nam, Bạch đàn liễu, Đợi đến mùa xuân.
- Tác giả Nguyễn Xuân Đức với kịch bản sân khấu: Ám ảnh, Những mặt người thấp thoáng, Nhiệm vụ hoàn thành, tuyển tập kịch: Chứng chỉ thời gian.
- Tác giả Hoàng Trung Thông (Đặc Công, Bút Châm) với các tập thơ: Đường chúng ta đi, Những cánh buồm, Đầu sóng, Tiếng thơ không dứt.
- Tác giả Bùi Hiển với các tập truyện: Trong gió cát, Hoa và thép, Tâm tưởng.
- Đồng tác giả, NSƯT Phan Thế Dõng (Trần Nhu, Nguyệt Hải) với các phim tài liệu: Du kích Củ Chi, Hạt lúa vành đai, Đội nữ pháo binh Long An.
Có 87 tác giả, đồng tác giả được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật và 25 tác giả, đồng tác giả được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn hóa thông tin trong đợt này.
Trong đó có những tác giả như nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn (ca khúc Tổ quốc gọi tên mình - nhạc Đinh Trung Cẩn; thơ Nguyễn Phan Quế Mai); nhạc sĩ Nguyễn Văn Vĩnh (Thao Giang) với các tác phẩm: Kể chuyện ngày mùa, Tình quê hương.
NSND Lê Hồng Chương với các phim tài liệu: Thang đá ngược ngàn, Muốn được sống, Còn lại với thời gian…