Những ngày qua, thông tin nhiều sắc phong cổ của đền Quốc Tế (xã Dị Nậu, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ) bị đánh cắp năm 2021, nay bị rao bán công khai trên mạng ở Trung Quốc đang thu hút sự quan tâm của dư luận.
Cụ thể, ngày 12/4/2023, trên địa chỉ trang web của Công ty Shanghai Yangming Auction Co., Ltd có đăng tải thông tin Phiên đấu giá cổ vật "Giấy cũ phồn hoa – Lịch sử văn hiến và bằng sắc trăm năm". Đơn vị này thông báo phiên đấu giá cổ vật trên sẽ bắt đầu lúc 9h30 ngày 22/4/2023 tại khách sạn Thượng Hải Majesty Plaza, Ký hiệu Phiên đấu giá là S23041.
Tại phiên đấu giá này, dự kiến sẽ đấu giá 672 món cổ vật (từ số thứ tự 2001 đến số thứ tự 2672), đa phần là bằng chất liệu giấy. Trong số cổ vật có 12 sắc phong của Việt Nam niên đại thời Lê và Nguyễn, có số thứ tự từ 2243 đến số thứ tự 2254 được đem ra đấu giá.
Các sắc phong có niên hiệu Cảnh Hưng, Thiệu Trị, Tự Đức, Đồng Khánh, Thành Thái, Duy Tân, Khải Định... có nguồn gốc từ các di tích ở Phú Thọ, Hải Dương, Hà Nội, Hà Nam, Bắc Ninh.
Ngoài ra, tại địa chỉ trang web của Công ty Shanghai Yangming Auction Co., Ltd còn đăng tải thông tin kết quả đấu giá các cổ vật là sắc phong thần của Việt Nam tại các phiên đấu giá trước đó kèm theo thông tin hiện vật, ngày đấu giá, giá khởi điểm, giá bán sau đấu giá. Một số hiện vật chưa bán được tại các phiên này không ghi giá bán.
Thông tin về công ty đấu giá
Theo thông tin Dân Việt có được, Công ty Đấu giá Dương Minh Thượng Hải (Shanghai Yangming Auction Co., Ltd.) được thành lập vào đầu năm 2014 với số vốn đăng ký là 10 triệu nhân dân tệ với sự chấp thuận của Ủy ban Thương mại Thành phố Thượng Hải và Cục Công nghiệp và Thương mại Thành phố Thượng Hải.
Công ty này có đầy đủ giấy phép và tiêu chuẩn tiến hành đấu giá đối với di tích văn hóa hạng hai và hạng ba.
Cái tên Dương Minh mang ý nghĩa kế thừa tinh thần văn hóa của nhà chính trị, nhà triết học, nhà tư tưởng xuất sắc thời nhà Minh trong lịch sử Trung Quốc – Vương Dương Minh (tên thật là Thủ Nhân, tự là Bá An).
Tinh thần văn hóa được đề cập tới ở đây là “tri hành hợp nhất”, tích cực đẩy mạnh thu thập lưu trữ các tài liệu về con người Giang Nam.
Hiện tại, Công ty Dương Minh đang bán đấu giá tiền giấy, cổ phiếu và trái phiếu cũ của Trung Quốc cũng như các tài liệu lịch sử có tính giá trị văn hóa cao, sau đó tiếp tục đẩy mạnh sang nhiều lĩnh vực khác.
Trong phần giới thiệu của mình, Dương Minh cũng nhấn mạnh rằng công ty hoạt động dựa trên sự trung thực, tuân thủ quan điểm "cởi mở, công bằng và vô tư", thực hiện các hoạt động đấu giá với thái độ "nghiêm túc, có trách nhiệm và tận tâm" nhằm xây dựng thương hiệu trong lĩnh vực đấu giá Trung Quốc với tính chuyên nghiệp và dịch vụ chất lượng. Họ hoan nghênh các nhà sưu tập từ mọi tầng lớp xã hội trong và ngoài nước tham gia đấu giá trên website của mình.
Đồng thời Công ty Dương Minh cũng đưa ra những hướng dẫn cụ thể về cách thức đấu giá đối với từng đối tượng người mua và người bán.
Theo đó, đối với người có sản phẩm cần đấu giá, trước hết cần đăng nhập vào website để xin tư vấn, sau đó gửi ảnh và thông tin liên quan của sản phẩm vào hòm thư của công ty. Chỉ sau khi hai bên đạt được sự đồng thuận, người bán mới theo lịch hẹn trước qua điện thoại, mang bộ sưu tập của mình tới gặp trực tiếp tại trụ sở.
Tại đây, sau khi các chuyên gia của công ty kiểm tra bộ sưu tập, nếu đủ điều kiện tham gia đấu giá, người bán sẽ ký hợp đồng ủy thác đấu giá với công ty bằng chứng minh nhân dân, hộ chiếu hoặc căn cước công dân hợp lệ. Các vật phẩm đấu giá sẽ được công ty thu thập và tổng hợp vào danh mục đấu giá, đồng thời được được hiển thị công khai trong quá trình đấu giá.
Nếu bán được vật phẩm, Công ty Đấu giá Dương Minh Thượng Hải sẽ thanh toán tiền bán hàng thực tế theo quy định tại Điều 23 và Điều 24 của nội quy cuộc đấu giá. Trường hợp vật phẩm đấu giá không bán được, người ký gửi có trách nhiệm thu hồi vật phẩm đấu giá theo quy định tại Điều 29 của quy chế đấu giá, thanh toán phí xử lý vật phẩm đấu giá và các chi phí khác cho công ty theo hợp đồng ủy thác đấu giá.
Đối với người mua, có thể xem các vật phẩm đấu giá trên website của công ty, đọc danh mục đấu giá và quy tắc đấu giá, đồng thời chọn các mặt hàng đấu giá mà mình quan tâm.
Công ty này cũng nhấn mạnh rằng người mua cần tiếp cận và xem trực tiếp các vật phẩm đấu giá tại buổi đấu giá để đưa ra quyết định.
Người đấu giá nên trực tiếp kiểm tra mặt hàng ban đầu được đấu giá bằng phương pháp nhận dạng hoặc các phương pháp khác trước ngày đấu giá và tự mình đánh giá tính xác thực và/hoặc chất lượng của mặt hàng đấu giá. Người đấu giá cần đưa ra quyết định và chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi đấu giá của mình.
Thủ tục đấu giá như thế nào?
Theo đó, về thủ tục đấu giá, sẽ có hai phương thức như sau:
Một là đấu giá tại chỗ: Trước khi vào phiên đấu, người tham gia đấu giá phải đăng ký bằng CMND, hộ chiếu hoặc căn cước nhân dân hợp lệ, nộp tiền đặt cọc tương ứng và nhận biển số đấu giá trước khi vào địa điểm đấu giá.
Hai là ủy thác đấu giá: Nếu người đấu giá không thể trực tiếp tham dự đấu giá thì có thể ủy thác cho Công ty Dương Minh đấu giá bằng văn bản hoặc qua điện thoại theo quy định có liên quan của quy chế đấu giá. Công ty có quyền quyết định có nhận ủy thác trên hay không. Đây là dịch vụ miễn phí, tuy nhiên công ty và nhân viên của công ty sẽ không chịu trách nhiệm về bất kỳ sơ suất, tranh cãi nảy sinh trong quá trình đấu giá hoặc đấu giá không thành công.
Sau khi thắng đấu giá, người mua phải trả tiền vật phẩm đấu giá cho công ty và khoản thù lao tương đương 15% giá mua đấu giá trong thời hạn bảy ngày kể từ ngày giao dịch đấu giá. Đồng thời người mua sẽ phải tự lo chi phí đóng gói và vận chuyển. Nếu không họ sẽ phải chịu trách nhiệm do vi phạm hợp đồng.
Danh sách sắc phong Việt Nam từng bị bán
Được biết, trong số các đạo sắc phong của Việt Nam được rao bán trên trang web đấu giá Thượng Hải, có những sắc phong được mua với giá gấp gần 10 lần so với giá khởi điểm.
Ví dụ như sắc phong năm 1924 của Hoàng đế Nguyễn Hoằng Tông cho Quốc Oai Hà Tây cũ (nay thuộc Hà Nội). Nội dung sắc phong như sau:
“Sắc Hà Tây tỉnh Quốc Oai huyện Lương Xá xã tòng tiền phụng sự nguyên tặng Địch Cát Linh Diệu Cương Chính Đoan Túc Dực Bảo Trung Hưng Trung Á Hiển Ưng Phu Tá Tôn Thần, hộ quốc tí dân, nẫm trứ linh ứng tiết mông ban cấp sắc phong chuẩn hứa phụng sự.
Tứ kim chính trị Trẫm Tứ Tuần Đại Khánh tiết, kinh ban bảo chiếu đàm ân, lễ long đăng trật, trứ gia tặng Tủng bạt Trung Đẳng Thần. Đặc chuẩn phụng sự, dụng chí quốc khánh nhi thân tự điển.
Khâm tai!
Khải Định cửu niên thất nguyệt nhị thập ngũ nhật”.
Nghĩa của đạo sắc phong trên được hiểu là: Sắc cho làng Lương Xá huyện Quốc Oai tỉnh Hà Tây trước đây phụng thờ thần vốn được phong tặng là Địch Cát Linh Diệu Cương Chính Đoan Túc Dực Bảo Trung Hưng Trung Á Hiển Ưng Phu Tá Tôn Thần, bảo vệ cho nước che chở cho dân, linh ứng lâu năm, đã được ban cấp sắc phong chuẩn cho phụng sự.
Nay gặp dịp Tứ Tuần Đại Khánh của Trẫm, đã ban bảo chiếu ra ân rộng rãi, lễ lớn nên gia tăng cấp bậc, tặng thêm mỹ tự là Tủng bạt Trung Đẳng Thần. Đặc biệt chuẩn cho phụng thờ, dùng để ghi nhớ ngày mừng của nước mà tỏ rõ phép tắc thờ tự.
Kính thay!
Đạo sắc phong này được coi là sắc phong có nội dung khá đặc biệt, giá trị văn hóa vô cùng lớn. Bởi vậy từ mức giá khởi điểm 2000 nhân dân tệ, nó đã được bán với mức giá 19,550 nhân dân tệ.
Ngoài ra còn có bức sắc phong thần ban hành năm Thiệu Trị thứ tư (1844) của Hiến Tổ Chương hoàng đế triều Nguyễn, nói về công đức của thiền sư thời Lý Từ Đạo Hạnh, có giá khởi điểm 3000 nhân dân tệ được bán thành công với mức 18,400 nhân dân tệ.
Một số đạo sắc phong được rao bán trên trang web này vào năm 2021 như sắc phong năm Thiệu Trị thứ 6 (1846) của Hiến Tổ Chương Hoàng đế triều Nguyễn càng khiến người ta phải đặt dấu hỏi khi đồng thời đình làng Tri Chỉ, Phú Xuyên, Hà Nội đã từng mất đi 27 sắc phong của Hiến Tổ Chương cùng năm này. Mặc dù tới cuối năm 2022, theo thông tin từ nhiều phía, một phần những sắc phong này đã được trao trả lại cho Tri Chỉ nhưng chưa đầy đủ.
Đình làng Tri Chỉ thờ sáu vị thần từng có công đánh giặc, phù trợ và dạy dân nghề áo tơi lá , bởi vậy nơi đây đã từng được vua ban khá nhiều sắc phong thần.
Hiện sự việc các sắc phong của Việt Nam từ thế kỷ 17 đến thế kỷ 20 được rao bán trên website Trung Quốc đang chờ các cơ quan chức năng vào cuộc xác minh. Được biết, ngoài các sắc phong của Việt Nam, trang web này còn rao bán cả những cổ phiếu, tiền mệnh giá cổ của Việt Nam với mức giá rất thấp từ 100 tới vài trăm nhân dân tệ.