Đụng độ ở Sudan vào ngày lễ Eid bất chấp thông báo ngừng bắn

Khói phủ ngập trời ở Khartoum, Sudan, gần Bệnh viện Quốc tế Doha hôm 21/4. Ảnh: AP

Người dân nói với Al Jazeera rằng giao tranh ác liệt vẫn tiếp diễn ở thủ đô của Sudan ngay cả sau khi quân đội nước này tuyên bố ngừng bắn, giáng một đòn mạnh vào những nỗ lực quốc tế nhằm chấm dứt gần một tuần giao tranh giữa quân đội và một nhóm bán quân sự đối thủ.

Quân đội cho biết vào tối 21/4 rằng họ đã đồng ý với một thỏa thuận ngừng bắn 3 ngày để cho phép mọi người ăn mừng ngày lễ Eid al-Fitr của người Hồi giáo. Đối thủ của quân đội, Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (RSF), cho biết trước đó trong ngày rằng họ đã đồng ý ngừng bắn trong 72 giờ, cũng để đánh dấu lễ Eid.

"Các lực lượng vũ trang hy vọng rằng quân nổi dậy sẽ tuân thủ tất cả các yêu cầu của thỏa thuận ngừng bắn và ngăn chặn bất kỳ động thái quân sự nào cản trở thỏa thuận này", một tuyên bố của quân đội cho biết.

Những người lính thuộc quân đội và lực lượng vũ trang từ RSF đã bắn nhau trong các khu dân cư trên khắp thành phố, kể cả trong thời gian kêu gọi cầu nguyện đặc biệt vào sáng sớm Eid.

'Cư dân có rất ít hy vọng về thỏa thuận ngừng bắn'

Hiba Morgan của Al Jazeera, báo cáo từ Khartoum, cho biết cư dân xung quanh thủ đô đã báo cáo các cuộc tấn công bằng pháo liên tục.

Bà nói: "Người dân thông báo rằng có giao tranh dữ dội và đối đầu trực tiếp giữa quân đội và RSF ở phía nam thủ đô".

Morgan cho biết bất chấp nỗ lực ngừng bắn lần thứ năm, cư dân ở nhiều vùng khác nhau của đất nước nói rằng các cuộc đụng độ vẫn tiếp diễn và họ tin rằng thỏa thuận ngừng bắn sẽ không được giữ vững.

Tiếng súng nổ không ngớt suốt cả ngày, nối tiếp bởi tiếng pháo và các cuộc không kích. Các cảnh quay bằng máy bay không người lái cho thấy những cột khói khắp Khartoum cũng như các thành phố Omdurman và Bahri – cùng là một trong những khu vực đô thị lớn nhất của Châu Phi.

Cuộc giao tranh đã giết chết hàng trăm người, chủ yếu ở Khartoum và phía tây Sudan, đẩy quốc gia lớn thứ ba của lục địa – nơi khoảng 1/4 dân số sống dựa vào viện trợ lương thực – trở thành một thảm họa nhân đạo.

Do giao tranh ở sân bay và bầu trời không an toàn, các quốc gia bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức và Tây Ban Nha đã không thể sơ tán nhân viên đại sứ quán.

Tại Washington, DC, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết một công dân nước này ở Sudan đã thiệt mạng. Nhà Trắng cho biết chưa có quyết định sơ tán nhân viên ngoại giao Mỹ nhưng họ đang chuẩn bị cho tình huống như vậy nếu cần thiết.

Ít nhất 5 nhân viên cứu trợ đã thiệt mạng, trong đó có 3 người từ Chương trình Lương thực Thế giới. Kể từ đó, tổ chức đã đình chỉ hoạt động ở Sudan - một trong những nhiệm vụ viện trợ lương thực lớn nhất thế giới.

Một nhân viên tại Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) đã thiệt mạng tại thành phố El-Obeid hôm 21/4 sau khi phương tiện bị trúng đạn khi anh cố gắng đưa gia đình đến nơi an toàn.

Vấn đề nhân đạo

Giao tranh đang khiến mọi người gặp khó khăn hơn trong việc rời khỏi nhà và hòa vào dòng người rời khỏi Khartoum.

Mohamed Saber Turaby, 27 tuổi, cư dân Khartoum, muốn đến thăm cha mẹ mình cách thành phố 80km nhân dịp lễ Eid.

Anh nói với hãng tin Reuters: "Mỗi khi tôi cố gắng rời khỏi nhà, đều xảy ra đụng độ. Đã có pháo kích đêm qua và bây giờ có sự hiện diện của lực lượng quân đội trên mặt đất".

Tổ chức Y tế Thế giới cho biết ít nhất 413 người đã thiệt mạng và hàng nghìn người bị thương, các bệnh viện bị tấn công và có tới 20.000 người chạy sang nước láng giềng Chad.

Văn phòng nhân đạo của Liên Hợp Quốc cho biết: "Ngày càng có nhiều người thiếu lương thực, nước và điện, kể cả ở Khartoum".

Sudan giáp bảy quốc gia và nằm giữa Ai Cập, Ả Rập Saudi, Ethiopia và khu vực Sahel đầy biến động của châu Phi. Sự thù địch có nguy cơ thổi bùng căng thẳng trong khu vực.

Bạo lực bùng phát do bất đồng về kế hoạch được quốc tế ủng hộ nhằm thành lập một chính phủ dân sự mới. Động thái này được đưa ra 4 năm sau khi cựu lãnh đạo Omar al-Bashir bị lật đổ trước các cuộc biểu tình rầm rộ và 2 năm sau một cuộc đảo chính quân sự.

Cả hai bên cáo buộc bên kia cản trở quá trình chuyển đổi.

Hai bên cũng đang giao tranh ở khu vực Darfur ở phía tây, nơi một thỏa thuận hòa bình một phần đã được ký kết vào năm 2020 trong một cuộc xung đột kéo dài dẫn đến cáo buộc tội ác chiến tranh đối với al-Bashir.