Cả người phồng rộp, lở loét vì uống thuốc đông y để chữa ung thư, viêm khớp

Tin từ Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, bệnh viện đã tiếp nhận nhiều bệnh nhân uống thuốc nam sau đó bị phồng rộp cơ thể, khi các vết phồng vỡ ra, cơ thể lở loét, không còn chỗ nào lành lặn.

Gặp họa khi uống thuốc đông y chữa bệnh

Một bệnh nhân Bệnh nhân nữ, 40 tuổi, bị ung thư tuyến giáp đã phẫu thuật cách đây một năm, chưa phát hiện bệnh khác, chưa từng bị dị ứng thức ăn hay thuốc. 

Bệnh nhân nhập viện Khoa Bệnh da phụ nữ và trẻ em (Bệnh viện Da liễu Trung ương) trong tình trạng người lở loét, các mảng da bong chóc, hoại tử. 

Bệnh nhân cho biết, một tháng trước khi vào viện, bệnh nhân có uống thuốc đông y để nâng cao sức khỏe. Sau khi uống thuốc được ba tuần, bệnh nhân xuất hiện các nốt đỏ, ngứa nhiều ở lòng bàn tay hai bên. 

3 ngày sau, các thương tổn tiến triển thành mụn nước, bọng nước nông, dễ vỡ, khi vỡ để lại các vết trợt. Theo thời gian, các thương tổn có tính chất tương tự xuất hiện thêm ở lòng bàn chân hai bên, thân mình, tay, chân, hoại tử da lan rộng. Các niêm mạc không có thương tổn. Bệnh nhân đau rát nhiều.

Thăm khám cho thấy, bệnh nhân tỉnh táo, tiếp xúc được, sốt cao, thay đổi mạch, huyết áp. Xét nghiệm có tăng nhẹ men gan, rối loạn chức năng gan.

Bệnh nhân được chẩn đoán hoại tử thượng bì nhiễm độc (hội chứng Lyell) và điều trị tích cực tại khoa, dùng các thuốc đặc hiệu (cyclosporin A) kèm chăm sóc hỗ trợ. Sau 10 ngày điều trị, thương tổn da khô, bắt đầu tái tạo thượng bì, không có bọng nước mới. 

Một bệnh nhân khác (nữ, 55 tuổi), nhập viện khoa Bệnh da phụ nữ và trẻ em vì các dát thâm hoại tử và vết trợt da. Bệnh diễn biến bảy ngày trước khi vào viện. 

Ban đầu, bệnh nhân xuất hiện dát đỏ thẫm, sưng nề vùng môi, sau đó các dát đỏ lan nhanh ra tay, chân, thân mình, hình thành thêm mụn nước, bọng nước, sốt cao. 

Thăm khám cho thấy, bệnh nhân có các dát đỏ thẫm, liên kết với nhau thành mảng, bọng nước, hoại tử da lan tỏa. Các niêm mạc không có thương tổn. Các xét nghiệm của bệnh nhân có hạ bạch cầu và tăng men gan.

Bệnh nhân cho biết, cách đây 2 tháng, bệnh nhân có uống thuốc nam điều trị đau khớp, sau đó có uống thuốc nam (dạng sắc), điều trị viêm dạ dày trong ba tuần.

Bệnh nhân được chẩn đoán hoại tử thượng bì nhiễm độc (hội chứng Lyell) và điều trị tích cực tại khoa, dùng các thuốc đặc hiệu (corticoid toàn thân) kèm chăm sóc hỗ trợ. Sau 7 ngày điều trị, thương tổn da khô, bắt đầu tái tạo thượng bì, không có bọng nước mới.

Không tự ý mua thuốc đông y về dùng

TS, bác sĩ Trần Thị Huyền - Khoa Bệnh da phụ nữ và trẻ em, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết, hai bệnh nhân nói trên đều mắc hội chứng Stevens-Johnson (Stevens-Johnson syndrome, SJS) và hoại tử thượng bì nhiễm độc (toxic epidermal necrolysis, TEN). 

Đây là những phản ứng nặng, thường do thuốc, có biểu hiện ở da, niêm mạc, tuy ít gặp nhưng nguy hiểm, đe dọa tính mạng người bệnh. Tần suất của bệnh trong dân số chỉ khoảng 2/1.000.000 người nhưng tỷ lệ tử vong rất cao, có thể tới 30%.

Theo TS Huyền, trong một nghiên cứu tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, các thuốc gây hội chứng SJS/TEN hay gặp nhất là allopurinol, carbamazepin, thuốc đông y và kháng sinh. Các thuốc khác có tần suất ít hơn. 

Trong nhóm hoại tử thượng bì nhiễm độc TEN, tỷ lệ dị ứng do thuốc đông y cao hơn so với nhóm SJS, trong nhóm SJS, tỷ lệ thuốc allopurinol cao hơn nhóm TEN. 

Một số nghiên cứu ở Việt Nam cho thấy thuốc đông y chiếm tỷ lệ cao trong các căn nguyên gây SJS/TEN, bên cạnh các thuốc kinh điển như carbamazepin và allopurinol. Thời gian từ khi dùng thuốc tới khi khởi phát SJS/TEN của thuốc đông y khá dài, trung bình 23 ngày. 

Các bệnh nhân gặp hoại tử thượng bì nhiễm độc do thuốc đông y thường có thương tổn da lan tỏa, tiến triển chậm, từ từ, ít khi có thương tổn các niêm mạc, điều này khác với đặc điểm bệnh do các thuốc khác (như carbamazepin và allopurinol). 

Các chỉ định điều trị thuốc đông y, thuốc nam cho những bệnh nhân này thường là đau khớp, đau do nguyên nhân thần kinh hoặc nâng cao thể trạng.

Theo bác sĩ Huyền, ở Việt Nam, tuy chưa có số liệu báo cáo nhưng việc trộn các thuốc tây y một cách có chủ ý vào các thuốc đông y hoặc thuốc dân gian có thể xảy ra. Tất cả các thuốc đều có thể gây dị ứng thuốc, kể cả thực phẩm chức năng hay các thuốc không cần kê đơn.

"Để đề phòng dị ứng thuốc thể nặng nói chung và hoại tử thượng bì nhiễm độc nói riêng, người dân không nên tự ý mua các thuốc về dùng, không nên sử dụng các thuốc không rõ nguồn gốc, thành phần", TS Huyền khuyến cáo.