Lắng nghe câu chuyện về "áp lực ngược" của con người hiện đại

Từ ngày 12-17/5 tại Hội Mỹ thuật TP.HCM sẽ diễn ra triển lãm điêu khắc "Áp lực ngược" của Hoàng Tường Minh.

Triển lãm Áp lực ngược của Hoàng Tường Minh bày trên 20 tác phẩm điêu khắc chất liệu đá và kim loại, hơn 10 phác thảo được ông thực hiện từ nhiều năm, sẽ là một câu chuyện nghệ thuật có chủ đề chính là lực, áp lực. Đây cũng là hai mạch ngôn ngữ nghệ thuật và tư duy tạo hình khác nhau, được đánh số và đặt tên gợi mở về nội dung là Nguồn và Áp lực.

Nguồn là loạt sáng tác có ngôn ngữ hình khối phần nào tương tự các tác phẩm điêu khắc đá Hoàng Tường Minh từng thực hiện trưng bày ngoài trời tại một số tỉnh thành, nội dung của chúng xoay quanh chủ đề lớn về tính nữ, tính phồn thực, gợi ý về các đại tự sự truyền thuyết nguồn gốc dân tộc và tôn giáo. 

Về ngôn ngữ nghệ thuật, Nguồn đáng chú ý ở các biến thể cơ quan sinh nở theo dạng khối kim loại từ đặc đến rỗng, cường điệu, khái quát và biểu tượng hoá hướng tới hình thái tôn vinh như các dạng đền đài thu nhỏ, chúng tỏ ra phù hợp với tâm lý sáng tạo dựa trên bản sắc truyền thống cũng như sự yêu thích của Hoàng Tường Minh với lịch sử, nhất là cổ sử Việt.

Loạt tác phẩm Áp lực không tìm kiếm các dạng thức biểu hiện của khối tích trong không gian theo cách thức chủ đạo của điêu khắc truyền thống, chúng pha trộn ngôn ngữ tối giản và nhấn mạnh tâm lý thị giác theo cách thách thức kinh nghiệm tri giác để từ đó gợi ra những câu hỏi về các cặp đối lập như cứng/mềm, nặng/nhẹ và hướng suy tưởng hoài nghi cố hữu về cái không thể/có thể. 

Thách thức kinh nghiệm tri giác về vật chất là thao tác tạo hình của Hoàng Tường Minh, ông "uốn vặn" những lát đá phiến, những viên gạch kim loại lớn, biến chúng từ vật chất cứng rắn – từ biểu tượng nền móng vững chắc thành vật chất "có vẻ dễ thao túng"; ông can thiệp, tạo ra các điểm mở vô hình ở các biểu tượng bạo lực như dây thép gai, xích sắt, ống thép ở mức độ vừa đủ tạo ra tâm lý thắc mắc, đẩy "áp lực" kiến giải theo chiều ngược lại – chiều hướng về người xem.

Nhà nghiên cứu mỹ thuật Vũ Ngọc Thuyên nhận định: "Áp lực sáng tác theo hướng chú trọng ý tưởng, tiếp cận các vấn đề xã hội và ngôn ngữ nghệ thuật đương đại phổ quát, dấu ấn cá nhân nghệ sĩ - hiểu theo quan niệm về phong cách tạo hình riêng được đưa xuống hàng thứ yếu, do đó, tác phẩm có thể phù hợp cho mọi không gian xã hội, không bắt buộc phải gắn với những ngữ cảnh cụ thể của quốc gia, vùng miền".