Chuyên gia chỉ ra 5 trường hợp có thể xảy ra việc "thông đồng, dàn xếp giá" khi định giá đất

Trong góp ý mới nhất gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) nhấn mạnh rằng cần nhận diện rõ từng chủ thể trong hoạt động định giá đất, thẩm định giá đất, quyết định giá đất để có biện pháp bảo đảm tính độc lập nhằm phòng chống "thông đồng, dàn xếp giá", gây thất thu ngân sách Nhà nước.

5 trường hợp có thể xảy ra việc "thông đồng, dàn xếp giá" trong định giá đất

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho rằng, có 5 trường hợp có thể xảy ra việc "thông đồng, dàn xếp giá" cần được nhận diện rõ để khi Chính phủ ban hành Nghị định thì có cơ chế, giải pháp xử lý hiệu quả nhằm phòng, chống việc "thông đồng, dàn xếp giá" làm thất thu ngân sách nhà nước, thất thoát tài sản công là nguồn lực đất đai.

Trường hợp thứ nhất, việc "thông đồng, dàn xếp giá" có thể xảy ra giữa chủ đầu tư dự án bất động sản với cán bộ của Sở Tài chính và Sở Tài nguyên Môi trường. Bởi việc "thông đồng, dàn xếp giá" có thể hình thành từ cả 2 chiều.

Theo đó, chủ đầu tư chủ động "thông đồng, dàn xếp giá" với cán bộ của Sở Tài nguyên Môi trường và nhất là Sở Tài chính; hoặc ngược lại, cán bộ của Sở Tài chính, Sở Tài nguyên Môi trường chủ động "thông đồng, dàn xếp giá" với chủ đầu tư.

"Bởi lẽ, các chủ đầu tư dự án bất động sản của từng địa phương không nhiều và đều biết nhau cả, cũng như đều biết rõ Sở Tài nguyên Môi trường là cơ quan chịu trách nhiệm công tác định giá đất, trình UBND cấp tỉnh ban hành quyết định giá đất và nhất là đối với Sở Tài chính có vị thế rất quan trọng.

Trên thực tế, gần như Sở Tài chính là cơ quan Thường trực của Hội đồng thẩm định giá đất, chịu trách nhiệm "thẩm định giá đất" để trình UBND cấp tỉnh quyết định giá đất, nên các chủ đầu tư thường tìm mọi cách để tạo quan hệ mật thiết với cán bộ của Sở Tài chính và cơ quan quản lý giá của Sở Tài chính và cán bộ của Sở Tài nguyên Môi trường", ông Châu nhận xét.

Trường hợp thứ 2, việc "thông đồng, dàn xếp giá" có thể xảy ra giữa chủ đầu tư dự án bất động sản với doanh nghiệp thẩm định giá. Việc "thông đồng, dàn xếp giá" cũng có thể hình thành từ cả 2 chiều (chủ đầu tư chủ động "thông đồng, dàn xếp giá" với doanh nghiệp thẩm định giá; hoặc doanh nghiệp thẩm định giá chủ động "thông đồng, dàn xếp giá" với chủ đầu tư).

Trường hợp thứ 3, việc "thông đồng, dàn xếp giá" có thể xảy ra giữa chủ đầu tư dự án bất động sản với chuyên gia phản biện được mời tham gia Hội đồng thẩm định giá đất. Bởi lẽ, số lượng chuyên gia thẩm định giá của từng địa phương không nhiều và đều biết nhau cả. Việc "thông đồng, dàn xếp giá" có thể hình thành từ cả 2 chiều (chủ đầu tư chủ động "thông đồng, dàn xếp giá" với chuyên gia phản biện; hoặc ngược lại chuyên gia phản biện chủ động "thông đồng, dàn xếp giá" với chủ đầu tư).

"Do vậy, rất cần thiết xây dựng cơ chế, biện pháp để bảo đảm tính độc lập của chuyên gia phản biện trong hoạt động của Hội đồng thẩm định giá đất và không để xảy ra "thông đồng, dàn xếp giá" giữa chủ đầu tư với chuyên gia", ông Châu đề xuất.

Trường hợp thứ 4, việc "thông đồng, dàn xếp giá" do có thể xảy ra giữa doanh nghiệp thẩm định giá với cán bộ của Sở Tài chính và Sở Tài nguyên Môi trường nhằm phòng ngừa "doanh nghiệp sân sau".

Trường hợp cuối cùng, dù ít có khả năng xảy ra, nhưng vẫn phải phòng chống "thông đồng dàn xếp giá" có thể xảy ra giữa chủ đầu tư dự án bất động sản với người có thẩm quyền. Bởi lẽ, mối quan hệ này có thể dẫn đến "chỉ đạo giá đất trái pháp luật" trong hoạt động định giá đất, thẩm định giá đất.

Việc "thông đồng, dàn xếp giá" có thể hình thành từ cả 2 chiều (chủ đầu tư chủ động "thông đồng, dàn xếp giá" với người có thẩm quyền; hoặc người có thẩm quyền chủ động "thông đồng, dàn xếp giá" với chủ đầu tư).

Chính vì vậy, HoREA đề nghị xây dựng hoàn thiện nguyên tắc bảo đảm tính độc lập giữa chủ đầu tư dự án bất động sản với doanh nghiệp thẩm định giá, với chuyên gia phản biện và với Sở Tài chính, Sở Tài nguyên Môi trường, Hội đồng thẩm định giá đất và cơ quan hoặc người có thẩm quyền quyết định giá đất.