TT Putin lần đầu tiết lộ tài liệu về sự trung lập của Ukraine mà Kiev ký xong đã... "vứt vào thùng rác"

Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố tài liệu tại một sự kiện ở St. Petersburg, ngày 17/6/2023. Ảnh Sputnik

Moscow và Kiev đã đồng ý về các điều khoản chung về đảm bảo tính trung lập và an ninh của Ukraine trong các cuộc đàm phán hòa bình vào tháng 3 năm 2022, nhưng Kiev sau đó đột ngột hủy bỏ các tài liệu mà phái đoàn của họ đã ký kết, Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 17/6 cho biết. 

Trong cuộc gặp với một nhóm các nhà lãnh đạo châu Phi ở St. Petersburg, ông Putin lần đầu tiên đưa ra các tài liệu dự thảo đã được các phái viên Nga và Ukraine thảo luận ở Thổ Nhĩ Kỳ hơn một năm trước. 

Theo ông Putin, một tài liệu có tiêu đề Hiệp ước về đảm bảo an ninh và trung lập vĩnh viễn cho Ukraine đã được phái đoàn Ukraine ký kết. 

Dự thảo quy định rằng Ukraine phải tôn trọng "sự trung lập vĩnh viễn" trong Hiến pháp của mình. Nga, Mỹ, Anh, Trung Quốc và Pháp được liệt kê là những người bảo lãnh. 

Một phụ lục của dự thảo, cũng do Putin đưa ra, phác thảo các đề xuất của cả Nga và Ukraine về quy mô quân đội thường trực của Ukraine trong thời bình, cũng như trang thiết bị của lực lượng này. Moscow đề xuất giới hạn số lượng nhân viên quân sự ở mức 85.000 và số lượng thành viên Vệ binh Quốc gia ở mức 15.000. Trong khi đó, Kiev đề xuất rằng Lực lượng Vũ trang của họ có tới 250.000 quân.

Moscow gợi ý rằng Ukraine nên được phép sở hữu 342 xe tăng, 1.029 xe bọc thép, 96 bệ phóng tên lửa đa năng, 50 máy bay chiến đấu và 52 máy bay "phụ trợ". Trong khi đó, Kiev ủng hộ việc có 800 xe tăng, 2.400 xe bọc thép, 600 bệ phóng tên lửa đa năng, 74 máy bay chiến đấu và 86 máy bay "phụ trợ".

Các bên cũng trao đổi các đề xuất về hạn chế súng cối, vũ khí chống tăng và hệ thống tên lửa phòng không của Ukraine, cùng các thiết bị khác. 

Các cuộc đàm phán đã đổ vỡ vào mùa xuân năm 2022, ngay sau khi các quan chức Ukraine cáo buộc quân đội Nga giết hại dân thường ở một số thành phố nhỏ xung quanh Kiev. Cáo buộc được đưa ra ngay sau khi binh lính Nga rút khỏi các khu vực bên ngoài thủ đô Ukraine, điều mà Điện Kremlin vào thời điểm đó mô tả là "một cử chỉ thiện chí". Kể từ đó, Moscow đã nhiều lần phủ nhận việc thực hiện các hành động tàn bạo ở Ukraine. 

Phát biểu ngày 17/6, ông Putin nói rằng Ukraine phải chịu trách nhiệm về việc phá hoại các cuộc đàm phán. "Sau khi chúng tôi rút quân khỏi Kiev – như chúng tôi đã hứa sẽ làm – chính quyền Kiev… đã ném (các cam kết của họ) vào thùng rác lịch sử. Họ đã từ bỏ mọi thứ", ông nói. 

"Đâu có gì đảm bảo rằng họ sẽ không từ bỏ các thỏa thuận trong tương lai?", ông Putin nói. "Tuy nhiên, ngay cả trong những trường hợp như vậy, chúng tôi chưa bao giờ từ chối tiến hành đàm phán".

Phái đoàn châu Phi, bao gồm các tổng thống Nam Phi, Senegal và Zambia, và thủ tướng Ai Cập, đã đến Moscow sau cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky tại Kiev vào thứ Sáu. Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa đã trình bày một lộ trình gồm 9 điểm để chấm dứt chiến sự, kêu gọi cả hai bên xuống thang.

Trong khi đó, ông Zelensky nhắc lại quan điểm của Kiev rằng các cuộc đàm phán chỉ có thể bắt đầu sau khi Moscow từ bỏ Crimea, nơi đã bỏ phiếu gia nhập Nga vào năm 2014 và bốn khu vực khác đã làm điều tương tự sau cuộc trưng cầu dân ý vào tháng 9/2022. 

Ukraine đã từ bỏ tất cả các cuộc thảo luận về khả năng trung lập vào năm ngoái và kể từ đó đã chính thức nộp đơn xin gia nhập NATO.