Tiêm kích MiG-29 Ukraine xuất hiện với giá treo vũ khí bí ẩn

Máy bay chiến đấu MiG-29 Fulcrum của Ukraine.

Mặc dù hiện tại các nhà phân tích quân sự cũng chưa biết mục đích chính xác của giá treo này, nhưng nó đặt ra một số câu hỏi rất thú vị, đặc biệt lưu ý đến những điều chỉnh trước đây đã được thực hiện cho MiG-29 (và các máy bay chiến đấu khác thời Liên Xô ) để cho phép chúng hoạt động và mang vũ khí mới có nguồn gốc phương Tây.

Đặc biệt hấp dẫn là nguồn gốc của bức ảnh này. Nó đã được đăng vào ngày hôm nay (21/6) trên tài khoản Twitter chính thức của Không quân Ukraine, cùng với chú thích “Ngày mới - thách thức mới!”. Cụm từ đó cũng có thể gợi ý rằng một số loại khả năng mới đang được sử dụng. Dù bằng cách nào, việc Lực lượng Không quân Ukraine chọn công khai bức ảnh cụ thể này cũng cho thấy họ rất vui khi được thể hiện một điều gì đó về khả năng mới đó, bất kể nó có thể là gì.

Bức ảnh được đề cập mô tả mặt dưới của một chiếc MiG-29 đang trên không với đầy đủ 6 giá treo dưới cánh, nhưng không có vũ khí trang bị nào được gắn vào chúng. Một bình nhiên liệu cũng được nhìn thấy bên ngoài.

Cận cảnh mô tả phần dưới của MiG-29.

Chiếc máy bay phản lực này có một mái vòm mũi màu trắng đặc biệt, cho thấy chiếc MiG có thể không phải là một trong những chiếc được cung cấp cho Ukraine từ các kho dự trữ của Không quân Ba Lan hoặc Slovakia.

Bất kể nguồn gốc của chiếc MiG-29 đặc biệt này là gì, khía cạnh hấp dẫn của bức ảnh là sự xuất hiện của hai giá treo bên trong phần mở rộng dưới cánh, gần với vỏ động cơ nhất. Thông thường, chúng sẽ được sử dụng cho các rãnh phóng AKU-470, mỗi rãnh chứa một tên lửa không đối không R-27R (AA-10 Alamo) (AAM), với dẫn đường bằng radar bán chủ động. R-27T dẫn đường bằng tia hồng ngoại cũng có thể được mang theo nhưng hiếm khi được nhìn thấy.

Trong gần một năm, các máy bay MiG-29 của Ukraine cũng đã sử dụng giá treo đặc biệt để mang tên lửa chống bức xạ tốc độ cao AGM-88 ( HARM ) do Mỹ cung cấp.

Tuy nhiên, các giá treo nhìn thấy trong ảnh này không giống như một trong các tùy chọn đó. Các tính năng chính là chiều dài của chúng, hay cụ thể hơn là mức độ mà chúng nhô ra phía trước mép trước của cánh. Màu sắc cũng khác thường, có thể là màu xám nhạt hoặc thậm chí là màu trắng trên phần chính của đường ray phóng.  Cuối cùng, tháp có hình dạng dài với một đầu tròn có thể hơi giống với thứ gì đó chứa bộ phát chiến tranh điện tử hoặc máy dò tần số vô tuyến thụ động.

Nói chung, bức ảnh cho thấy chúng ta đang nhìn vào một giá treo có liên quan đến một loại vũ khí phóng từ trên không mới được giới thiệu trên MiG-29 của Ukraine hoặc bản thân giá treo đó là một loại mới kết hợp với một số loại chiến đấu như hệ thống con liên quan. Một khả năng rất thực tế khác là nó có cả hai chức năng: Tích hợp tác chiến điện tử và các biện pháp đối phó phòng thủ vào các giá treo vũ khí là một khái niệm được sử dụng rộng rãi.

Trong trường hợp đầu tiên, chúng tôi biết rằng Ukraine đã nhận được bom dẫn đường chính xác có tầm bắn mở rộng liên hợp, hoặc JDAM-ER, với một kho dự trữ nhỏ các bộ bom này có thể tấn công các mục tiêu cách xa tới 45 dặm nhờ bộ cánh bật ra của chúng.

 Cho đến nay, chúng ta không biết loại máy bay nào đã được điều chỉnh để phóng những loại vũ khí này, nhưng MiG-29 có thể là một lựa chọn. Trong trường hợp này, một loại trụ mới có thể đã được cung cấp. Xiềng xích của bom hạng nặng cũng có thể chỉ ra một vũ khí lớn hơn như JDAM-ER, và một vũ khí rơi ra xa chứ không phải được bắn hoặc phóng ra khỏi cột.

Trong khi Ukraine cũng đã nhận được các loại vũ khí khác có thể được tích hợp trên máy bay chiến đấu, cụ thể là AIM-7 Sparrow tên lửa không đối không dẫn đường bằng radar bán chủ động (AAM) và AIM-9 SidewinderAAM dẫn đường bằng tia hồng ngoại, chúng được hiểu là dành để phóng từ các hệ thống phòng không trên mặt đất chứ không phải máy bay chiến đấu. Đồng thời, sự xuất hiện của các giá treo được đánh giá là không dành cho AIM-7 hoặc AIM-9 và tên lửa không đối không tầm trung tiên tiến AIM-120 (AMRAAM). Loại thứ hai là AAM với dẫn đường bằng radar chủ động và thứ gì đó của Không quân Ukraine từ lâu đã được đánh giá cao. Tuy nhiên, cho đến nay, chỉ có xác nhận rằng AMRAAM đã được cung cấp để phóng trên mặt đất. Hệ thống phòng không NASAMS không dành cho máy bay.

Một ví dụ về chiếc MiG-29 của Ukraine trước chiến tranh với mái che radar màu xám nhạt và tên lửa R-27R nằm trên các giá treo bên dưới cánh. Ảnh Wikimedia Commons

Về ngoại hình cơ bản, giá treo MiG-29 mới có lẽ trông giống nhất với đường ray phóng được sử dụng cho phiên bản phóng từ trên không của tên lửa AAM dẫn đường hồng ngoại IRIS-T do Đức thiết kế, mặc dù các cùm vẫn là một điểm bất thường. Các ví dụ về IRIS-T đã được cung cấp cho Ukraine để sử dụng bởi một số lượng nhỏ các hệ thống phòng không IRIS-T SLM. Một lần nữa, không có bằng chứng nào cho thấy những tên lửa này cũng đã được tích hợp trên bất kỳ máy bay nào của Ukraine.

Một số tên lửa khác của phương Tây cũng đã được cung cấp cho Ukraine, bao gồm cả tên lửa chống tăng, tên lửa chống hạm và tên lửa đất đối không. 

Nhưng khả năng tháp này bao gồm một số loại chiến tranh điện tử hoặc khả năng cảm biến cũng rất phù hợp. Như đã lưu ý trước đó, kích thước, hình dạng và ở một mức độ nào đó màu sắc của trụ mới có thể cho thấy khả năng một số loại cảm biến hoặc bộ phát đã được tích hợp vào nó.

Một khả năng có thể là một số loại biện pháp hỗ trợ điện tử(ESM) hoặc một số loại máy thu cảnh báo và dẫn đường bằng radar (RHWR). Đây thực chất là một bộ cảm biến thụ động có thể thu thập thông tin tình báo thông qua việc phát hiện một số loại bức xạ điện từ - đặc biệt là những loại được sử dụng bởi radar trên các hệ thống phòng không. Bay với hai cảm biến đặt cách xa nhau như nhau sẽ cho phép tạo ra một số mức độ tam giác hóa của các nguồn phát có khả năng gây thù địch.

Do đó, ESM/RHWR sẽ đặc biệt phù hợp với nhiệm vụ trấn áp phòng thủ, vốn đã được thực hiện bởi các máy bay MiG-29 của Ukraine được trang bị HARM. Nó có khả năng cung cấp tín hiệu cho việc sử dụng những tên lửa này chống lại các hệ thống phòng không của Nga.

Cận cảnh giá treo tên lửa ngắn hơn nhiều gắn với giao diện MiG-29/AGM-88 HARM. Ảnh Twitter

Mặc dù không hoàn toàn rõ ràng chính xác Ukraine sử dụng HARM như thế nào, nhưng theo những gì đã được phân tích  thì chúng thường được khởi chạy ở chế độ được lập trình sẵn, trong đó tên lửa được lập trình để bay đến khu vực có mối đe dọa cụ thể trước khi máy bay phản lực rời khỏi mặt đất. Trong kịch bản này, tên lửa được phóng 'mù', thường ở tầm xa hơn, sử dụng quỹ đạo có độ dốc cao để tối đa hóa 'thời gian treo' của nó, với mục đích chiếm được mục tiêu trong chuyến bay. Kiểu bắn này thường được kết hợp với các hoạt động trên không khác nhằm cố gắng bảo vệ các máy bay khác không bị giao tranh trong một khoảng thời gian ngắn.

Nhưng việc có một số loại cảm biến ESM trên máy bay phóng có thể mở ra các phương thức sử dụng mới, đặc biệt nếu các giao diện trong buồng lái cho phép sử dụng HARM linh hoạt hơn. Theo sự sắp xếp như vậy, dữ liệu nhắm mục tiêu có thể được chuyển giao cho AGM-88 trong thời gian thực, trước khi khai hỏa và chọn chế độ thích hợp. Điều này sẽ cho phép các HARM được tung ra nhằm vào các mục tiêu cơ hội. Thông thường, đây sẽ là một mối đe dọa 'bật lên' hoặc chưa biết trước đó đang hoạt động. Ngay cả một hệ thống ESM/RHWS cơ bản cũng có thể mang lại độ nhạy cao hơn những gì HARM có thể tự cung cấp, bao gồm khả năng cung cấp thông tin khác nhau và do đó mang lại kết quả tốt hơn.

Cuối cùng, đây có thể là một tháp có tính năng gây nhiễu tác chiến điện tử, bổ sung một lớp bảo vệ mô-đun cho những chiếc MiG-29 của Ukraine đang hoạt động trong điều kiện môi trường chiến đấu khắc nghiệt có nguy cơ cao. Lớp phủ phòng không dày đặc của Nga tiến sâu vào lãnh thổ do Ukraine kiểm soát, đặc biệt là ở độ cao. Một số hình thức tự bảo vệ bằng chiến tranh điện tử sẽ rất được hoan nghênh và việc triển khai nó sẽ rất có ý nghĩa.

Nhu cầu về một giá treo chuyên dụng mới có thể tạo cơ hội để giới thiệu các khả năng đa chức năng cho nó, đặc biệt là hiện nay Mỹ và các đồng minh của họ và Ukraine đã có kiến thức sâu rộng hơn về việc tích hợp vũ khí phương Tây lên MiG-29 và chính xác những gì Ukraine đang làm. Bằng cách tích hợp một chức năng khác vào một giá treo mới, điều đó có nghĩa là trạm lưu trữ không bị mất do phải gắn một hoặc nhiều nhóm chuyên dụng. Ngoài ra, việc cung cấp những khả năng này cho phi đội phản lực chiến thuật già cỗi của Ukraine đặc biệt phù hợp vì các máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư của phương Tây vẫn còn nhiều tháng nữa mới đến nơi.

Vì vậy, ít nhất, đó là một số lựa chọn có thể giúp giải thích về giá treo bí ẩn mới của MiG.

Cho đến nay, cuộc chiến ở Ukraine đã đưa ra một số ví dụ đáng ngạc nhiên về việc sử dụng vũ khí mới và đặc biệt là việc điều chỉnh vũ khí mới trên máy bay của Lực lượng Không quân Ukraine thời Liên Xô. Hình ảnh mới nhất này có thể chỉ là cái nhìn đầu tiên của chúng ta về ví dụ tiếp theo về đổi mới chiến tranh trên không.