Xuất khẩu phần mềm là điểm sáng của ngành ICT Việt Nam trong năm 2023

Chia sẻ tại buổi họp báo thường kỳ tháng 7/2023 của Bộ TT&TT, ông Nguyễn Thiện Nghĩa, Phó Cục trưởng phụ trách Cục công nghiệp CNTT và Truyền thông (ICT) - Bộ TT&TT cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2022 do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế và xung đột Nga - Ukraina… làm đứt gãy chuỗi cung ứng…, khiến xuất khẩu sản phẩm, dịch vụ CNTT giảm mạnh, trong đó xuất khẩu phần cứng, điện tử giảm hơn 9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo đánh giá của ông Nghĩa, sự sụt giảm thị trường thiết bị phần cứng là xu hướng chung của thế giới. Trong nửa cuối năm 2023, Việt Nam tập trung duy trì tốc độ phát triển tích cực ở lĩnh vực phần mềm, đặc biệt là thị trường Nhật Bản, Mỹ và EU. Nhất là trong bối cảnh Gartner đã có những dự báo chi tiêu trong lĩnh vực phần mềm toàn cầu trong năm 2023 - 2024 sẽ tăng trưởng mạnh lần lượt là 12% và 13%. 

Về lĩnh vực vi mạch tại Việt Nam, ông Nghĩa chia sẻ ví dụ về đặc điểm của công nghệ vi mạch ở Nhật Bản, khi mà tất cả các công đoạn trong các khâu như thiết kế, gia công, đóng gói… đều rất chuyên sâu và có sự phân vai, phân hoá rõ ràng. Điều này đồng nghĩa với việc chỉ có một số tập đoàn hay một số quốc gia nắm những công nghệ hàng đầu.

Do đó, ông Nghĩa cho rằng việc gia nhập khâu sản xuất này đòi hỏi phải có thị trường, có sự đầu tư rất lớn về mặt công nghệ… Vì vậy, công nghệ vi mạch ở Việt Nam hiện nay đang tham gia ở mức độ tiềm năng hơn là có vai trò chủ đạo.

Hiện nay tại Việt Nam, Intel tham gia một trong số các khâu sản xuất chip là đóng gói hay Samsung, Amkor đang có triển khai đầu tư. Việc thúc đẩy một hệ sinh thái đơn vị hỗ trợ cho DN sản xuất chip để giúp Việt Nam thu hút sự tham gia của những công ty sản xuất chip lớn đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có nhiều hoạt động sản xuất chip trong khu vực. Hiện có ngày càng nhiều DN Việt Nam có năng lực tham gia công nghiệp hỗ trợ cho sản xuất chip.

Chưa kể, có khoảng trên dưới 50 DN trong nước với hơn 5.000 kỹ sư Việt Nam tham gia thiết kế chip. Qua đó, ông Nghĩa khẳng định, việc xây dựng hệ sinh thái DN hỗ trợ và đội ngũ kỹ sư thiết kế chip, kỹ sư điện tử sẽ giúp Việt Nam dần nâng bậc và tham gia sâu hơn trong chuỗi giá trị vi mạch toàn cầu.

“Hiện nay, Bộ TT&TT đang được giao chủ trì Chiến lược phát triển công nghiệp vi mạch bán dẫn Việt Nam đến năm 2030. Ban soạn thảo bảo gồm các đơn vị liên quan, DN, chuyên gia… đang có sự đánh giá về tiềm năng, xu hướng phát triển để có những đề xuất phù hợp cho công nghệ vi mạch Việt Nam”, ông Nghĩa kết luận.

Theo Bộ TT&TT, doanh thu lĩnh vực công nghiệp ICT 6 tháng đầu năm 2023 ước đạt 1.445.043 tỷ đồng, giảm 10,35% so với cùng kỳ năm 2022 và đạt 38,87% kế hoạch năm 2023. Kim ngạch xuất khẩu phần cứng, điện tử ước đạt 51,51 tỷ USD, giảm 9,56% so với cùng kỳ năm 2022 và đạt 37,88% kế hoạch năm 2023. 

Tuy nhiên, một điểm sáng của thị trường CNTT Việt Nam là mảng xuất khẩu phần mềm duy trì vẫn tăng trưởng tốt tại thị trường Nhật Bản và khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Ví dụ, trong quý I/2023, FPT đạt doanh thu dịch vụ CNTT nước ngoài tăng 32% và số lượng hợp đồng ký mới tăng 44,1%. Thị trường Nhật Bản và APAC đóng góp tích cực nhất với tăng trưởng doanh thu lần lượt đạt 31,2% và 65,7% nhờ xu hướng đầu tư cho chuyển đổi số mạnh mẽ. Dù vậy, mức xuất khẩu này còn khá khiêm tốn so với toàn ngành và tỷ giá Yên Nhật xuống thấp, kéo theo doanh thu cả lĩnh vực công nghiệp ICT vẫn sụt giảm khoảng 9,8% so với cùng kỳ 2022.

Đại diện Cục Công nghiệp CNTT-TT cho rằng, sụt giảm thị trường thiết bị điện tử phần cứng là xu hướng chung của thế giới. Thị trường thế giới sụt giảm thì Việt Nam cũng có cùng xu hướng, do doanh thu từ thị trường xuất khẩu điện tử chiếm tỉ trọng hơn 90% doanh thu công nghiệp ICT.

Trong nửa cuối năm 2023, Việt Nam có thể tập trung duy trì tốc độ phát triển tích cực của lĩnh vực phần mềm, nhất là ở các thị trường Nhật, Mỹ, EU. Công ty tư vấn CNTT Gartner của Mỹ dự báo chi tiêu cho lĩnh vực phần mềm toàn cầu trong năm 2023 và 2024 tăng trưởng mạnh, lần lượt đạt 12,3% và 13,1%. Đó là những cơ hội phát triển.