Đây là nhận định đưa ra tại Hội nghị sơ kết hoạt động ngành điều 6 tháng đầu năm 2023 do Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) tổ chức ngày 26/7, tại TP.HCM.
6 tháng đầu năm, điều nhân tiếp tục là một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực, duy trì tăng trưởng dương và thuộc nhóm mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu tỷ USD.
Theo thống kê của cơ quan hải quan, 6 tháng đầu năm, toàn ngành đã xuất khẩu được trên 279.000 tấn điều nhân các loại, với kim ngạch xuất khẩu khoảng 1,6 tỷ USD; tăng 9,49% về lượng và tăng 7,65% về trị giá.
Tuy nhiên, giá xuất khẩu điều nhân bình quân chỉ đạt khoảng 5.717 USD/tấn, giảm 1,73% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo VINACAS, ngành điều nói riêng và ngành hạt nói chung đã trải qua 6 tháng đầu năm với nhiều khó khăn. Do sức mua yếu ở các thị trường trọng điểm, các nhà chế biến điều nhân gặp nhiều khó khăn trong việc bán hàng.
Xu hướng mua hàng giao ngay điều nhân xuất khẩu với số lượng nhỏ vẫn là chủ đạo nửa đầu năm 2023. Điều này khiến giá điều nhân khó giảm sâu, nhưng cũng khó có thể gia tăng đột biến như những giai đoạn trước đây.
Nhìn ở mặt tích cực, giá điều nhân vẫn đang khá cạnh tranh với các loại hạt khác, sản lượng dồi dào.
Các nhà bán lẻ trên phạm vi toàn cầu đang đẩy mạnh nhiều chương trình quảng bá, khuyến mãi để kích cầu mua sắm. Có một số nhu cầu mua giao xa đến quý I/2024 với tư duy "bắt đáy" khi đánh giá hiện nay đã chạm đáy.
Tuy nhiên, thông tin tổng hợp từ Vinacas cho thấy, các nhà chế biến điều nhân vẫn không mặn mà, vì hiện nay chưa phải giai đoạn cao điểm của bán hàng trong năm.
Trong 6 tháng đầu năm 2023, giá nhân điều tiêu chuẩn WW320 giao dịch bình quân từ 2,4- 2,6USD/ Lb FOB. Nhìn chung, giá bán này được duy trì ổn định dù có sự chênh lệch lớn giữa nhóm nhà máy có thương hiệu, uy tín và nhà máy cấp dưới
Giai đoạn 6 tháng cuối năm 2023 cho đến quý I/2024, VINACAS dự báo, tăng trưởng của ngành điều tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức.
Ông Bạch Khánh Nhựt – Phó Chủ tịch Hiệp hội VINACAS cho biết, tình thế hiện nay đang đặt ra 2 kịch bản tốt và xấu khác nhau.
Theo kịch bản tốt, việc kích cầu, đẩy nhanh tiêu thụ sẽ giúp giảm lượng tồn kho tại các thị trường tiêu thụ lớn như Mỹ, châu Âu. Động thái này sẽ đẩy nhu cầu mua hàng vào cuối năm.
Yếu tố thứ hai là việc tăng cường kiểm soát chất lượng ở các thị trường trọng điểm sẽ làm cho các loại điều nhân giá thấp, chất lượng kém sẽ khó tiếp cận. Điều này góp phần ổn định giá và chất lượng sản phẩm điều nhân xuất khẩu.
Với kịch bản không tốt, kinh tế toàn cầu tiếp tục suy thoái, hạt điều không phải là mặt hàng thiết yếu nên nhu cầu của người tiêu dùng cuối cùng sẽ tiếp tục giảm.
Người mua ở các thị trường vẫn chưa vội mua điều nhân cho đến khi họ thấy sự gia tăng trở lại, và đảm bảo lợi nhuận phù hợp.
Một yếu tố khác là mùa vụ Đông Phi, Indonesia diễn ra thuận lợi. Lượng điều thô cung ứng ra thị trường tiếp tục tăng, giá điều thô tiếp tục giảm.
Theo ông Bạch Khánh Nhựt, sau đại dịch Covid-19, đến nay kinh tế thế giới tiếp tục biến động. Thị trường xuất khẩu điều nhân vẫn rất khó đoán định.
"Tùy theo khả năng và tình huống cụ thể, các doanh nghiệp cần tính toán và chủ động chọn thời điểm đẩy mạnh sản xuất kinh doanh", ông Nhựt khuyến cáo.
Theo kế hoạch của Bộ Nông nghiệp và PTNT đã đề ra cho ngành điều Việt Nam, năm 2023 toàn ngành điều đặt mục tiêu xuất khẩu 3,8 tỷ USD. Vì tình hình khó khăn, Hiệp hội Vinacas đã điều chỉnh kim ngạch xuất khẩu điều năm 2023 chỉ đạt 3,05 tỷ USD; giảm 50 triệu USD so với kế hoạch đã đề ra trước đó.