Ai đang chiến thắng trong cuộc chiến ở Ukraine? Các chuyên gia phân tích những lợi ích về lãnh thổ

Theo 4 chuyên gia đã nói chuyện với Insider, câu trả lời chắc chắn không đơn giản. Điều này cũng phụ thuộc rất nhiều vào kết quả của cuộc phản công của Ukraine và tình hình chính trị ở Nga, các chuyên gia nhận định. Theo một số quan chức phương Tây, tiến độ cho đến nay đã chậm hơn dự kiến, mặc dù Ukraine khẳng định đây là hành động có chủ ý.

Mặc dù vẫn còn quá sớm để dự đoán kết quả một cách chắc chắn, nhưng có một số lĩnh vực của cuộc chiến mà Nga hoặc Ukraine hiện đang dẫn đầu. 

Lãnh thổ

Hiện tại, cả Nga và Ukraine đều không đạt được các mục tiêu đã đề ra khi bắt đầu chiến tranh.

Ngay trước khi Nga tiến hành cuộc chiến lần đầu tiên vào tháng 2/2022, Tổng thống Vladimir Putin đã vạch ra các mục tiêu của "chiến dịch quân sự đặc biệt". Nga phải "phi hạt nhân hóa" và "phi quân sự hóa" Kiev, đồng thời bảo vệ Donetsk và Luhansk, hai khu vực ly khai ở miền đông Ukraine mà Nga công nhận là các quốc gia độc lập.

Nhưng các quan chức Nga đã nhiều lần thay đổi mục tiêu của họ, tuyên bố vào mùa hè năm ngoái rằng họ cũng muốn chiếm các khu vực khác ngoài Donbass, bao gồm Kherson và Zaporizhzhia. (Nga đã chiếm đóng Kherson trong nhiều tháng, nhưng thành phố này đã được Ukraine giải phóng vào tháng 11 năm ngoái).

Marina Miron, một nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Khoa Nghiên cứu Chiến tranh tại Đại học King's College London, nói với Insider rằng do mục tiêu chiến tranh luôn thay đổi, Nga đang ở vị trí mạnh nhất về việc nắm giữ lãnh thổ.

"Từ quan điểm của Nga, tôi nghĩ rằng họ đang tiến gần hơn một chút đến việc đạt được các mục tiêu của mình vì lãnh thổ hiện nằm dưới sự kiểm soát của họ", bà nói.

"Ngay cả khi họ giữ được nó và không tiến xa hơn, Ukraine sẽ rất khó lấy lại vùng đất đó", bà nói thêm.

Vào thời điểm này, Nga chiếm được một phần đáng kể ở đông nam Ukraine, theo một bản đồ cập nhật do Viện Nghiên cứu Chiến tranh xuất bản.

Mặt khác, một trong những mục tiêu chính của Ukraine - được nêu trong kế hoạch 10 bước của Tổng thống Volodymyr Zelensky - là giải phóng tất cả các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, bao gồm cả Crimea. Nhưng hai chuyên gia nói với Insider rằng điều này dường như là không thể đạt được.

Miron nói với Insider: "Vì vậy, xét về lãnh thổ, tôi không nghĩ rằng Zelensky đã đạt được mục tiêu giải phóng tất cả các lãnh thổ bị chiếm đóng. Và tôi thực sự không nghĩ rằng điều đó sẽ có thể xảy ra".

David Lewis, một thành viên cấp cao của viện nghiên cứu Royal United Services Institute (RUSI), nói với Insider rằng kế hoạch 10 bước của Zelenskyy là "rất hẹp và" rất khó" để đạt được.

"Thật khó để thấy điều đó có thể đạt được như thế nào trong thời gian tới bởi vì nó phụ thuộc vào sự thay đổi chính sách đối với Nga, và điều đó về cơ bản có nghĩa là ít nhất là một sự thay đổi chế độ ở Nga, điều dường như rất khó xảy ra vào lúc này", ông nói. 

Chiến thắng tinh thần

Nếu bạn đánh giá ai là người chiến thắng trong cuộc chiến dựa trên tinh thần, thì Ukraine sẽ là người chiến thắng, theo cả 4 chuyên gia.

Jaroslava Barbieri của Đại học Birmingham, một chuyên gia về Nga và các quốc gia hậu Xô Viết, nói với Insider rằng tinh thần của Ukraine đã lên cao kể từ khi Nga thất bại trong việc chiếm Kiev trong vài ngày đầu tiên của cuộc chiến.

Bà nói thêm tinh thần cao và sự phản kháng quyết liệt của Ukraine đã buộc Nga phải thực hiện một số "điều chỉnh lớn" đối với sự lãnh đạo chính trị và quân sự của mình.

"Có cảm giác rằng Nga đang ở thế yếu hơn vì họ dường như đang hoảng loạn và cần tiếp tục điều chỉnh kỳ vọng của mình đối với quân đội Ukraine", chuyên gia Barbieri nói.

Lewis nói với Insider rằng người Nga đã làm cho mục tiêu chiến tranh của họ rất rõ ràng ngay từ đầu, điều này khiến họ gặp khó khăn hơn trong việc giành được sự ủng hộ cho cuộc chiến và chế độ ở trong nước.

Lewis nói: "Ngày càng có nhiều người, bao gồm cả cộng đồng những người theo chủ nghĩa dân tộc Nga, bắt đầu bày tỏ sự nghi ngờ về những tiến bộ đang đạt được. Liệu điều đó có nghĩa là sẽ có bất kỳ mối đe dọa nào đối với chế độ hay không, tôi nghĩ đó là một câu hỏi khác, nhưng rõ ràng là có sự bất mãn khá rộng rãi với ít nhất là cách cuộc chiến đã được điều hành",  ông nói thêm.

Theo chuyên gia Lewis, tinh thần cũng bị suy yếu do đấu đá nội bộ giữa các nhà lãnh đạo quân sự Nga và Yevgeny Prigozhin, người đứng đầu nhóm bán quân sự Wagner, nhóm đã hỗ trợ quân đội của Putin ở Ukraine.

Mối thù của họ leo thang vào ngày 24/6 sau khi những người lính đánh thuê của Wagner cố gắng hành quân đến Moscow trong một cuộc nổi dậy vũ trang nhưng thất bại. Nhóm đã hủy bỏ cuộc hành quân của mình sau 36 giờ sau khi một thỏa thuận được cho là đã đạt được khiến Prigozhin phải sống lưu vong ở Belarus.

"Cuộc nổi dậy vũ trang của Prigozhin cho thấy một cuộc khủng hoảng chính trị ở Nga và phá vỡ huyền thoại về sức mạnh áp đảo và bất khả chiến bại của Nga", Hanna Liubakova, một thành viên không thường trú tại Trung tâm Á-Âu của Hội đồng Đại Tây Dương, cho biết, theo CNBC.

 Chiến thắng quân sự 

Tất cả các chuyên gia nói với Insider rằng rất khó để phân tích ai hiện đang chiến thắng từ quan điểm quân sự vì có rất nhiều bản lề trong cuộc phản công của Ukraine.

Và ngay cả với cuộc phản công, vẫn chưa rõ hiệu quả của việc huấn luyện Ukraine và thiết bị mới của phương Tây cũng như lực lượng Nga sẽ kiên cường như thế nào, Lewis nói với Insider.

"Tôi nghĩ rằng hai bên tương đối cân bằng. Chúng tôi đã không thấy những thay đổi lớn ở tiền tuyến trong một thời gian dài", ông nói.

"Rõ ràng, cuộc phản công của Ukraine đang cố gắng thay đổi điều đó, nhưng Nga đã tham gia khá sâu, và vì vậy, ngay cả một số chiến thắng cục bộ cho Ukraine cũng không nhất thiết có nghĩa là một chiến thắng chiến lược lớn vào lúc này", ông Lewis nói thêm.

Chuyên gia Herbst nói với Insider rằng ông tin rằng ngay bây giờ, lợi thế đang thuộc về Ukraine.

"Cuộc phản công của họ năm ngoái đã thành công. Cuộc tấn công của Moscow, kết thúc ở Bakhmut vài tuần trước, tốt nhất là một chiến thắng cay đắng. Ý tôi là, người Nga đã chiếm được thành phố Bakhmut và vị trí đó hiện đang bị đe dọa, nhưng họ đã chịu thương vong lớn", ông nói.

Trận chiến giành Bakhmut là trận chiến dài nhất và đẫm máu nhất trong cuộc chiến ở Ukraine cho đến nay. Tháng 6, Prigozhin cho biết các cuộc giao tranh từ tháng 12 đến tháng 5 đã cướp đi sinh mạng của khoảng 20.000 người Nga.

Đàm phán

Ở giai đoạn này, rất khó để xác định chiến thắng cho Ukraine, hay Nga, thậm chí sẽ như thế nào và cả 4 chuyên gia đều nói với Insider rằng họ tin rằng cuộc chiến sẽ kéo dài trong nhiều năm.

Barbieri cho biết các cuộc đàm phán cũng phụ thuộc vào việc cuộc phản công diễn ra như thế nào, nói rằng nếu Ukraine không đạt được những chiến thắng đáng kể, "có nguy cơ cao là sẽ có thêm nhiều lời kêu gọi từ các chính phủ phương Tây nhằm gây áp lực buộc Ukraine phải ngồi vào bàn đàm phán, dựa trên thừa nhận rằng cuộc chiến này không thể chiến thắng bằng biện pháp quân sự".

Nếu Ukraine thực hiện một số tiến bộ quân sự và giành lại một số lãnh thổ, thì "thế cân bằng chính trị ở Ukraine có thể thay đổi một chút", chuyên gia Lewis nói.

"Nhưng tôi thực sự không thể thấy dư luận hoặc giới lãnh đạo chính trị ở Ukraine sẽ sớm thay đổi, vì vậy tôi không lạc quan lắm rằng chúng ta sẽ sớm thấy các cuộc đàm phán, chứ chưa nói đến việc chứng kiến các cuộc đàm phán thành công thực sự chấm dứt xung đột", ông nói thêm.

John E. Herbst, từng là đại sứ Mỹ tại Ukraine từ năm 2003 đến năm 2006, nói với Insider: "Nếu Putin nhận ra rằng thực sự không có cách nào trên thế giới này để đạt được mục tiêu của mình, thì có lẽ chúng ta có thể ngồi xuống và xem những gì có thể đàm phán".

"Liệu điều đó có xảy ra hay không, vẫn còn phải xem",  Herbst, người đã trực tiếp làm việc với Tổng thống Putin, nói thêm.