Xây nhà đẹp nhờ nuôi cá giống
Xuất thân từ cán bộ nghiên cứu thủy sản của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II, ông Hoàng Minh Đức (ấp Bình Hạ Đông, xã Thới Mỹ, huyện Củ Chi, TP.HCM) có nhiều kiến thức và thâm niên trong nghề nuôi cá giống tại TP.HCM khi từng tốt nghiệp Khoa Thủy sản (Trường Đại học Nông lâm TP.Hồ Chí Minh). Năm 2006, nhận thấy thị trường nuôi cá trê giống có nhiều tiềm năng để phát triển, ông Đức không ngại ngần lập trại cá giống. Những ngày đầu gặp không ít khó khăn vì vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, nhưng nhờ nắm chắc kỹ thuật và am hiểu nguồn nước, sau nhiều lần thất bại, ông Đức thành công với những mẻ cá chất lượng.
Chỉ chọn nhân giống cá trê lai phi, theo ông Đức, đó là do nhu cầu thị trường và giá trị kinh tế cá trê vàng cao hơn các loại giống cá khác. Ông Đức cho biết việc ương cá trê thành công thì cơ hội làm giàu rất lớn. Tuy nhiên, thành công với việc ương cá bột cũng mong manh, rủi ro cao. Nhiều yếu tố thấy rất nhỏ nhưng nếu chủ quan là có thể hư cả mẻ cá.
Ông Đức chia sẻ: "Không ít lần cá giống chuẩn bị xuất trại thì chết hết. Nhưng nắm vững kỹ thuật thì khả năng thành công cao. Chu kỳ làm cá trê giống từ thụ tinh, nở ra cá bột chỉ mất 6 ngày, sau đó ngồi chờ xuất bán rồi thu tiền. Thương lái đến tận trại thu mua sau đó vận chuyển về các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, như: Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp… bán lại cho các trại ương cá giống, bán cho nông dân".
Kết quả bước đầu là động lực để Đức mạnh dạn mở rộng mô hình nuôi ương cá giống. Từ vài ao ương, nuôi chỉ vài trăm mét vuông, đến nay ông mở rộng mô hình nuôi lên hơn 5.000m2. Trong đó, 4.000m2 ông Đức đào ao nuôi cá bố mẹ, còn 1.000m2 ông xây nhà ấp trứng nuôi dưỡng cá bột. Công suất của trại cá giống của ông Đức đạt tối đa 200 triệu con một năm.
Tiết lộ bí quyết nuôi cá giống, ông Đức nói: "Để cá giống sống với mật độ dày, tôi phải xả, lọc nước và bơm oxy vào ao thường xuyên. Giống cá trê mình ương không chỉ đạt tỷ lệ thành công cao, mà chất lượng cá giống cũng rất tốt. Đặc biệt, mình phải loại ngay những con cá yếu ngay từ lúc ban đầu để đến tay người nuôi cá phải thật khoẻ".
Theo chia sẻ của ông Đức, thời kỳ hoàng kim của nghề nuôi cá giống là những năm 2006-2015, khách hàng đặt nhiều. Trung bình mỗi năm ông cho ra lò 100 triệu con cá bột. Năm cao điểm nhất, ông Đức sản xuất tới 200 triệu cá bột cung cấp cho khách hàng. Theo đó, trừ mọi chi phí, ông Đức lời 500 triệu/năm. Nhờ đó, lão nông sinh năm 1957 này xây được căn nhà khang trang, đầy đủ thiết bị sinh hoạt và đầu tư thêm cho trại cá giống để ngày càng nâng cao chất lượng.
Vượt khó bám trụ với nghề
Sau thời gian ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, cá nuôi khó tiêu thụ và giá giảm mạnh. Các hộ dân nuôi cá cũng dè dặt đầu tư vào ao cá, vì thế, thị trường tiêu thụ cá bột ngày càng thu hẹp.
Theo chia sẻ của ông Đức, từ hồi Covid-19 đến nay, lượng khách hàng đặt cá bột suy giảm đáng kể. 3 năm 2019, 2021 và 2022, mỗi năm khách chỉ đặt 50 triệu con cá bột. Từ đầu năm đến nay, ông Đức cung cấp hơn 30 triệu cá bột cho khách hàng.
Ông Đức phân tích: "Do dịch bệnh nên nhu cầu xã hội giảm, đồng thời nguyên vật liệu tăng lên và giá thành sản phẩm xuống, người nuôi cá chuyển sang ngành nghề khác. Phân lớn đi làm công nhân nhà máy xí nghiệp. Vì thế, khách hàng giảm khiến nghề nuôi cá giống gặp khó khăn. 3 năm nay, lợi nhuận chỉ được 50 triệu khi trừ hết tất cả chi phí".
Đối mặt với khó khăn, ông Đức tìm mọi cách để bám trụ với nghề. Ông tâm sự: "Tôi giảm đàn cá lại, hồi trước tôi có 8-10 tấn cá bố mẹ, giờ tôi giảm chỉ còn 3 tấn. Vì mình không cho đẻ thì vẫn phải cho ăn. Bên cạnh đó, tôi phải cải tiến kỹ thuật nâng cao năng suất để giá thành giảm xuống mới có lời. Buồn nhất là tôi phải giảm nhân công, trước đây có 3 người, giờ chỉ còn mình tôi làm".
Những biến động sau dịch Covid-19 khiến ngành nông nghiệp thành phố vào tình thế phải thay đổi chiến lược để thích ứng. Để bám trụ với nghề, ông Đức định hướng mở rộng thị trường cá bột lên các tỉnh Đông Nam bộ và miền Trung. Nhờ đó từ đầu năm đến nay, khách hàng bắt đầu đặt cá bột nhiều hơn. Dự tính vào đợt từ cuối tháng 11 khi qua mùa nước nổi ở Đồng bằng sông Cửu Long, số lượng cá ông cung ứng sẽ đạt thêm từ 30-40 triệu con. Kinh tế đang phục hồi là động lực để trang trại cá giống của ông Đức mạnh dạn khôi phục và mở rộng sản xuất.