Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa ban hành Quyết định giám sát chuyên đề về thực hiện Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa (SGK) giáo dục phổ thông.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá, trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức, Chính phủ, Bộ GD&ĐT, các bộ, ngành, địa phương cũng như toàn ngành giáo dục đã nỗ lực triển khai thực hiện Nghị quyết số 88 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK (SGK) giáo dục phổ thông và Nghị quyết số 51 của Quốc hội về điều chỉnh lộ trình thực hiện chương trình, SGK dục phổ thông mới (sau đây gọi tắt là Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51), tạo chuyển biến tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng, đáng ghi nhận.
Việc biên soạn SGK đã huy động được đông đảo chuyên gia, nhà khoa học, nhà giáo có trình độ, uy tín, kinh nghiệm. Từ năm 2020 đến năm 2022, đã có 381 đầu SGK mới được xuất bản; 194 triệu bản SGK mới được phát hành từ 2 đơn vị là Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và Công ty Cổ phần đầu tư xuất bản - thiết bị giáo dục Việt Nam (VEPIC) phát hành.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho biết Nhà nước đã cân đối ngân sách, ưu tiên bố trí kinh phí thực hiện đổi mới chương trình, SGK phổ thông.
Trong giai đoạn 2015 -2022, tổng kinh phí đã bố trí là 213.449,72 tỷ đồng, chiếm 1,46% tổng chi ngân sách nhà nước. Trong đó, chi thường xuyên là 81.770,14 tỷ đồng, chi đầu tư là 131.679,58 tỷ đồng.
Nguồn vốn ngân sách địa phương, nguồn vốn vay nước ngoài, vốn viện trợ không hoàn lại và nguồn ngân sách trung ương chiếm tỷ lệ lần lượt là 71,6%, 19,2% và 6,2% tổng kinh phí.
Bên cạnh những kết quả đạt được, nghị quyết chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu xem xét trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan "không chấp hành nghị quyết 88 về nội dung Bộ GD-ĐT tổ chức việc biên soạn một bộ SGK trước khi Quốc hội ban hành nghị quyết số 122".
Theo đó, Bộ GD-ĐT không tổ chức biên soạn được một bộ SGK theo quy định của nghị quyết 88, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của Nhà nước, nhất là việc quản lý, cập nhật, phát triển nội dung giáo dục phổ thông; công tác quản lý, điều tiết giá SGK, thực hiện chính sách xã hội với một số đối tượng và địa bàn.
Việc thực nghiệm SGK chưa được coi trọng đúng mức, thời gian ngắn, chưa đảm bảo yêu cầu về quy mô và chất lượng.
Việc thẩm định, tiếp thu, chỉnh sửa SGK chưa chặt chẽ, dẫn tới còn sai sót về nội dung ở 18 cuốn SGK, nhất là SGK tiếng Việt lớp 1, khoa học tự nhiên lớp 6, lịch sử lớp 11.
Cung ứng, phát hành SGK còn nhiều bất cập, qua nhiều khâu trung gian. Có tình trạng khan hiếm, thiếu sách cục bộ đối với một số đầu sách trước thềm năm học mới...
Nhà xuất bản Giáo Dục Việt Nam đã xảy ra sai phạm trong in ấn, xuất bản SGK, một số tổ chức, cá nhân bị truy cứu trách nhiệm hình sự...
Quy định về môn học Lịch sử trong chương trình giáo dục phổ thông mới gây bức xúc trong nhân dân và các chuyên gia, nhà khoa học; Quốc hội đã phải thảo luận, hai lần ra nghị quyết về nội dung này vào năm 2015 và 2022.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội xác định Bộ GD-ĐT chịu trách nhiệm chính trong tham mưu toàn diện việc triển khai đổi mới giáo dục phổ thông.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội là đề nghị Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương tiếp tục thực hiện quy định của nghị quyết 88 về việc giao Bộ GD-ĐT tổ chức việc biên soạn một bộ SGK.
Bên cạnh đó, nghiên cứu, xem xét cơ chế, chính sách miễn tiền bản quyền đối với việc xuất bản SGK do Nhà nước là đại diện chủ sở hữu quyền tác giả.
Thực hiện kiểm tra, thanh tra việc xã hội hóa biên soạn SGK, quá trình biên soạn, thẩm định, xuất bản, in, phát hành, lựa chọn SGK trên phạm vi toàn quốc, nhất là việc sử dụng chi phí phát hành SGK.