Như Dân Việt đã đưa tin, bắt đầu từ ngày 24/8/2023, Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái đã mở lại phiên tòa sơ thẩm (ngày 14/8/2023 hoãn tòa vì vắng nhiều luật sư) xét xử Lăng Đức Hân – Giám đốc Công ty TNHH thương mại Ngọc Tâm (gọi tắt là Công ty Ngọc Tâm) và 9 bị cáo trong vụ khai thác trái phép quặng chì – kẽm xảy ra ở Yên Bái vào năm 2020.
Trong vụ án này, ông Đinh Tiến Hùng – nguyên Phó Bí thư Tỉnh đoàn Yên Bái bị khởi tố tội "Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên", quy định tại điểm b, c, khoản 2, Điều 227 Bộ luật Hình sự.
Ông Hùng bị cơ quan truy tố cáo buộc là người khởi xướng, đặt vấn đề và đưa ra mức hưởng lợi của bản thân cũng như với Công ty Tuyên Huy. Cơ quan truy tố còn quy kết nguyên Phó Bí thư Tỉnh đoàn Yên Bái nói sẽ đứng ra "lo quan hệ, cơ chế".
Sau 3 ngày xét xử, gần 22 giờ tối 26/8, sau khi nghị án, căn cứ vào kết quả việc xét hỏi và tranh luận tại phiên tòa, tòa xét thấy thiếu chứng cứ để giải quyết những vấn đề trong vụ án mà không thể bổ sung tại phiên tòa, cần bổ sung chứng cứ đủ để chứng minh; có căn cứ cho rằng còn đồng phạm khác, do vậy quyết định trả hồ sơ vụ án cho Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái để điều tra một số vấn đề.
Hội đồng xét xử (HĐXX) sơ thẩm đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Cuối tháng 9/2023, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái đã giữ nguyên quyết định truy tố tại bản cáo trạng số 06/CT-VKS-P1 ngày 13/2/2023, chuyển lại toàn bộ hồ sơ vụ án để Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái thụ lý giải quyết.
Theo dự kiến, sáng nay (25/10), Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái mở phiên tòa sơ thẩm, xét xử vụ án này. Tuy nhiên, phiên tòa đã xuất hiện diễn biến mới nên HĐXX đã quyết định hoãn tòa, rời ngày xét xử sang ngày 2/11/2023 tới đây.
Về lý do hoãn tòa, HĐXX sơ thẩm, Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái thông báo, phiên tòa ngày 25/10 đã vắng nhiều luật sư bào chữa của các bị cáo; một số người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cũng vắng mặt, vì vậy quyết định hoãn phiên tòa đã được đưa ra.
Trở lại diễn biến xét xử trước đó, Tòa án đã yêu cầu Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái làm rõ một số thông tin.
Đầu tiên, tại tòa, các bị cáo Nguyễn Văn Hậu – Giám đốc Công ty TNHH Tuyên Huy (gọi tắt là Công ty Tuyên Huy), Nguyễn Trọng Tuấn – Phó Giám đốc Công ty Tuyên Huy đều khai chỉ nhớ cuộc gặp gỡ với bị cáo Đinh Tiến Hùng tại quán cà phê Đồng Tâm (TP.Yên Bái, tỉnh Yên Bái) vào khoảng giữa tháng 10/2020, sau đó bị cáo Hậu và bị cáo Tuấn khai lại thời gian cụ thể cuộc gặp tại quán cà phê Đồng Tâm ngày 18/10/2020 là do điều tra viên xác định dựa trên tin nhắn giữa bị cáo Tuấn và Đinh Tiến Hùng.
Bị cáo Bùi Minh Đức – công nhân Công ty Ngọc Tâm khai có nhận một cuộc điện thoại số lạ của người tự xưng là Hùng, hỏi thăm về việc sửa chữa máy móc trên mỏ, quá trình điều tra, điều tra viên nói đây là cuộc gọi của Đinh Tiến Hùng. Tại phiên tòa, bị cáo Bùi Minh Đức không khẳng định được cuộc gọi đó có phải của Đinh Tiến Hùng không.
Tại tòa bị cáo Nguyễn Trọng Tuấn khai, khoảng giữa tháng 10/2020, khi Tuấn và Hậu gặp bị cáo Đinh Tiến Hùng ở quán cà phê Đồng Tâm thì chỉ nghe bập bõm cuộc nói chuyện giữa Hậu và Đinh Tiến Hùng.
Sau khi ra về, Hậu mới nói lại đề xuất của Đinh Tiến Hùng về nội dung: "Các ông có mỏ, tôi thì có "quan hệ". Bây giờ đang tiện việc làm đường thì cứ tiến hành khai thác quặng luôn. Tôi sẽ đứng ra lo "quan hệ, cơ chế", còn Hùng "lùn" đi tìm người về để khai thác quặng. Sau khi khai thác và bán được quặng thì tính toán trừ chi phí quan hệ, chi phí sản xuất thì tôi sẽ lấy 1/3 lợi nhuận, 2/3 còn lại là của Công ty Tuyên Huy và Hùng "lùn" (Nguyễn Mạnh Hùng, lao động tự do – PV) thì lúc đó Tuấn mới đồng ý".
HĐXX sơ thẩm yêu cầu điều tra bổ sung chứng cứ chứng minh nội dung trao đổi giữa bị cáo Tuấn, bị cáo Hậu, bị cáo Đinh Tiến Hùng ngày 18/10/2020 tại quán cà phê Đồng Tâm.
Đồng thời, yêu cầu điều tra chứng cứ chứng minh Đinh Tiến Hùng có hành vi cụ thể nào thể hiện việc bàn bạc, chỉ đạo thúc đẩy việc khai thác trái phép mỏ núi Ngàng; hành vi đó được thực hiện với cách thức nào, phương pháp nào, thực hiện vào thời gian nào, với ai.
Tòa cũng yêu cầu làm rõ chứng cứ chứng minh Đinh Tiến Hùng có hành vi sắp xếp, bố trí người, phương tiện, vật tư khai thác trái phép mỏ núi Ngàng; chứng cứ chứng minh Đinh Tiến Hùng có hành vi lợi dụng ảnh hưởng, quan hệ cá nhân để tác động, bao che việc khai thác trái phép tại mỏ núi Ngàng.
Tòa yêu cầu điều tra chứng cứ chứng minh Đinh Tiến Hùng có nhận được lợi ích từ việc khai thác trái phép mỏ núi Ngàng; chứng cứ chứng minh vai trò đồng phạm của Đinh Tiến Hùng trong vụ án, là người tổ chức, là người thực hành, người xúi giục, người giúp sức theo quy định.
Sau quyết định trả hồ sơ của Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái, ngày 22/9/2023, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái đã có văn bản số 1594/VKS-P1 về việc chuyển hồ sơ vụ án hình sự để xét xử.
Theo Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái, sau khi nhận hồ sơ vụ án và quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái thấy rằng, đối với yêu cầu thứ nhất, quá trình điều tra, căn cứ vào kết quả phục hồi và trích xuất dữ liệu điện tử, Điều tra viên đã yêu cầu bị can Nguyễn Trọng Tuấn, Nguyễn Văn Hậu giải trình về nội dung tin nhắn ngày 18/10/2020 giữa Tuấn và Đinh Tiến Hùng; giữa Tuấn và Hậu, các bị can Tuấn, Hậu đã tự giải trình và xác định Đinh Tiến Hùng, Tuấn, Hậu gặp nhau tại quán cà phê Đồng Tâm vào chiều ngày 18/10/2020 chứ không phải do Điều tra viên xác định.
Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái cho rằng, tại phiên tòa, bị cáo Tuấn khai chỉ nghe bập bõm nội dung cuộc nói chuyện giữa Đinh Tiến Hùng và Hậu tại quán cà phê Đồng Tâm ngày 18/10/2020 là không có căn cứ.
Theo cơ quan truy tố, trong quá trình điều tra, Điều tra viên thực hiện việc lấy lời khai đảm bảo khách quan, đúng trình tự quy định; lời khai của bị can phù hợp với nhau và phù hợp với các tài liệu, chứng cứ khác. Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái nêu rằng, các buỏi làm việc có sự tham gia của đầy đủ các thành phần như Điều tra viên, Kiểm sát viên, luật sư, bị can đã khai nhận rõ ràng nghe rõ nội dung Đinh Tiến Hùng đề xuất khai thác mỏ trong giai đoạn làm đường; Hùng lo cơ chế, quan hệ, chi phí sản xuất,… sau khi khai thác và bán được quặng, trừ đi các chi phí thì Hùng được hưởng 1/3 lợi nhuận, 2/3 lợi nhuận còn lại của Công ty Tuyên Huy và Hùng "lùn".
Việc bị can Tuấn khai báo nội dung trên thể hiện xuyên suốt trong quá trình điều tra tại nhiều biên bản hỏi cung bị can, tự khai, báo cáo của bị can Tuấn. Viện Kiểm sát cho rằng Tuấn khai báo tại phiên tòa là thể hiện sự quanh co, không hợp tác.
Về yêu cầu điều tra bổ sung chứng cứ chứng minh nội dung trao đổi giữa Tuấn, Hậu, Đinh Tiến Hùng ngày 18/10/2020 tại quán cà phê Đồng Tâm, Viện Kiểm sát nói đủ căn cứ, cơ sở để chứng minh với mục đích khai thác quặng trái phép nhằm thu lợi bất chính, Đinh Tiến Hùng đã chủ động đề nghị cùng hợp tác với Hậu, Tuấn để khai thác quặng – chì – kẽm trong hầm lò tại mỏ Núi Ngàng trong khi biết rõ Công ty Tuyên Huy chưa được cấp lại giấy phép khai thác khoáng sản tại đây.