Ngày 24/11, Người phát ngôn của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov, cho biết những tuyên bố của NATO về khả năng thành lập một “Schengen quân sự” có thể sẽ làm gia tăng căng thẳng ở châu Âu và dẫn đến leo thang mối quan hệ vốn đã căng thẳng với Nga.
Bình luận của ông được đưa ra sau khi Giám đốc hậu cần châu Âu của NATO, Trung tướng Alexander Sollfrank, trong phỏng vấn với Reuters hôm 23/11 đã kêu gọi các quốc gia châu Âu nới lỏng các quy định ở cấp quốc gia để cho phép di chuyển nhanh chóng quân đội, thiết bị và đạn dược trong trường hợp xảy ra chiến tranh với Nga.
“Chúng ta sắp hết thời gian,” Trung tướng Alexander Sollfrank nói với Reuters. “Những gì chúng ta không làm trong thời bình sẽ không sẵn sàng trong trường hợp khủng hoảng hoặc chiến tranh”.
Sollfrank phụ trách Bộ chỉ huy hỗ trợ và hỗ trợ chung của NATO (JSEC), một cơ sở ở thị trấn Ulm của Đức, nơi điều phối sự di chuyển của quân nhân và trang thiết bị của khối trên toàn lục địa. Sollfrank giải thích, mặc dù JSEC được thành lập vào năm 2021 để đơn giản hóa việc chuẩn bị cho một cuộc chiến tiềm tàng với Nga, nhưng công việc của nó vẫn bị cản trở bởi các quy định cấp quốc gia.
Ông cho biết thêm, việc vận chuyển đạn dược qua biên giới châu Âu thường cần có giấy phép đặc biệt, trong khi việc vận chuyển số lượng lớn quân đội hoặc thiết bị có thể phải thông báo trước. Sollfrank đề xuất các nước châu Âu nên thành lập một khu vực “Schengen quân sự” để khắc phục những vấn đề này. Schengen là thỏa thuận cho phép đi lại tự do giữa hầu hết các quốc gia EU.
Về phía Nga, kênh RT cho biết, phóng viên đã đặt câu hỏi liệu Điện Kremlin có xem những đề xuất như vậy của quan chức NATO là nguy cơ xảy ra xung đột vũ trang giữa Nga và châu Âu hay chỉ đơn thuần là một bước leo thang khác trong cuộc đối đầu của liên minh do Mỹ dẫn đầu với Nga.
Người phát ngôn Điện Kremlin cho rằng các tuyên bố của Tướng Sollfrank nhiều khả năng cho thấy cuộc đối đầu ngày càng leo thang của NATO với Nga, đồng thời nói thêm rằng NATO “luôn coi đất nước chúng tôi là kẻ thù có điều kiện. Bây giờ họ coi chúng tôi là kẻ thù hiển nhiên”.
“Đây chẳng qua là một nỗ lực làm leo thang căng thẳng ở châu Âu, điều này sẽ gây ra hậu quả”, Peskov nói, đồng thời lưu ý rằng việc mở rộng NATO không thể bị bỏ qua mà không có phản ứng từ phía Nga.
Sollfrank không phải là quan chức quân sự đầu tiên nêu bật các vấn đề hậu cần và quan liêu của khối ở châu Âu.
Ben Hodges, người chỉ huy Quân đội Hoa Kỳ ở châu Âu cho đến năm 2017, nói với Reuters vào năm ngoái: “Chúng tôi không có đủ năng lực vận tải hoặc cơ sở hạ tầng cho phép lực lượng NATO di chuyển nhanh chóng trên khắp châu Âu”. Hodges chỉ ra rằng các quốc gia khác nhau có khổ đường sắt khác nhau và nói thêm rằng nhà điều hành đường sắt Đức Deutsche Bahn chỉ có khả năng di chuyển một lữ đoàn rưỡi thiết giáp – khoảng 4.000 quân, 90 xe tăng và 150 xe bọc thép – cùng một lúc.
Reuters đưa tin, việc di chuyển bằng đường bộ có nhiều trở ngại khác nhau, đồng thời lưu ý rằng một nhóm xe tăng Pháp đi qua Đức đến Romania để tập trận vào năm ngoái đã bị dừng lại vì trọng lượng của chúng vượt quá quy định giao thông đường bộ của Đức.
Theo một báo cáo riêng của Breaking Defense, ngay cả khi những chiếc xe tăng này được phép đi qua Đức, chúng cũng không thể đi qua Ba Lan do chất lượng xây dựng cầu ở nước này kém.
NATO hiện có 10.000 quân thuộc 8 nhóm chiến đấu đóng quân trên khắp Đông Âu. Năm ngoái Tổng thư ký Jens Stoltenberg đã công bố rằng ông đặt mục tiêu hỗ trợ các lực lượng được triển khai ở tiền phương này với 300.000 quân dự bị có tính sẵn sàng cao. Theo kế hoạch của Stoltenberg, 100.000 quân trong số này sẽ có thể đến chiến trường trong vòng một tuần, số còn lại sẽ đến sau đó một tháng.
Mặc dù Nga đã nhiều lần cảnh báo rằng NATO trên thực tế đã trở thành một bên tham gia vào cuộc xung đột ở Ukraine bằng cách cung cấp cho Kiev vũ khí, huấn luyện và thông tin tình báo, nhưng Moscow không đe dọa tổ chức này bằng chiến tranh.
Tuy nhiên, Sollfrank lập luận rằng NATO phải tự chuẩn bị cho một cuộc xung đột như vậy. Ông nói với Reuters: “Chúng ta cần phải đi trước, chúng ta phải chuẩn bị kỹ càng trước khi Điều 5 được áp dụng,” ông nói với Reuters, đề cập điều khoản phòng thủ chung của khối.