Người Palestine chào đón như anh hùng những phụ nữ và thiếu niên được thả trong thỏa thuận trao đổi tù nhân

Cuộc tuần hành của các tù nhân được trả tự do, một số bị buộc tội nhẹ và những người khác bị kết tội tấn công, tại một trạm kiểm soát bên ngoài Jerusalem đã khiến đám đông người Palestine hô vang, vỗ tay, vẫy tay và la hét điên cuồng.

15 thanh niên, tất cả đều mặc bộ đồ tù màu xám và trông hốc hác vì kiệt sức, lướt qua các đường phố, gục đầu vào vai những người cha đang rưng rưng nước mắt khi pháo hoa biến bầu trời đêm thành màu rực rỡ và các giai điệu nhạc pop yêu nước của người Palestine vang lên.

Một số người được thả quấn quanh mình cờ Palestine, số khác quấn cờ xanh của Hamas. Jamal Brahma, 17 tuổi, mới được thả, nói: “Tôi không biết nói gì. Cảm ơn Thượng Đế”.

Nước mắt rơi xuống má người cha Khalil Brahma khi ông bế con trai và nhìn thẳng vào mắt cậu lần đầu tiên sau bảy tháng. Lực lượng Israel đã bắt giữ Jamal tại nhà riêng của anh ở thành phố Jericho của Palestine vào mùa xuân năm ngoái và giam giữ anh ta mà không bị buộc tội hay xét xử.

Việc thả các tù nhân Palestine khỏi nhà tù của Israel diễn ra chỉ vài giờ sau khi hai chục con tin, trong đó có 13 người Israel, được thả khỏi nơi bị giam cầm ở Gaza trong cuộc trao đổi ban đầu giữa con tin Israel và tù nhân Palestine trong lệnh ngừng bắn kéo dài 4 ngày bắt đầu từ thứ Sáu 24/11

Theo thỏa thuận, Hamas sẽ thả ít nhất 50 con tin và Israel 150 tù nhân Palestine trong vòng 4 ngày. Israel cho biết lệnh ngừng bắn có thể được kéo dài thêm một ngày nếu có thêm 10 con tin được giải thoát.

Mặc dù không khí lễ hội ở thị trấn Beitunia gần Nhà tù Ofer khổng lồ của Israel ở Bờ Tây, mọi người vẫn rất lo lắng.

Chính phủ Israel đã ra lệnh cho cảnh sát chấm dứt các hoạt động tổ chức lễ kỷ niệm ngày trả tự do. Lực lượng an ninh Israel có lúc đã ném các hộp hơi cay vào đám đông, khiến thanh niên, bà già và trẻ nhỏ bỏ chạy tán loạn và la hét trong đau đớn.

“Quân đội đang cố gắng tước đi khoảnh khắc này của chúng tôi nhưng họ không thể,” Mays Foqaha nói khi cô ngã vào vòng tay của người bạn 18 tuổi mới được thả, Nour al-Taher đến từ Nablus, người đã bị bắt trong cuộc tập trận. một cuộc biểu tình vào tháng 9 tại Nhà thờ Hồi giáo Al Aqsa ở Jerusalem. “Đây là ngày chiến thắng của chúng ta.”

Những người Palestine bị giam giữ được trả tự do hôm thứ Sáu bao gồm 24 phụ nữ, một số người trong số họ đã bị kết án tù nhiều năm vì âm mưu đâm dao và các cuộc tấn công khác nhằm vào lực lượng an ninh Israel. Những người khác đã bị buộc tội kích động trên mạng xã hội.

Ngoài ra còn có 15 thanh thiếu niên nam, hầu hết trong số họ bị buộc tội ném đá và “ủng hộ khủng bố”, một cáo buộc được định nghĩa rộng rãi nhấn mạnh cuộc đàn áp kéo dài của Israel đối với nam thanh niên Palestine khi bạo lực gia tăng trên lãnh thổ bị chiếm đóng.

Đối với các gia đình của cả hai bên trong cuộc xung đột, tin tức về cuộc trao đổi — có lẽ là khoảnh khắc đầy hy vọng đầu tiên trong 49 ngày chiến tranh — đã khuấy động vui buồn lẫn lộn.

Abdulqader Khatib, một nhân viên Liên Hợp Quốc có con trai 17 tuổi Iyas bị đưa vào “trại giam hành chính” vào năm ngoái không bị buộc tội hay xét xử và dựa trên bằng chứng bí mật, cho biết: “Là một người Palestine, trái tim tôi tan nát vì những người anh em của mình ở Gaza, vì vậy tôi không thể ăn mừng được. Nhưng tôi là một người cha, và sâu thẳm bên trong, tôi rất hạnh phúc”.

Theo Câu lạc bộ Tù nhân Palestine, một nhóm vận động, Israel hiện đang bắt giữ 2.200 người Palestine bị giam giữ hành chính, mức cao nhất mọi thời đại. “Giam giữ hành chính” là  chính sách gây tranh cãi mà Israel bảo vệ như một biện pháp chống khủng bố.

Kể từ ngày 7 tháng 10, khi Hamas bắt khoảng 240 công dân Israel và nước ngoài làm con tin và giết chết 1.200 người Israel trong cuộc tấn công chưa từng có ở miền nam Israel, người Palestine đã băn khoăn về số phận của chính các tù nhân của họ.

Israel có lịch sử đồng ý trao đổi không cân bằng. Năm 2011, Hamas đã yêu cầu Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thả hơn 1.000 tù nhân Palestine để đổi lấy một người lính Israel bị giam giữ duy nhất, Gilad Schalit.

Việc thả tù nhân đã chạm đến cốt lõi của xã hội Palestine. Hầu hết mọi người Palestine đều có người thân ở tù - hoặc chính họ cũng từng ở đó. Các nhóm nhân quyền ước tính có hơn 750.000 người Palestine đã đi qua các nhà tù của Israel kể từ khi Israel chiếm được Bờ Tây, Gaza và Đông Jerusalem vào năm 1967.

Trong khi Israel coi họ là những kẻ khủng bố thì người Palestine lại gọi họ bằng từ tiếng Ả Rập có nghĩa là tù nhân chiến tranh và dành một phần lớn công quỹ để hỗ trợ họ và gia đình họ. Israel và Mỹ đã lên án việc trợ cấp cho gia đình tù nhân là động cơ khuyến khích bạo lực.

Amira Khader, nhân viên vận động quốc tế tại Addameer, một nhóm hỗ trợ tù nhân Palestine, cho biết: “Những hình thức trao đổi tù nhân này thường là hy vọng duy nhất mà các gia đình có được để thấy con trai hoặc cha của họ được thả trước nhiều năm trôi qua. Đó là lý do họ sống, nó giống như một phép màu từ Thượng Đế”.

Kể từ cuộc tấn công của Hamas, Israel đã leo thang cuộc đàn áp kéo dài hàng tháng ở Bờ Tây đối với những người Palestine bị nghi ngờ có quan hệ với Hamas và các nhóm chiến binh khác. Nhiều tù nhân bị tòa án quân sự kết án, nơi truy tố người Palestine với tỷ lệ kết án lên tới hơn 99%. 

Các nhóm nhân quyền cho biết người Palestine thường bị từ chối thủ tục tố tụng hợp pháp và bị buộc phải nhận tội.

Qadura Fares, giám đốc Câu lạc bộ Tù nhân Palestine, cho biết hiện có 7.200 người Palestine trong nhà tù của Israel, với hơn 2.000 người bị bắt chỉ kể từ  7/10.

Vào thứ Sáu ở Beitunia, Aban Hammad, một thanh niên 16 tuổi gầy gò và đầy mụn, đứng bất động, trông có vẻ run rẩy trước những tràng nước mắt, những cái ôm và những tiếng hô vang ủng hộ Hamas xung quanh. Đó là lần đầu tiên anh nhìn thấy thế giới sau một năm ngồi tù vì ném đá ở thị trấn Qalqilya phía bắc. Anh được trả tự do mặc dù  còn 8 tháng thụ án.

Anh quay về phía cha mình, ôm ông vào lòng. “Nhìn này, bây giờ con gần như cao hơn bố rồi” - anh nói.