TP.Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng là địa điểm du lịch nổi tiếng trong và ngoài nước với khí hậu mát mẻ quanh năm. Hàng năm, TP.Đà Lạt đón hàng triệu lượt khách. Tuy đón số lượng khách lớn nhưng hàng ngàn cơ sở lưu trú trên địa bàn vẫn đáp ứng được nhu cầu nghỉ dưỡng, lưu trú của khách du lịch.
Theo thống kê, hiện trên địa bàn TP.Đà Lạt có trên 2.400 cơ sở lưu trú các loại, tương đương khoảng 31.000 phòng, chiếm tỷ lệ 86% tổng số cơ sở lưu trú du lịch trên địa bàn toàn tỉnh.
Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên, trong vài năm trở lại đây, loại hình lưu trú nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê hay còn gọi là homestay đã nở rộ tại TP.Đà Lạt và các huyện lân cận. Loại hình lưu trú này chủ yếu có quy mô nhỏ, vừa là nhà ở vừa tận dụng phòng trống hoặc thuê lại kinh doanh nên mức độ đầu tư trang thiết bị vật chất, tiện nghi rất hạn chế, chỉ đáp ứng nhu cầu thiết yếu cho du khách.
Ghi nhận của phóng viên, loại hình kinh doanh lưu trú homestay có ở hầu hết các phường, xã trên địa bàn TP.Đà Lạt. Đặc biệt, một số cơ sở có kiến trúc độc, lạ, xây dựng phòng nghỉ bằng những vật liệu không kiên cố, nhà tiền chế, khung sắt nhằm thu hút khách du lịch.
Một chủ homestay trên địa bàn phường 3 cho biết, với diện tích khoảng 200m2 nhưng nhờ có view đồi thông nên được khá nhiều du khách lựa chọn. Người chủ homestay này cũng cho hay "Homestay muốn hút khách thì phải có view, muốn có view thì lại chủ yếu nằm trên đất nông nghiệp, nếu là đất nông nghiệp thì các điều kiện, quy định để làm homestay lại không đủ".
"Chúng tôi có 8 phòng cho khách lưu trú, ngày thường thì 400k/đêm/phòng 2 người, ngày cuối tuần thì tăng thêm 100 ngàn đồng. Nhà được làm tiền chế, tường ngăn các phòng được làm bằng vật liệu tấm xi măng nhẹ, chủ yếu là có view cho khách du lịch chứ phòng thì bình thường", chủ cơ sở homestay trên chia sẻ.
Trong khi đó, anh Nguyễn Thư Bính – Chủ Homestay Đạ Blah (thôn Đa Blah, xã Đạ Nhim, huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng) chia sẻ: "Gia đình tôi xây dựng homestay đã được vài năm nay, từ khi được cấp phép hoạt động đến nay, chúng tôi luôn đảm bảo các quy định về các điều kiện phòng cháy chữa cháy, an ninh trật tự, vệ sinh cũng như đăng ký lưu trú cho khách du lịch.
Với 8 phòng, sức chứa khoảng 30 người, chúng tôi được nhiều khách nước ngoài lựa chọn để lưu trú. Việc đăng ký lưu trú hiện nay cũng được thực hiện trực tuyến trên app VNeID nên rất thuận tiện".
Theo tìm hiểu của phóng viên, trên địa bàn TP.Đà Lạt hiện này chỉ có 6 homestay được công nhận là: Đa lạch Noah, Đợi một người, Đồi Thỏ con, Leng Keng, Thung Lũng Dâu, Thung Lũng Mặt trời mọc. Những homestay này được xây dựng bên những đồi thông, được trồng rau, hoa đảm bảo các điều kiện theo quy định nên đã thu hút được sự quan tâm của du khách khi đến Đà Lạt.
Theo Phòng Văn hóa và Thông tin TP.Đà Lạt, homestay đã mang lại một sắc màu mới cho du lịch Đà Lạt, với sự phát triển của du lịch canh nông, du lịch làng hoa, việc mở rộng phạm vi lưu trú ra các vùng ngoại thành, loại hình lưu trú này sẽ tiếp tục phát triển trong tương lai, góp phần lan tỏa văn hóa Đà Lạt đến du khách trong và ngoài nước.
Tuy nhiên, loại hình lưu trú này vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế như: Quy mô nhỏ, vừa là nhà ở, vừa tận dụng phòng trống cho thuê hoặc kinh doanh nên mức độ đầu tư cơ sở vật chất, tiện nghi còn hạn chế, chất lượng phục vụ thiếu tính chuyên nghiệp, chỉ đáp ứng những nhu cầu thiết yếu cho du khách.
Đặc biệt, việc chấp hành các quy định pháp luật của các chủ cơ sở homestay chưa bảo đảm, chưa nắm rõ quy định của Nhà nước về lĩnh vực kinh doanh lưu trú. Cụ thể, một số cơ sở chưa đăng ký kê khai giá; không ban hành nội quy của cơ sở, vệ sinh chưa tốt, sử dụng hệ thống giường tập thể (dorm) với sức chứa quá tải so với diện tích phòng. Một số phòng lưu trú được làm từ vật liệu không kiên cố, nhà tiền chế chưa được kiểm định. Một số cơ sở hình thành tự phát, chưa được cấp phép xây dựng và chưa đăng ký kinh doanh...
Để giám sát, quản lý tình trạng trên, TP.Đà Lạt đã thành lập các đoàn liên ngành hướng dẫn, xử lý nhắc nhở, chấn chỉnh các cơ sở treo bảng hiệu không đúng quy định (bảng hiệu tiếng nước ngoài không có tiếng Việt kèm theo, bảng homestay); xử lý vi phạm hành chính lỗi không thông báo trước bằng văn bản trước khi đi vào hoạt động...
Trong thời gian tới, TP.Đà Lạt sẽ tăng cường đôn đốc, hướng dẫn các homestay đăng ký hoạt động đúng quy định của pháp luật, đảm bảo các điều kiện vật chất thiết yếu phục vụ du khách. Đồng thời, tổ chức tập huấn nghiệp vụ du lịch cho các chủ cơ sở và lao động tại homestay, để việc phục vụ du khách ngày càng tốt hơn, đồng thời, thể hiện được văn hóa người Đà Lạt hiền hòa, thanh lịch, mến khách.
Đặc biệt, các cơ quan chức năng có biện pháp để đảm bảo an ninh trật tự, phòng chống cháy nổ, tệ nạn xã hội tại các homestay, chủ động phòng ngừa, phát hiện, xử lý nghiêm các đối tượng có hành vi xâm hại tính mạng, tài sản của du khách. Song song với đó là kiểm tra, rà soát đảm bảo thực hiện theo quy hoạch, đảm bảo trật tự xây dựng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm tại các homestay có dịch vụ ăn uống cho du khách, đảm bảo vệ sinh môi trường.