Quốc hội đề xuất biện pháp đặc biệt "chặn" ngân hàng yếu kém vẫn mở rộng hoạt động

Chiều 15/1, tại Hội trường Diên Hồng, Quốc hội nghe báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến của Uỷ ban Kinh tế (Uỷ ban Thường vụ Quốc hội) về dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi.

Theo nội dung tiếp thu ý kiến của Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, Thường vụ Quốc hội cho biết nhiều đại biểu có ý kiến đề nghị phải thường xuyên theo dõi, nếu phát hiện TCTD không đáp ứng được những yêu cầu, quy định của NHNN thì phải đề xuất kiểm tra, thanh tra và giám sát, thậm chí là kiểm soát đặc biệt đối với các TCTD này.

Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, UBTVQH chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng bổ sung giải pháp hạn chế tăng trưởng tín dụng nhằm kiểm soát rủi ro cũng như quy mô của tổ chức tín dụng, tránh tình trạng có TCTD đang yếu kém mà vẫn tăng trưởng và mở rộng hoạt động như thời gian qua, đến khi phát hiện thì đã muộn khiến cho việc xử lý càng trở nên khó khăn hơn và phải sử dụng nhiều nguồn lực hơn.

Theo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, các tổ chức tín dụng yếu kém quy mô tăng lên rất nhanh do không bị kiểm soát về hoạt động và tăng trưởng tín dụng. Bên cạnh đó, gây nhiều tác động đối với hệ thống tín dụng do tăng trường nóng, mất cân đối tài chính.

Liên quan đến ý kiến về việc các TCTD được vay NHNN để chi trả cho người gửi tiền, để thực hiện phương án chuyển giao bắt buộc; các TCTD được vay đặc biệt các TCTD khác theo quy định của pháp luật; ngân hàng hợp tác xã được cho vay đặc biệt đối với quỹ tín dụng nhân dân. Có ý kiến cho rằng, nên quy định cho phép TCTD vay đặc biệt bảo hiểm tiền gửi, giúp giảm bớt gánh nặng của ngân sách nhà nước.

Về nội dung này, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý theo hướng Ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã, quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô được vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước; vay đặc biệt từ tổ chức bảo hiểm tiền gửi theo quy định của pháp luật về bảo hiểm tiền gửi; vay đặc biệt từ TCTD khác" để phù hợp với các TCTD có nhận tiền gửi cá nhân bị rút tiền hàng loạt.

Bên cạnh đó, Tổ chức tín dụng được vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước, tổ chức tín dụng khác trong trường hợp để chi trả tiền gửi cho người gửi tiền, để thực hiện phương án phục hồi, phương án chuyển giao bắt buộc.

Liên quan đến ý kiến thống nhất với quy định về việc các khoản cho vay đặc biệt đều phải có tài sản bảo đảm, Uỷ ban Thường vụ cho biết, Luật Các TCTD hiện hành quy định Thủ tướng Chính phủ quyết định cho vay đặc biệt của NHNN với lãi suất ưu đãi đến mức 0% đối với TCTD được kiểm soát đặc biệt.

Bên cạnh đó, các trường hợp đề nghị vay đặc biệt có lãi suất 0%/năm, không có tài sản bảo đảm là các trường hợp đặc biệt, quan trọng cần phải có sự phối hợp của các cơ quan liên quan (như Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư...). NHNN vừa có vai trò của ngân hàng trung ương, vừa là thành viên Chính phủ, vì vậy việc NHNN đề xuất để Thủ tướng Chính phủ quyết định việc cho vay không có tài sản bảo đảm và/hoặc cho vay có lãi suất 0% là cần thiết và hợp lý.

Về nội dung đại biểu Quốc hội có ý kiến đề nghị quy định rõ, cụ thể về quản trị ngân hàng và về cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng, gắn với vấn đề xử lý sở hữu chéo, thao túng, chi phối tổ chức tín dụng và cho vay đối với người có liên quan được quy định tại Luật này, để công tác thanh tra, giám sát ngân hàng đạt được tính khả thi, hiệu quả thực chất, không phải mang tính đối phó, hình thức khi có sự tác động khách quan.

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Quốc hội cho biết Thường vụ Quốc hội tiếp thu chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng quy định: "NHNN có thẩm quyền kiểm tra, thanh tra, giám sát tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, văn phòng đại diện nước ngoài theo quy định của Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và quy định khác của pháp luật có liên quan" tại khoản 1 Điều 207.

Đồng thời, UBTVQH đề nghị Chính phủ, NHNN, Thanh tra Chính phủ, các Bộ, ngành có liên quan (Bộ Tài chính) tiếp tục có giải pháp tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát, bảo đảm các TCTD hoạt động lành mạnh, tăng tính hiệu lực, hiệu quả của Luật khi ban hành.