EU thúc giục Israel đàm phán hòa bình
Ông Borrell đưa ra phát biểu trên tại cuộc họp mặt hàng tháng của các bộ trưởng ngoại giao EU hôm nay 22/ - lần này có sự tham dự của những người đồng cấp từ Ả Rập Saudi, Ai Cập và Jordan và tổng thư ký Liên đoàn Ả Rập.
Bộ trưởng Ngoại giao Israel Israel Katz và Bộ trưởng Ngoại giao Palestine Riyad al-Maliki xuất hiện riêng tại cuộc họp. Các thảo luận tập trung chủ yếu vào hậu quả của cuộc tấn công ngày 7/10 của Hamas nhằm vào Israel và cuộc tấn công trả đũa của Israel ở Gaza.
Ám chỉ mục tiêu đã nêu của Israel là tiêu diệt Hamas trong cuộc chiến tàn khốc kéo dài ba tháng ở Dải Gaza, ông Borrell nói với các phóng viên: "Các giải pháp khác mà họ nghĩ đến là gì? Khiến tất cả người Palestine rời đi? Giết tất cả họ?… Cách họ tiêu diệt Hamas không phải là cách làm đúng. Họ đang chất chồng sự căm ghét qua nhiều thế hệ”.
Borrell cho biết ông muốn thúc đẩy các nỗ lực quốc tế nhằm tạo ra một tiến trình dẫn đến một nhà nước Palestine cùng tồn tại cùng với Israel. Cuộc đàm phán cuối cùng hướng tới mục tiêu đó đã sụp đổ cách đây một thập kỷ trong bối cảnh thiếu tin tưởng lẫn nhau và không khoan nhượng.
Trước cuộc họp ở Brussels, cơ quan ngoại giao của EU đã gửi một tài liệu thảo luận tới 27 quốc gia thành viên, đề xuất lộ trình hòa bình cho toàn thể cuộc xung đột Israel-Palestine.
Trọng tâm của kế hoạch là lời kêu gọi một "hội nghị hòa bình chuẩn bị" được tổ chức bởi EU, Ai Cập, Jordan, Ả Rập Saudi và Liên đoàn các quốc gia Ả Rập, trong đó Mỹ và Liên Hợp Quốc cũng được mời.
Hội nghị sẽ tiếp tục ngay cả khi người Israel hoặc người Palestine từ chối tham gia. Nhưng tài liệu gợi ý rằng cả hai bên sẽ được tham vấn ở mọi bước của cuộc đàm phán khi các đại biểu tìm cách vạch ra một kế hoạch hòa bình.
Tài liệu nội bộ của EU nêu rõ một mục tiêu chính của kế hoạch hòa bình là thành lập một nhà nước Palestine độc lập, "sống cạnh Israel trong hòa bình và an ninh".
Tuy nhiên các quan chức EU thừa nhận rằng các quan chức và nhà ngoại giao Israel hiện không tỏ ra quan tâm đến cái gọi là giải pháp hai nhà nước, nhưng khẳng định đây là lựa chọn duy nhất cho hòa bình lâu dài.
Thủ tướng Israel hôm Chủ nhật 21/1 đã tái khẳng định đường lối cứng rắn chống lại bất kỳ quốc gia Palestine nào vì điều đó sẽ gây ra "mối nguy hiểm hiện hữu" đối với Israel. Ông cho biết Israel sẽ tiếp tục khẳng định quyền kiểm soát an ninh hoàn toàn đối với tất cả lãnh thổ phía tây sông Jordan, bao gồm Gaza và Bờ Tây do Israel chiếm đóng.
Phía Palestine bị chia rẽ sâu sắc về cách tiếp cận này: Chính quyền Palestine (PA) được phương Tây hậu thuẫn thực hiện quyền tự trị hạn chế ở Bờ Tây đã đàm phán với Israel, trong khi đối thủ không đội trời chung của PA là Hamas tuyên thệ sẽ tiêu diệt Israel.
Văn phòng của ông Netanyahu hôm thứ Bảy cho biết sau cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng Israel phải duy trì quyền kiểm soát an ninh đối với Gaza "để đảm bảo rằng Gaza sẽ không còn là mối đe dọa đối với Israel, một yêu cầu mâu thuẫn với yêu cầu về chủ quyền của Palestine".
Bên lề cuộc họp EU, Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi đề cập các cuộc đàm phán hòa bình giữa Israel và Palestine không liên tục kể từ những năm 1990 cho rằng chúng không đi tới đâu. Ông nói: “Thời điểm của sự thật đang đến với chúng ta. Liệu chúng ta sẽ cho phép một chương trình nghị sự phân biệt chủng tộc cực đoan quyết định tương lai hay cùng nhau nói rằng con đường đã rõ ràng, chúng ta muốn hòa bình cho mọi người và giải pháp hai nhà nước là con đường duy nhất, hãy tiếp tục và thực hiện điều đó?”
Trong phát biểu ngắn gọn với các phóng viên, Ngoại trưởng Israel Katz cho biết ông tới Brussels để thảo luận về vấn đề con tin bị Hamas bắt giữ và tái khẳng định rằng Israel sẽ giải tán Hamas và khôi phục an ninh quốc gia. Ông không trả lời câu hỏi nào cả.
Theo các cơ quan y tế của khu vực do Hamas điều hành, cuộc tấn công quy mô lớn trên không và trên bộ của Israel nhằm vào dải Gaza đã giết chết hơn 25.000 người Palestine, san phẳng các khu vực xây dựng và khiến hầu hết trong số 2,3 triệu người dân ở đây mất nhà cửa.
Israel cho biết cuộc chiến có thể tiếp diễn trong "nhiều tháng" và sẽ không dừng lại cho đến khi Hamas bị tiêu diệt, tất cả con tin Israel được trả tự do và Dải Gaza không còn là mối đe dọa an ninh nữa.
