Rau dền là loại rau thân thảo và thường mọc thành cây thẳng đứng. Dền gai là tên gọi chung của các loài trong chi Dền gai, chúng đều có hoa không tàn và một số loài mọc hoang.
Ở Việt Nam, các loại dền phổ biến là: dền đỏ (dền tía), dền cơm và dền gai. Loại rau này được dùng làm rau để chế biến món ăn hoặc làm nguyên liệu làm thuốc.
Ở Việt Nam, dền cơm, dền đỏ, dền gai đều được dùng làm thực phẩm. Rau dền có thể chế biến luộc, nấu canh hoặc xào cũng rất ngon và tốt cho sức khỏe.
Rau dền cũng là một bài thuốc quen thuộc trong Đông y. Rau dền có vị ngọt, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, làm mát máu, lợi tiểu, sát trùng, tiêu độc, … Ngoài ra, rau dền còn hỗ trợ điều trị táo bón, đau đầu, nóng mặt, …
Ở Mexico, rau dền được dùng làm chất kết dính trong công nghiệp dược phẩm. Ở Châu Mỹ, loài dền gai còn được dùng làm màu, thân cây phơi khô dùng làm chất đốt.
Đặc biệt theo lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng (Viện hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội), rau dền là một trong những loại rau có hàm lượng chất sắt cao nhất trong các loại rau tươi.
Theo đó, cứ 100gram rau dền đỏ chứa khoảng 11,8mg sắt. Với hàm lượng sắt dồi dào này, việc tiêu thụ rau dền sẽ giúp gia tăng lượng hemoglobin và tế bào hồng cầu. Chính vì thế đây là thực phẩm rất có lợi cho bệnh nhân thiếu máu.
Rau dền là một loại rau rất tốt cho sức khỏe. Cách trồng loại cây này cũng rất dễ có thể trồng quanh năm và khả năng thích nghi với mọi thời tiết.
Để trồng rau dền trong thùng xốp cần chuẩn bị: Hạt giống rau dền, đất trồng, thùng xốp, dụng cụ: Xẻng, bao tay.
Khi cây đạt chiều cao khoảng 7cm thì bạn bón thêm phân ure, tiếp tục bón cho cây định kỳ 7 ngày/ 1 lần.
Sau 20-30 ngày khi rau dền đã cao và phát triển tốt thì bạn đã có thể thu hoạch được rồi. Bạn dùng kéo cắt ngang thân cách phần đất khoảng 10cm. Tuy nhiên bạn không nên để sau 45 ngày mới thu hoạch vì rau sẽ bị già và ăn sẽ không còn được tươi ngon.
Khi đã thu hoạch xong rau dền, bạn nên tiếp tục bổ sung thêm nhiều dưỡng chất cho đất như phân giun chẳng hạn để chuẩn bị đợt rau trồng tiếp theo.
1. Loại rau kiểm soát tiểu đường
Rau dền là loại thực phẩm rất tốt cho bệnh nhân tiểu đường. Theo đó, hàm lượng chất xơ trong loại rau này cao giúp phòng ngừa bệnh đái tháo đường và ổn định đường huyết một cách hiệu quả.
Không những thế, rau dền giàu magie - chất có vai trò trong điều trị đái tháo đường và protein giúp giảm nồng độ insulin trong máu, đồng thời cũng giải phóng một loại hormone làm giảm cơn đói và ngăn chặn tình trạng ăn quá nhiều.
Với những lợi ích trên, bệnh nhân tiểu đường đừng quên ghi chú loại rau này vào thực đơn hằng ngày để giúp cơ thể khỏe mạnh hơn. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
2. Loại rau giúp bổ xương
Rau dền là một trong số những loại rau chứa hàm lượng cao canxi nên rất tốt với sức khỏe xương khớp. Trong 100g lá rau dền chứa đến 267mg canxi, đáp ứng 50% canxi cho một người mỗi ngày.
Bởi những lý do đó nên đây là loại thực phẩm cung cấp canxi vô cùng tốt cho cơ thể, giúp phòng tránh các bệnh về xương như đau khớp, loãng xương và bệnh co giật do thiếu canxi.
3. Loại rau giúp phòng ngừa ung thư
Rau dền có chứa các đặc tính chống ung thư bao gồm các hợp chất chống oxy hóa như vitamin E, C, sắt, magie, phốt pho hay lysine...
Chúng loại bỏ các gốc tự do có hại trong cơ thể, ngăn chặn sự hình thành của các tế bào ác tính gây ung thư. Cũng vì những lợi ích đó mà rau dền được coi là siêu thực phẩm có thể giúp ngăn ung thư một cách hiệu quả.
4. Loại rau cải thiện tiêu hóa
Trong rau dền có chứa 2 thành phần chính là nước và chất xơ chiếm đến 88%, protein chiếm 2.11%, tương đối cao hơn so với các loại rau khác.
Cũng nhờ lượng chất xơ dồi dào đó (gấp 3 lần so với lúa mì) nên loại rau này ngoài việc tốt cho việc ổn định đường huyết còn giúp cải thiện hệ tiêu hóa hiệu quả, ngăn ngừa táo bón và trị khó tiêu.
Nước nấu từ loại rau này cũng giúp điều trị bệnh tiêu chảy, xuất huyết và mất nước hiệu quả.
5. Loại rau giảm cân
Nếu bạn đang trong chế độ giảm cân, hãy thêm rau dền vào thực đơn của mình để nhanh chóng lấy lại vóc dáng hoàn hảo.
Nguyên nhân là vì ăn rau dền thường xuyên sẽ giúp loại bỏ các cholesterol xấu gây nguy hại đến cơ thể, đồng thời phòng tránh các bệnh về tim mạch, giảm lượng mỡ trong máu.
Không những thế, rau dền chứa nhiều chất xơ giúp tạo cảm giác no lâu, giảm thèm ăn nên sẽ giúp bạn kiểm soát được cân nặng của mình.
6. Loại rau giúp đẹp da
Rau dền là một loại rau rất tốt cho phái nữ. Không chỉ giúp "bơm máu" tự nhiên cho cơ thể, loại rau này còn chứa những hợp chất giúp kháng viêm, chống nhiễm trùng da, làm đẹp da hiệu quả.
Ngoài ra, do khả năng se khít mạnh mẽ, loại rau này có thể điều trị mụn trứng cá, thu nhỏ lỗ chân lông, phục hồi làn da và một số vấn đề khác của da.
Tuy giá trị dinh dưỡng của rau dền cực kì cao nhưng để cơ thể được hấp thụ trọn vẹn thì mọi người nên lưu ý không nên hâm đi hâm lại loại rau này nhiều lần để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Nguyên nhân là vì khi hâm lại nhiều lần, lượng nitrat có trong lá rau dền sẽ bị biến đổi thành nitrit. Đây là chất có khả năng gây ung thư và không tốt cho trẻ nhỏ.
Những lưu ý khi ăn rau dền
Theo lương y Bùi Hồng Minh: “Mặc dù đây là loại rau có nhiều công dụng chữa bệnh, không có độc nhưng không phải ai ăn càng nhiều thì càng tốt. Nguyên nhân là rau dền có tính hàn, thanh nhiệt, người đang bị tiêu chảy tốt nhất không nên dùng.Phụ nữcó thai, cơ thể dễ bị nhiễm lạnh cũng được khuyến cáo không nên ăn rau dền để an toàn cho sức khỏe của cả mẹ và con".
Cũng theo lương y Bùi Hồng Minh, nếu bạn ăn rau dền đỏ, không nên kết hợp cùng tiết canh vì sẽ gây tiêu chảy, không ăn chung với thịt ba ba vì rất dễ sinh độc tính, gây nên ngộ độc thực phẩm.
Ngoài ra, không nên ăn quả lê khi ăn rau dền, thậm chí là dùng quả lê để tráng miệng ngay sau khi ăn loại rau này. Điều này có thể khiến bạn dễ bị nôn mửa, rối loạn tiêu hóa.
Rau dền thuộc nhóm rau ăn, nếu ăn không hết cũng đừng tiếc mà để qua đêm hay hâm nóng lại nhiều lần để ăn. Theo đó, các loại canh rau để qua đêm sẽ sản sinh hàm lượng nitrat khá nhiều, nếu nấu xong để quá lâu, vi khuẩn bị phân hủy, lượng nitrat sẽ tạo thành nitrite – chất gây ung thư.
Những ai không nên ăn rau dền?
Rau dền ngon mát và phổ biến trong mùa hè nhưng ngoài vai trò là thực phẩm, đây còn là vị thuốc rẻ tiền trong Đông y. Do đó, một số đối tượng tuyệt đối không nên ăn loại rau này hoặc nếu muốn dùng cần tham khảo ý kiến bác sĩ, dùng thận trọng.
Đây là loại thực phẩm không hợp với một số người như: người có tính hàn, phụ nữ có thai, người bị phong thấp, bệnh gút và bệnh sỏi thận.
Ngoài ra, bạn không nên dùng rau dền với thịt ba chỉ và hạn chế dùng rau dền hâm đi hâm lại nhiều lần vì có thể gây hại cho sức khỏe.