Ngày nào cũng vậy, cứ sáng sớm là gia đình ông Nguyễn Trọng Diện, ở thôn Yên Bình, xã Yên Mỹ, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa lại tất bật trên cánh đồng rộng 2 ha, được gia đình ông trồng hoa thiên lý. Đây là hộ nông dân trồng hoa thiên lý nhiều nhất ở xã Yên Mỹ, huyện Nông Cống hiện nay.
Hiện thôn Yên Bình, xã Yên Mỹ, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa đang có 38 hộ nông dân trồng hoa thiên lý, với diện tích gần 20 ha. Trồng hoa thiên lý là một trong số ít mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng hiệu quả kinh tế cao hơn ở xã Yên Mỹ.
Theo ông Nguyễn Trọng Diện cho biết, hoa thiên lý rất dễ trồng và chăm sóc cũng không tốn nhiều công. Để hoa thiên lý phát triển tốt nên chú trọng từ khâu chọn giống và nguồn nước luôn được đảm bảo…
Cũng theo ông Diện cách trồng hoa thiên lý không khó, khi bắt giàn, người trồng phải cắm cột cho thật vững chắc, phía trên giàn ông dùng loại dây kẽm to vừa làm chỗ đỡ cho cây, vừa tạo được độ an toàn cho cây phát triển lâu dài.
Để cây hoa thiên lý sinh trưởng và phát triển mạnh gia đình ông Diện đã đắp các mô nhỏ dưới đất, sau đó cho tro trấu, phân bò, rơm khô vừa làm phân bón cho cây, cũng tạo độ ẩm để cây thiên lý phát triển tươi tốt.
Ông Diện cho biết, cây hoa thiên lý ít bị sâu bệnh, sau một năm trồng là cây leo giàn mạnh và cho thu hoạch hoa, người trồng chỉ cần lưu ý phải luôn cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây, định kỳ hàng tháng và chỉ cần bổ xung bón cho cây như: phân Ure và NPK theo tỷ lệ vừa phải, còn lại chủ yếu gia đình ông sử dụng phân hữu cơ như phân bò, phân dê ủ mục, hoàn toàn không sử dụng thuốc trừ sâu.
Nhờ vào việc chăm sóc đúng kỹ thuật nên 2 ha hoa thiên lý của gia đình ông Nguyễn Trọng Diện luôn phát triển tốt và cho năng xuất cao.
"Vào mùa thu hoạch rộ cây hoa thiên lý, một ngày gia đình tôi thu hái được khoảng 3 tạ, với giá bán từ 30 đến 40.000 đồng/kg (đợt cao điểm giá bán lên tới 60 ngàn đồng/kg) thì gia đình tôi mỗi ngày thu về 5 đến 6 triệu đồng từ việc bán hoa thiên lý" ông Nguyễn Trọng Diện cho hay.
Ngoài cung cấp hoa cho thị trường, ông Diện còn cung cấp cây giống và hướng dẫn kỹ thuật trồng hoa thiên lý cho bà con nông dân có nhu cầu phát triển sản xuất, đồng thời gia đình ông cũng thu mua hoa thiên lý của các hộ trong xã.
Theo ông Nguyễn Trọng Phương người trồng hoa thiên lý ở xã Yên Mỹ, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa thì cây hoa thiên lý dễ trồng, nhẹ công chăm sóc, giá bán cao và đầu ra ổn định vì vậy, sau khi xã có chủ trong cải tạo đồng ruộng gia đình ông Phương cũng là một trong những hộ đầu tiên của xã trồng hoa thiên lý.
"Với cây hoa thiên lý cứ thu hoạch đến đâu thì thương lái đến thu mua tại vườn đến đó nên đầu ra được bà con yên tâm sản xuất. Bên cạnh đó, việc thu hái khá đơn giản, dù người già hay trẻ nhỏ đều có thể làm được", ông Phương chia sẻ.
Theo kinh nghiệm trồng hoa thiên lý của ông Phường, mặc dù dễ trồng và dễ chăm sóc, nhưng cây hoa thiên lý cũng đòi hỏi người trồng phải đảm bảo kỹ thuật. Hoa thiên lý phải được hái từ sáng sớm để đảm bảo độ tươi,khi thu hoạch xong về thường được hong khô bằng quạt gió và giảm nhiệt độ vừa phải trong kho lạnh để hoa giữ được chất lượng mà không bị táp, sau đó được đóng thùng giấy hoặc bao dễ thoát khí để vận chuyển đi tiêu thụ.
Cây hoa thiên lý từ khi trồng đến lúc thu hoạch khoảng 3 tháng. Trong quá trình trồng bà con phải luôn chú ý đến việc tưới nước thường xuyên, bón phân điều độ là cây có thể sinh trưởng và phát triển tốt. Một trong những ưu điểm nổi bật của thiên lý là cho hoa liên tục nên hầu như ngày nào cũng thu hoạch.
Hoa thiên lý có màu xanh, khi được chế biến có mùi vị thơm ngon, hoa có tính mát, được dùng trong chế biến thực phẩm nhà hàng, quán ăn … Với mô hình trồng thiên lý, ông Phương tin tưởng đây là sự lựa chọn đúng đắn tại thời điểm này của gia đình ông.
Những năm gần đây, xã Yên Mỹ, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nông dân chuyển đổi cây trồng, vật nuôi; đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ trong sản xuất, xem đây là nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình cơ cấu lại ngành nông nghiệp.
Từ đó, đã xuất hiện nhiều mô hình sản xuất mới, cách làm hiệu quả, góp phần nâng cao thu nhập, đời sống của người dân điển hình như mô hình trồng hoa thiên lý của bà con nơi đây. Hiện thôn Yên Bình, xã Yên Mỹ, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa đang có 38 hộ trồng hoa thiên lý, với diện tích gần 20 ha.
Theo các hộ dân trồng hoa thiên lý, chi phí đầu tư trồng cây hoa thiên lý không lớn, cây hoa thiên lý có thể cho thu hoạch bông quanh năm, thời gian lưu gốc từ 6 năm trở lên.
Ngoài ra, cây hoa thiên lý rất dễ trồng, kỹ thuật chăm sóc đơn giản. Nếu chăm sóc tốt và khi hoa thiên lý mọc phủ kín giàn thì một sào có thể thu hoạch được từ 30 đến 40kg/lần hái.
Đối với người dân thôn Yên Bình, sau khi trừ chi phí mỗi năm hoa thiên lý cho thu nhập khoảng 20 triệu đồng/sào, cao hơn nhiều so với các loại cây trồng khác.
Bà Trần Thị Huế, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Nông Cống (Thanh Hóa) cho biết, mô hình này bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế khả quan, giúp nông dân nâng cao thu nhập trên cùng một đơn vị diện tích.
Hoa thiên lý phù hợp với nhiều loại đất trồng, đặc biệt đối với những hộ có diện tích canh tác hạn chế. Hoa thiên lý cũng phù hợp với nhiều loại đất trồng nên được bà con lựa chọn.
Hoa thiên lý mùi thơm đặc trưng, ngoài ra hoa thiên lý được dùng để chế biến thành nhiều món ăn như: Xào thịt bò, nấu canh, làm gỏi hoặc nhúng lẩu. Theo đông y, hoa thiên lý giúp cải thiện giấc ngủ, giải nhiệt cơ thể, ngăn ngừa bệnh tim mạch, hỗ trợ giảm cân hiệu quả…