Quy định về tội danh trong vụ việc xảy ra tại Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia

Nguyên Trưởng phòng công chứng bị khởi tố

Như Báo điện tử Dân Việt đã đưa tin, chiều 20/8, Bộ Công an cho biết, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đang mở rộng điều tra vụ án "Tổ chức, môi giới cho người khác ở lại Việt Nam trái phép; Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ xảy ra tại Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Đồng Nai, Long An, Văn phòng Công chứng Lại Khánh, Văn phòng Công chứng Nguyễn Lâm và một số tỉnh, thành phố khác".

Đến nay, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã điều tra làm rõ các đối tượng Trương Thị Nga, Lại Hồng Khánh, Lương Minh Sơn và Vũ Nam vì động cơ vụ lợi, lợi dụng chức vụ, quyền hạn là Công chứng viên, ký chứng thực bản sao đúng với bản chính khống trên các tài liệu để các đối tượng khác sử dụng đưa vào hồ sơ xin cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia từ năm 2019 đến năm 2022 trái quy định pháp luật.

Đồng thời, gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, ảnh hưởng xấu đến chức năng xã hội của công chứng viên, hoạt động đúng đắn và uy tín của các tổ chức hành nghề công chứng theo quy định của pháp luật.

Ngày 15/8/2024, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã thi hành các Quyết định khởi tố bị can; Lệnh bắt bị can để tạm giam; Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú; Quyết định tạm hoãn xuất cảnh và các Quyết định phê chuẩn của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" quy định tại Điều 356 Bộ luật Hình sự, đối với:

Trương Thị Nga, sinh năm 1957, nguyên Trưởng Văn phòng Công chứng Trương Thị Nga; cư trú tại phường Phúc La, quận Hà Đông, TP Hà Nội; Lại Hồng Khánh, sinh năm 1950, Công chứng viên Văn phòng Công chứng Trương Thị Nga; cư trú tại phường Văn Quán, quận Hà Đông, TP Hà Nội; Lương Minh Sơn, sinh năm 1971, nhân viên nghiệp vụ Văn phòng Công chứng Nguyễn Lâm; cư trú tại phường Ngã Tư Sở, quận Đống Đa, TP Hà Nội; Vũ Nam, sinh năm 1976, Công chứng viên Văn phòng Công chứng Nguyễn Lâm, trú tại phường Vĩnh Hưng, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội.

Người vi phạm có thể phải chịu trách nhiệm hình sự

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường- Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp, Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội cho hay, việc cơ quan điều tra khởi tố bị can và bắt một số bị can để tạm giam là các công chứng viên về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ là kết quả mở rộng điều tra và xác minh vụ án tổ chức, môi giới cho người khác ở lại Việt Nam trái phép; làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội đưa hối lộ; nhận hối lộ; lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ... mà cơ quan an ninh điều tra bộ công an đã khởi tố và điều tra trước đó vào tháng 7/2023.

Các tội danh mà cơ quan điều tra đang tiến hành điều tra, xử lý đối với các bị can phần lớn là các tội danh thuộc nhóm tội phạm về tham nhũng và chức vụ. Nhóm tội danh này đòi hỏi chủ thể của tội phạm phải là chủ thể đặc biệt, là người có chức vụ quyền hạn, đã sử dụng chức vụ quyền hạn của mình để thực hiện hành vi phạm tội.

Hành vi phạm tội của các bị can trong vụ án này xâm phạm đến trật tự quản lý hành chính và đến hoạt động trong lĩnh vực tư pháp dẫn đến hành vi nhập cảnh cư trú bất hợp pháp của người nước ngoài ở Việt Nam đe dọa đến an ninh trật tự, an toàn xã hội. Hành vi phạm tội có liên quan đến nhiều người nhiều cá nhân, thuộc nhiều cơ quan tổ chức khác nhau có liên quan đến việc thực hiện thủ tục nhập cảnh, cấp phiếu lý lịch tư pháp.

Hành vi phạm tội của các bị can cũng xâm phạm đến trật tự quản lý hành chính, gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc quản lý người nước ngoài ở Việt Nam, có thể gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực cho xã hội, gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội vì vậy các bị can sẽ nhận hình phạt nghiêm khắc.

Cũng theo luật sư Cường, điều đáng chú ý trong vụ án này là ngoài các bị can đã bị khởi tố trước đây thì đến nay cơ quan điều tra khởi tố thêm một số công chứng viên kì cựu ở Hà Nội vì có liên quan đến hành vi chứng thực các giấy tờ sai quy định. Luật công chứng quy định công chứng viên có quyền xác nhận tính hợp pháp của hợp đồng và sao y chứng thực bản chính. Đối với thủ tục sao y bản chính thì phải so sánh đối chiếu với bản chính một cách trực tiếp.

Trong khi đó, quá trình điều tra phía cơ quan chắc năng xác định các bị can là công chứng viên đã không thực hiện thủ tục sao y bản chính đúng quy định pháp luật. Vì vụ lợi, vì động cơ cá nhân mà đã ký khống vào các bản sao trong khi không kiểm tra bản chính dẫn đến bỏ lọt các giấy tờ giả mạo vào hồ sơ lý lịch tư pháp của các đối tượng ở lại Việt Nam trái phép. 

Đây là hành vi nguy hiểm cho xã hội, hành vi có dấu hiệu của tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ nên cơ quan điều tra đã khởi tố các công chứng viên này theo quy định tại điều 356 Bộ luật hình sự 2015, với hình phạt tù thấp nhất là 1 năm tù, cao nhất là 15 năm tù.

Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.

Luật sư Đặng Văn Cường cho hay, mức hình phạt cụ thể đối với từng bị cáo sẽ căn cứ vào quy định của Bộ luật hình sự dựa trên cơ sở đánh giá tính chất, mức độ của hành vi vi phạm, nhân thân người phạm tội với các tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Vụ án này sẽ là bài học cho nhiều người, đặc biệt là đối với các công chứng viên về đạo đức nghề nghiệp, về ý thức chấp hành pháp luật. Chỉ vì lợi ích trước mắt hoặc động cơ cá nhân mà gây ra nguy hại cho xã hội, bản thân phải vướng vào vòng lao lý.