Tiết lộ "vụ bê bối" khi ông Zelensky và Ngoại trưởng Ba Lan đụng độ căng thẳng

Cuộc gặp giữa ông Zelensky, Ngoại trưởng Sikorski và Bộ trưởng Ngoại giao Lithuania Gabrielius Landsbergis đã diễn ra theo một hướng bất ngờ khi Zelensky bày tỏ sự không hài lòng với sự hỗ trợ của Warsaw đối với việc Ukraine gia nhập EU, theo báo Ba Lan Onet.pl.

Các nguồn tin miêu tả bầu không khí căng thẳng, với một cuộc đụng độ rõ ràng xảy ra giữa Zelensky và Sikorski. Phái đoàn Ba Lan đã "ngạc nhiên" trước thái độ của Zelensky, cho thấy những sự thất vọng sâu sắc.

Ông Zelensky thể hiện sự phàn nàn rõ ràng. Ông  cáo buộc Ba Lan không ủng hộ nỗ lực gia nhập EU của Ukraine. Còn ông Sikorski đáp lại, Ba Lan đã mất 10 năm để hoàn tất các cuộc đàm phán gia nhập EU, và thời gian biểu mà Ukraine đề xuất là không thực tế.

Ông Zelensky còn chỉ trích Ba Lan chậm trễ trong việc chuyển giao thiết bị quân sự, và chỉ trích hệ thống phòng không của Warsaw không chặn được tên lửa và drone trên lãnh thổ Ukraine.

Ngoại trưởng Sikorski giải thích rằng Ba Lan không thể tấn công các mục tiêu bay của Nga trên lãnh thổ Ukraine mà không có sự đồng ý của NATO.

Ông cũng nói Ba Lan sẵn sàng chuyển giao các máy bay tiêm kích MiG còn lại, một khi NATO có thể lấp đầy khoảng trống trong khả năng không quân của Ba Lan bằng các máy bay hiện đại hơn.

Cuộc thảo luận đã chuyển sang khía cạnh lịch sử khi ông Zelensky chỉ trích Ba Lan vì đã chính trị hóa thảm kịch Volhynia năm 1943 do những người dân tộc chủ nghĩa Ukraine thực hiện nhằm vào người Ba Lan. Ông Zelensky kêu gọi Warsaw gác vấn đề này sang một bên, cho rằng Ba Lan không nên nhắc đến vụ thảm sát Volhynia trong Thế chiến thứ hai khi Ukraine đang chiến đấu trong cuộc chiến tự vệ hiện tại chống lại Nga.

Đáp lại, ông Sikorski nói Ukraine nên tôn trọng nhu cầu của các nạn nhân về việc khai quật và chôn cất thích hợp - đây là điều ông đã thúc giục bằng những lời lẽ mạnh mẽ trong những tuần gần đây.

Gần như bê bối

Theo Witold Jurasz, phóng viên của Onet: "Một số người có mặt trong cuộc trò chuyện đã nói với Onet rằng có lúc bầu không khí tệ đến mức có thể được mô tả là một vụ bê bối". Ông lưu ý rằng phái đoàn Lithuania và Ngoại trưởng Gabrielius Landsbergis có mặt và "không hề cố gắng hỗ trợ Bộ trưởng Ba Lan".

Jurasz nói rằng Ccác quan chức Ukraine đã cố gắng trình bày cuộc trò chuyện theo cách khiến Sikorski trở thành người chịu trách nhiệm cho bầu không khí căng thẳng.

"Cuộc gặp giữa người đứng đầu ngành ngoại giao Ba Lan và Tổng thống Ukraine cho thấy mối quan hệ giữa Warsaw và Kiev, thật đáng buồn, đang trong tình trạng khủng hoảng. Những người Ba Lan có mặt tại cuộc họp đã rất ngạc nhiên - nói một cách nhẹ nhàng, về cách giao tiếp của Tổng thống Zelensky" - Jurasz tuyên bố.

Ông cũng cho biết một số thành viên Ba Lan trong phái đoàn đến Kyiv đã cố gắng thuyết phục ông không công bố bài viết của mình, nói rằng "căng thẳng Ba Lan - Ukraine không nên được thảo luận công khai".

Vụ thảm sát trong quá khứ

Hôm 13/9, ông Sikorski đã công khai kêu gọi khai quật các nạn nhân của vụ thảm sát Volhynia để được chôn cất theo nghi thức Kitô giáo, cảnh báo rằng sẽ có "những biện pháp mạnh mẽ hơn" nếu điều này không được thực hiện.

Ngoại trưởng Sikorski đã nêu lại vấn đề Volhynia khi nói chuyện với các phóng viên sau cuộc họp tay 3 nói trên.

"Việc khai quật các nạn nhân của vụ thảm sát Volhynia không phải là một vấn đề chính trị hay một chủ đề để đàm phán," ông nói.

"Khoảng 100.000 người đã chết. Các di hài của họ xứng đáng được chôn cất theo nghi thức Kitô giáo. Đây là một nghĩa vụ đạo đức, không phải vấn đề chính trị. Nó là một phần của hệ thống giá trị châu Âu mà Ukraine đang là một phần" - ông Sikorski nói thêm.

Vấn đề Volhynia có khả năng làm cản trở việc gia nhập EU của Ukraine, Bộ trưởng Quốc phòng và Phó Thủ tướng Ba Lan Władysław Kosiniak-Kamysz đã nói gần đây.

Ukraine sẽ không gia nhập EU nếu không giải quyết các vấn đề liên quan đến việc tưởng niệm Volhynia theo sự hài lòng của Ba Lan, ông cho biết.

"Ukraine dường như tin rằng Ba Lan đang phải đối mặt với mối đe dọa lớn từ Nga đến mức khi Ba Lan giúp Ukraine, thực chất là đang giúp chính mình," nhà phân tích chính sách đối ngoại của Onet, Witold Jurasz, cho biết.

Kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Ba Lan đã tiếp nhận hơn một triệu người tị nạn Ukraine, trở thành trung tâm chuyển giao vũ khí từ phương Tây sang Ukraine, và đã cung cấp cho Kiev hàng trăm xe tăng, một chục máy bay tiêm kích MiG, và các thiết bị quân sự khác.

Tuy nhiên, quan hệ giữa hai nước đã xấu đi vào năm 2023, khi nông dân và tài xế xe tải Ba Lan phản đối  sự cạnh tranh từ các đồng nghiệp Ukraine và cho xe chặn ở biên giới hai nước. Chính phủ Ba Lan đã ủng hộ những người biểu tình.