TT Biden nói cái chết của thủ lĩnh Hamas Sinwar là 'cơ hội' cho thỏa thuận con tin và chấm dứt chiến tranh ở Gaza

“Bây giờ là lúc phải tiến lên. ... Tiến tới lệnh ngừng bắn ở Gaza, đảm bảo rằng chúng ta tiến theo hướng có thể làm cho mọi thứ tốt đẹp hơn cho toàn thế giới", ông Biden nói với các phóng viên khi ông đến Berlin trong một chuyến thăm ngắn. "Đã đến lúc chấm dứt cuộc chiến này và đưa những con tin này về nhà. Đó là điều chúng ta sẵn sàng làm". 

Các quan chức Mỹ đã bày tỏ sự lạc quan thận trọng rằng việc tiêu diệt một chiến binh được cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan mô tả là "rào cản lớn đối với hòa bình" có thể thổi luồng sinh khí mới vào các cuộc đàm phán ngừng bắn vốn đã không đạt được đột phá trong nhiều tháng mặc dù thỉnh thoảng vẫn có những dấu hiệu tiến triển.

"Trong vài tuần qua, không có cuộc đàm phán nào về việc chấm dứt chiến tranh vì Sinwar đã từ chối đàm phán", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Matthew Miller nói với các phóng viên rằng. "Bây giờ chúng tôi thấy một cơ hội khi ông ta bị loại khỏi chiến trường, bị loại khỏi vị trí lãnh đạo của Hamas, và chúng tôi muốn nắm bắt cơ hội đó".

Ông Biden đã nói chuyện qua điện thoại với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu để chúc mừng ông về nhiệm vụ tiêu diệt Sinwar. Họ cũng thảo luận về "cách sử dụng thời điểm này để đưa các con tin về nhà và kết thúc chiến tranh với sự an ninh của Israel được đảm bảo và Hamas không bao giờ có thể kiểm soát Gaza nữa".

Tuy nhiên, Thủ tướng Netanyahu cho biết hôm thứ Năm rằng "cuộc chiến của chúng ta vẫn chưa kết thúc". Bên cạnh việc tìm cách thả các con tin, ông Netanyahu còn cho biết Israel phải duy trì quyền kiểm soát lâu dài đối với Gaza để đảm bảo Hamas không tái vũ trang - mở ra khả năng tiếp tục chiến đấu .

Ông Biden cho biết ông sẽ cử Ngoại trưởng Antony Blinken tới Israel trong những ngày tới.

Trong một tuyên bố trước đó, tổng thống đã so sánh phản ứng trước cái chết của ông Sinwar với cảm xúc ở Mỹ sau vụ tiêu diệt thủ lĩnh al-Qaeda Osama bin Laden, kẻ chịu trách nhiệm cho vụ tấn công ngày 11/9/2001.

Ông cho biết việc tiêu diệt kẻ chủ mưu vụ tấn công vào Israel ngày 7/10/2023 "một lần nữa chứng minh rằng không một tên khủng bố nào trên thế giới có thể thoát khỏi công lý, bất kể mất bao lâu".

Việc không thể đạt được lệnh ngừng bắn ở Gaza và trao trả các con tin đã làm các nhà đàm phán đau đầu ngay từ đầu. Các chiến binh Hamas đã giết khoảng 1.200 người ở Israel trong các cuộc tấn công phát động chiến tranh và bắt giữ khoảng 250 con tin. Khoảng 100 con tin vẫn còn ở bên trong Gaza, khoảng một phần ba trong số đó được cho là đã chết.

Cuộc tấn công trả đũa của Israel đã phá hủy phần lớn Dải Gaza và giết chết hơn 42.000 người Palestine. Bộ Y tế Gaza không phân biệt giữa thường dân và chiến binh nhưng cho biết hơn một nửa số người thiệt mạng là phụ nữ và trẻ em.

Mỹ đã làm việc với các nước trung gian là Ai Cập và Qatar về đề xuất ngừng bắn kể từ khi cuộc chiến bắt đầu cách đây một năm, cử ngoại trưởng Blinken và các đặc phái viên khác đến Trung Đông nhiều lần để cố gắng làm trung gian cho một thỏa thuận nhưng không thành công.

Tháng trước, trong chuyến đi thứ 10 của ông Blinken tới khu vực này kể từ khi cuộc chiến ở Gaza bắt đầu, ông đã bỏ qua Israel và giữ lại những dự đoán lạc quan về một bước đột phá.

Ông Blinken cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Năm rằng: "Trong nhiều tháng qua, Sinwar đã nhiều lần từ chối những nỗ lực của Mỹ và các đối tác nhằm chấm dứt cuộc chiến này thông qua một thỏa thuận trao trả các con tin cho gia đình họ và làm giảm bớt đau khổ cho người dân Palestine".

Tiến trình đình trệ và các ưu tiên dường như xung đột đã gây ra sự căng thẳng trong mối quan hệ giữa hai ông Biden-Netanyahu khi lời cam kết của nhà lãnh đạo Israel sẽ đạt được "chiến thắng hoàn toàn" trước Hamas đã xung đột với mối quan ngại của các quan chức Mỹ về thương vong dân sự trên diện rộng ở Gaza. Các nhà lãnh đạo Israel đã trình bày vụ giết Sinwar như một khoảnh khắc để Hamas đầu hàng.

Chính quyền ông Biden cũng đã kêu gọi khẩn cấp ngừng bắn ngay lập tức giữa Israel và Hezbollah để tránh khả năng xảy ra chiến tranh toàn diện ở Trung Đông trước khi thay đổi thông điệp sau khi Israel giết chết thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah trong một cuộc không kích và tiến hành một cuộc xâm lược trên bộ vào Lebanon.

Ông Biden cho biết với cái chết của Sinwar, "bây giờ có cơ hội cho một 'ngày sau' ở Gaza khi Hamas không còn nắm quyền, và cho một giải pháp chính trị mang lại tương lai tốt đẹp hơn cho cả người Israel và người Palestine".

Ông ca ngợi lực lượng đặc nhiệm và các nhân viên tình báo Mỹ đã giúp tư vấn cho các đồng minh của Israel trong việc theo dõi và xác định vị trí của Sinwar cùng các nhà lãnh đạo Hamas khác trong năm qua — mặc dù Mỹ cho biết chiến dịch tiêu diệt Sinwar là của Israel.

Sullivan cho biết việc loại Sinwar khỏi chiến trường thực sự là cơ hội để tìm ra giải pháp đưa các con tin trở về nhà".

“Bây giờ chúng ta sẽ phải hành động để đảm bảo rằng cái chết của ông ta thực sự gây ra đòn giáng dài hạn cho Hamas theo cách mà tất cả chúng ta đều mong muốn thấy", ông Biden nói.