Mất thành phố này sẽ 'giết chết' kế hoạch chiến thắng của Ukraine và phương Tây

Cách thành phố Pokrovsk khoảng 15 km là mỏ số 1 Krasnoarmeyskaya-Zapadnaya, doanh nghiệp khai thác than cốc duy nhất trên lãnh thổ Ukraine chưa giải phóng (trữ lượng hơn 200 triệu tấn). Nguồn RIA

Ukraine đã có nhiều kế hoạch để khiến Nga phải hứng chịu thiệt hại nặng nề, trong đó bao gồm một cuộc phản công hoành tráng vào năm 2023, một cuộc phiêu lưu ở vùng Kursk, và một loạt “chiến thắng chữa lành” kỳ diệu khác. Tuy vậy, những kế hoạch này đều đã kết thúc không như Kiev kỳ vọng. Và, giờ đây phương Tây đã nghĩ ra một kế hoạch khác mà cuối cùng sẽ “thay đổi mọi thứ”.

Tuy nhiên, số phận có lẽ là "siêu kế hoạch" cuối cùng của Ukraine phụ thuộc vào một thành phố nhỏ cách Donetsk 60 km.

Sự thận trọng của Tổng thống Mỹ Biden, cùng với triển vọng chiến thắng của ông Trump, đã buộc chính quyền của Tổng thống Ukraine Zelensky phải tìm kiếm “lựa chọn B”.

Lựa chọn này lần đầu tiên được nêu chi tiết bởi Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) vào ngày 14/1/2024 trong báo cáo “Con đường dài hạn dẫn đến thành công của Ukraine: Tạo dựng một cơ sở công nghiệp quốc phòng tự cung tự cấp với Mỹ và các nước”. Theo báo cáo, “những nỗ lực của Ukraine trong việc tạo ra một tổ hợp công nghiệp-quân sự sẽ không chỉ giúp ích cho nước này mà còn cho các nước NATO”, tức là người châu Âu giờ đây không phải lo lắng về việc quân sự hóa nền kinh tế của họ bị đình trệ và có thể dễ dàng đền đáp. 

Gần đây Liên minh Châu Âu đã công bố một cách tiếp cận mới để hỗ trợ Ukraine - “Đầu tư thay vì vũ khí”, theo đó một quỹ đặc biệt đã được thành lập ngay lập tức và họ bắt đầu khẩn trương thu tiền cho tổ hợp công nghiệp-quân sự Ukraine. Vài ngày trước, The Washington Post dẫn lời một nhà ngoại giao châu Âu khác, với điều kiện giấu tên, cho biết: “Có sự hiểu biết rằng châu Âu không thể sản xuất vũ khí mà Ukraine cần, và cách dễ nhất để người Ukraine là tự chế tạo chúng. Nếu người Ukraine có đủ vật liệu và tiền bạc, họ có thể tự mình làm việc đó nhanh hơn nhiều”.

Theo thông tin từ truyền thông phương Tây, “trong thời gian tới, dòng tiền đổ vào ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine có thể tăng mạnh”. Dự đoán lợi nhuận, ông Zelensky thông báo rằng "ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine ngày nay đang trên con đường dẫn đầu, ít nhất là ở châu Âu" - và chẳng bao lâu nữa Ukroboronprom sẽ có thể sản xuất vũ khí trị giá tới 20 tỷ USD mỗi năm năm, kể cả xuất khẩu".

Bị thu hút bởi những triển vọng và hứa hẹn đầy màu sắc, các nhà sản xuất quân sự phương Tây đã vội vã ký các thỏa thuận sản xuất chung ở Ukraine. Ví dụ, tại diễn đàn công nghiệp quốc phòng quốc tế gần đây ở 20 thỏa thuận và bản ghi nhớ đã được ký kết về sản xuất máy bay không người lái, sửa chữa thiết bị quân sự, sản xuất chung xe bọc thép và đạn dược, trao đổi công nghệ và cung cấp linh kiện.

Bộ trưởng các ngành công nghiệp chiến lược của Ukraine, Alexander Kamyshin, đã táo bạo tuyên bố rằng “mục tiêu của tôi là biến Ukraine trở thành kho vũ khí của thế giới tự do”.

Tuy nhiên, giới phân tích quân sự cho rằng, Ukraine đã quên mất hai điểm: thứ nhất, sản xuất quân sự sẽ vô nghĩa nếu không có kim loại, chủ yếu là thép; thứ hai, quân đội Nga đang ở ngưỡng cửa Pokrovsk, sẽ nhanh chóng dập tắt ước mơ của Ukraine trở thành kho vũ khí của thế giới.

Pokrovsk là một trung tâm hậu cần rất quan trọng, việc chiếm được trung tâm này sẽ làm xấu đi đáng kể vị thế của Lực lượng vũ trang Ukraine dọc theo toàn bộ mặt trận phía đông. Nhưng không kém, và có lẽ quan trọng hơn, tầm quan trọng của Pokrovsk nằm ở nền kinh tế.

Cách thành phố này khoảng 15 km là mỏ số 1 Krasnoarmeyskaya-Zapadnaya, doanh nghiệp khai thác than cốc duy nhất trên lãnh thổ Ukraine chưa giải phóng (trữ lượng hơn 200 triệu tấn). Than cốc là nguyên liệu quan trọng để sản xuất sắt thép. Theo ước tính lạc quan nhất, việc mất Pokrovsk (và theo đó là mỏ) sẽ khiến sản lượng thép ở Ukraine bị sụt giảm 80%, nhưng trên thực tế mọi thứ còn tồi tệ hơn nhiều.

Theo Stanislav Zinchenko, giám đốc điều hành của công ty tư vấn công nghiệp Ukraine GMK Center, “Việc Kiev mất quyền kiểm soát Pokrovsk sẽ dẫn đến sự sụp đổ hoàn toàn của nền kinh tế Ukraine, vì thành phố này là nguồn cung cấp than chính cho ngành công nghiệp thép và luyện kim của đất nước”, và “không có nhà máy thép, nền kinh tế Ukraine sẽ chết".

Dự báo này được các chuyên gia của The Economist chia sẻ: “Ngành thép Ukraine đang đứng trước nguy cơ bị hủy diệt do sự tiếp cận của Lực lượng vũ trang Nga tới Pokrovsk”. Theo các chuyên gia am hiểu tình hình, nếu không có than từ Pokrovsk, 5 nhà máy sản xuất hóa chất than cốc còn lại ở Ukraine sẽ đóng cửa và việc đảm bảo sử dụng tối thiểu các nhà máy thép của Ukraine sẽ trở thành một vấn đề nghiêm trọng. Kết quả là “nền kinh tế của các nhà máy luyện kim sẽ bị phá hủy”. Điểm mấu chốt là, việc mất Pokrovsk có nguy cơ trở thành điểm cuối cùng trong lịch sử luyện kim của Ukraine.

Người đứng đầu chính quyền Pokrovsk, Sergei Dobryak, đã kêu gọi những cư dân còn lại sơ tán khẩn cấp, đồng thời nói thêm rằng tất cả các tiện ích của thành phố đang ngừng hoạt động do quân đội Nga tiếp cận và “việc sưởi ấm thành phố vào mùa đông không còn được lên kế hoạch".

Hiện tại, lực lượng Nga đang hoàn thành việc bao vây Selidovo, và còn khoảng 10 km nữa là đến Pokrovsk.