Clip: Chính quyền và bộ đội biên phòng giúp người dân ở huyện Phong Thổ, Lai Châu sau khi bị sạt lở đất.
Nói về công tác di dời, sắp xếp, ổn định dân cư ở vùng bị ảnh hưởng bởi thiên tai như mưa lũ, sạt lở đất, ông Đặng Văn Châu, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lai Châu thông tin: Những năm qua, công tác bố trí, sắp xếp ổn định dân cư được thực hiện cơ bản đúng tiến độ, đúng quy định, phù hợp với quy hoạch tổng thể. Qua đó, giúp nhân dân ổn định cuộc sống, tạo điều kiện phát triển kinh tế, góp phần đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội. Nhân dân sau khi di chuyển đến nơi ở mới cơ bản ổn định cuộc sống và sản xuất.
Những nơi ở mới có cơ sở hạ tầng được xây dựng tương đối đồng bộ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của cả vùng, phục vụ thiết thực cho công tác tái định cư và góp phần quan trọng trong việc xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.
Đến nay, tỉnh Lai Châu đã thực hiện xong 9/16 dự án theo Quyết định số 590/QĐ-TTg ngày 18/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ; 11 dự án thực hiện theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 18/10/2022 chưa thực hiện xong, do các dự án thực hiện trong cả giai đoạn 2021 - 2025 và hoàn hoàn thành các công trình cơ sở hạ tầng trước khi tiến hành tổ chức di chuyển dân và đã thực hiện di chuyển được 330 hộ dân.
Thực tế cho thấy, tỉnh Lai Châu đã rất nỗ lực trong công tác di dời sắp xếp, ổn định dân cư ở vùng bị ảnh hưởng bởi thiên tai như mưa lũ, sạt lở đất, tuy nhiên quá trình thực hiện còn gặp nhiều khó khăn, thách thức; Tỷ lệ hộ nghèo các khu vực sắp xếp dân cư còn cao so với mặt bằng chung; Một số dự án đầu tư tập trung công tác giải phóng mặt bằng mất nhiều thời gian nên tiến độ thực hiện còn kéo dài gây chậm tiến độ…
Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, thường xuyên xảy ra mưa lũ, sạt lở đất, mưa đá; công tác quản lý, sử dụng sau đầu tư còn hạn chế, thiếu nguồn kinh phí để duy tu, bảo dưỡng công trình, làm ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng.
Được biết, tổng nhu cầu giai đoạn 2026 - 2030 đối với các điểm dân cư có nguy cơ thiên tai, sạt lở cần bố trí ổn định dân cư là 709 hộ/14 điểm dân cư, trong đó đang dự kiến vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 641 hộ/11 điểm dân cư và đề nghị vốn Trung ương sắp xếp cho 168 hộ/03 điểm dân cư có nguy cơ thiên tai cao, cần di chuyển cấp bách mới rà soát bổ sung.
Để thực hiện tốt mục tiêu di dời, sắp xếp, ổn định dân cư ở vùng bị ảnh hưởng bởi thiên tai như mưa lũ, sạt lở đất, các đơn vị chức năng và các địa phương xác định: Theo dõi chặt chẽ các điểm dân cư có nguy cơ sạt lở cao, khu vực gần sông suối để cảnh báo, di chuyển khẩn cấp, kịp thời tránh thiệt hại người và tài sản của nhân dân.
Tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để nhân dân vùng sắp xếp, ổn định dân cư nhận thức đúng và chấp hành tốt chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về công tác tái định cư, tạo sự đồng thuận cao và chủ động phối hợp trong tổ chức thực hiện.
Quan tâm, ưu tiên nguồn vốn thực hiện bố trí ổn định các điểm dân cư, hộ gia đình, cá nhân ở những nơi bị thiên tai, vùng có nguy cơ cao về thiên tai (sạt lở đất, sụt lún đất, lốc, lũ, ngập lụt, nước dâng), biến đổi khí hậu cần phải thực hiện di dời cấp bách đến nơi định cư an toàn.
Tỉnh Lai Châu cũng xác định, việc bố trí ổn định dân cư phải thực hiện theo quy hoạch, kế hoạch, gắn với giải pháp phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng, đảm bảo điều kiện ổn định lâu dài gắn với các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Đồng thời thực hiện các giải pháp để hỗ trợ giảm nghèo: Tiếp tục rà soát, đẩy mạnh chính sách giao đất cho hộ bố trí sắp xếp ổn định dân cư, đặc biệt diện tích đất lâm nghiệp; hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp; tăng cường các hoạt động khuyến nông; ưu tiên cho các hộ bố trí sắp xếp ổn định dân cư tiếp cận nguồn vốn vay tín chấp với lãi suất ưu đãi.
Thường xuyên rà soát các điểm dân cư nằm trong vùng có nguy cơ thiên tai để có phương án bố trí, sắp xếp dân cư kịp thời đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản người dân. Tổ chức cắm biển cảnh báo tại các khu vực có nguy cơ sạt lở để cảnh báo người dân chú ý đi qua các khu vực ảnh hưởng.