Bà Harris và ông Trump chi bao nhiêu? Tiền bạc tác động thế nào đến bầu cử Mỹ 2024?

Khi Joe Biden rút lui khỏi cuộc bầu cử Mỹ 2024 vào tháng 6 và ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris đối đầu với cựu Tổng thống Donald Trump, sự việc đã tạo ra một dòng tiền khổng lồ cho Đảng Dân chủ. Trong 24 giờ sau khi bà Harris tuyên bố tranh cử, 81 triệu USD đã tràn vào quỹ vận động tranh cử của bà.

Chiến dịch tranh cử của bà Harris đã mang lại nguồn tiền lớn cho Đảng Dân chủ. Bà lập kỷ lục mới, thu về 1 tỷ USD trong 3 tháng. Bà bước vào tháng 10 với lợi thế tiền mặt rất lớn so với ông Trump, sau khi quyên góp được nhiều hơn ứng cử viên Đảng Cộng hòa với tỷ lệ gần 3:1 vào tháng 9, thu về 378 triệu USD. Bà Harris cũng đã vượt qua ông Trump trong cuộc chiến giành các nhà tài trợ nhỏ.

Dù "ngân quỹ chiến đấu" nhỏ hơn, ông Trump vẫn có túi tiền dồi dào, huy động được 160 triệu USD trong tháng 9. Tại một sự kiện vào tháng 6, ông giành được 50 triệu USD sau khi phát biểu trước các nhà tài trợ trong khoảng 45 phút. 

Và nhờ vào lực lượng trung thành của mình, khi bị kết tội làm sai lệch hồ sơ kinh doanh vào tháng 5, ông đã sử dụng niềm tin của mình để huy động được 52,8 triệu USD trong khoảng 24 giờ, theo chiến dịch tranh cử của ông. Ông Trump cũng tận dụng một vụ ám sát và ảnh chụp ở New York của ông ta để thu hút hàng triệu USD từ các nhà tài trợ.

Theo Ủy ban Bầu cử Liên bang, tính đến giữa tháng 10, gần như toàn bộ số tiền huy động được đã được chi tiêu: Harris còn lại 118 triệu USD, Trump còn 36,2 triệu USD. Như vậy, các ứng cử viên đã chi tổng cộng hơn 1,2 tỷ USD.

Truyền thông Mỹ đưa tin rằng việc ông Trump giảm chi tiêu có thể là do chiến lược trong đó tiền lương và tiền thuê địa điểm vận động được trả bởi các cấu trúc có liên quan đến Đảng Cộng hòa.

Nhà tài trợ hào phóng nhất của ông Trump là tỷ phú Timothy Mellon với 150 triệu USD và doanh nhân Elon Musk đóng góp 120 triệu USD . Khoảng 50 tỷ phú đã hỗ trợ tài chính cho chính trị gia này. Bà Harris có 76 người Mỹ giàu có ủng hộ.

Các quy tắc tài trợ là gì?

Ở Mỹ, tài chính cho chiến dịch tranh cử được điều chỉnh bởi một loạt luật nhằm ngăn chặn tham nhũng đồng thời thúc đẩy tính minh bạch. Ủy ban bầu cử liên bang (FEC) thực thi các quy tắc này.

Các cá nhân, tổ chức và công ty có thể đóng góp cho các chiến dịch chính trị, nhưng có giới hạn về số tiền họ có thể đóng góp trực tiếp cho các ứng cử viên.

Các cá nhân thường đóng góp phần lớn vào quỹ vận động tranh cử của bất kỳ ứng cử viên nào. Các nhà tài trợ giàu có hơn có xu hướng cho đi nhiều hơn. Về mặt pháp lý, các cá nhân có thể quyên góp tới 3.300 USD cho mỗi ứng cử viên cho mỗi cuộc bầu cử trong chu kỳ năm 2024.

Cả hai đảng đều có các ủy ban cấp liên bang và cấp tiểu bang cũng có nhiệm vụ quyên tiền. Các ứng cử viên cũng có thể tự tài trợ, như Trump đã từng làm một phần trước đây.

Siêu PAC là gì?

Có nhiều cách để vượt qua giới hạn đóng góp – các ủy ban hành động chính trị (PAC) và siêu PAC, những tổ chức này đóng một vai trò to lớn trong các cuộc bầu cử ở Mỹ. PAC tập hợp các khoản đóng góp từ các thành viên và quyên góp cho các chiến dịch, với giới hạn 5.000 USD cho mỗi ứng cử viên mỗi năm. PAC thường đại diện cho các ngành như dầu mỏ hoặc hàng không vũ trụ hoặc tập trung vào các vấn đề như biến đổi khí hậu hoặc quyền sử dụng súng. 

Super PAC, được thành lập sau phán quyết của Tòa án Tối cao năm 2010, được tài trợ bởi các cá nhân, đoàn thể và tập đoàn. Không giống như PAC, họ có thể quyên góp số tiền không giới hạn cho các tổ chức độc lập có liên kết với một ứng cử viên, nhưng không thể quyên góp hoặc phối hợp trực tiếp với các chiến dịch.

Và sự tự do đó cho phép những người giàu có bơm bao nhiêu tiền tùy thích để hỗ trợ ứng cử viên họ ưa thích. Theo OpenSecrets, một nhóm phi đảng phái theo dõi tiền bạc trong chính trị, cho đến nay, chi tiêu bên ngoài của các nhóm này đã đạt tổng cộng khoảng 2,8 tỷ USD kể từ năm 2010. Phần lớn số tiền đó tài trợ cho quảng cáo, gửi thư, vận động và hiện diện trực tuyến.

Tác động là gì?

Ảnh hưởng của tiền trong chính trị làm dấy lên mối lo ngại. Super PAC đặc biệt mở ra cơ hội cho những đóng góp đáng kể, thường đặt ra câu hỏi liệu cuộc bầu cử có thực sự phản ánh ý chí của người dân hay ý chí của các nhà tài trợ ưu tú hay không.

Elon Musk, tỷ phú công nghệ gây tranh cãi - và là người giàu nhất thế giới - người ủng hộ Trump, đã tuyên bố vào tháng 7 rằng ông dự định quyên góp khoảng 45 triệu USD hàng tháng cho America PAC, một siêu PAC ủng hộ Trump mà ông đã thành lập. Những nỗ lực gây quỹ của ông, tập trung vào việc đăng ký cử tri và bỏ phiếu sớm ở các bang chiến trường, đã phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ.

Trong khi đó, Miriam Adelson, tỷ phú bảo thủ, đã quyên góp 95 triệu USD cho một siêu PAC khác ủng hộ ông Trump, CNN đưa tin.

Hạn chế "tiền đen"

Cải cách tài chính chiến dịch có thể giúp cân bằng quy mô, nhưng những nỗ lực ủng hộ giới hạn quyên góp chặt chẽ hơn, tính minh bạch và tài chính công đã không thu hút được sự chú ý ở cấp liên bang.

Năm 2022, Tổng thống Biden gọi tiền đen tối là mối đe dọa "nghiêm trọng" đối với nền dân chủ và thúc giục Quốc hội  thông qua dự luật tài chính tranh cử yêu cầu các nhóm chính trị tiết lộ các nhà tài trợ lớn. Đảng Cộng hòa tại Thượng viện đã chặn dự luật. 

Tuy nhiên, có những sáng kiến của nhà nước giúp cân bằng quy mô. Thành phố New York có một hệ thống kết hợp công khai, trong đó các khoản quyên góp bằng đô la nhỏ sẽ được kết hợp với các quỹ công, qua đó khuếch đại tiếng nói của các nhà tài trợ khiêm tốn hơn so với các nhà tài trợ lớn.

Những nỗ lực khác, như Đạo luật Quảng cáo Trung thực, nhằm mục đích làm cho quảng cáo chính trị trở nên minh bạch hơn bằng cách cung cấp thêm thông tin về những người mua quảng cáo. Nó đã được đưa vào Đạo luật Tự do Bầu cử, nhưng điều đó đã không được Thượng viện Mỹ thông qua.