Phòng chống dịch bệnh lở mồm long móng - nhìn từ Quảng Trị: Kiểm soát chặt con giống hỗ trợ

Hôm 21/10, theo thông tin từ Chi cục Chăn nuôi và Thú y Quảng Trị, đến thời điểm này toàn bộ các ổ dịch bệnh LMLM trên đàn trâu, bò trên địa bàn tỉnh đều đã qua 21 ngày. Trước đó, từ ngày 29/6 đến ngày 7/9, dịch bệnh LMLM trên đàn trâu, bò đã xảy ra tại 186 hộ dân ở 26 thôn, bản ở 10 xã, thị trấn của 4 huyện gồm: Hướng Hóa, Đakrông, Vĩnh Linh và Cam Lộ. Tổng số trâu, bò mắc bệnh là 572 con gồm 210 trâu, 362 bò; chết, chôn hủy 28 con.

Bò giống được cấp lây bệnh cho đàn trâu bò địa phương

Ngày 26/8, UBND tỉnh Quảng Trị ra văn bản yêu cầu các sở ban ngành, đoàn thể cấp tỉnh và các địa phương khẩn trương tập trung triển khai quyết liệt các giải pháp ngăn chặn, khống chế dịch LMLM trên trâu bò. 

Theo UBND tỉnh Quảng Trị, hiện nay trên địa bàn tỉnh Quảng Trị bệnh LMLM đang diễn biến phức tạp và có chiều hướng lây lan ra diện rộng. Khi đó, trên địa bàn tỉnh đã có 5 xã, thị trấn của 2 huyện Hướng Hóa (3 xã, 1 thị trấn) và Đăkrông (1 xã) xảy ra bệnh LMLM chưa qua 21 ngày. Tổng số trâu bò mắc bệnh 259 con (195 con bò, 64 con trâu), trong đó, 8 con chết (6 con bò, 2 con trâu), 42 con trâu bò mắc bệnh đã lành triệu chứng.

Đến ngày 31/8, có thêm hai xã Hiền Thành và Vĩnh Ô (huyện Vĩnh Linh) xảy ra bệnh LMLM trên trâu bò.

Trước đó, ngày 16/8, UBND huyện Hướng Hóa (tỉnh Quảng Trị) ban hành quyết định công bố dịch LMLM tại xã Húc, đồng thời công bố vùng uy hiếp gồm 4 xã, thị trấn; vùng đệm gồm 7 xã. 

Thời gian qua, tại nhiều xã thuộc huyện Hướng Hóa đã xuất hiện triệu chứng bệnh LMLM ở trâu, bò rồi bắt đầu lây lan trên diện rộng. Đến nay, đã có hàng chục con trâu, bò bị bệnh; trong đó bò giống được cấp từ các chương trình mục tiêu quốc gia.

Theo Sở NNPTNT tỉnh Quảng Trị, tính đến ngày 15/8, tại huyện Hướng Hóa, bệnh LMLM đã xảy tại các xã Hướng Phùng, Húc, Thuận và thị trấn Lao Bảo, với tổng số 52 con trâu bò mắc bệnh; trong đó, có 3 con bò bị chết. 

Sở NNPTNT nhận định: Nguyên nhân xảy ra dịch là do người dân nhận con giống hỗ trợ chưa chấp hành tốt các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn (nhốt chung bò mới nhập với bò của gia đình, chăn thả trâu, bò bệnh với trâu bò chưa mắc bệnh). Đây là yếu tố khiến bệnh lây lan sang cho trâu bò tại địa phương.

Đã kiểm dịch, vẫn lọt bò mang bệnh

Qua xác minh của cơ quan chức năng, "hành trình" bệnh LMLM lây lan ở huyện Hướng Hóa đã được làm rõ. Theo thông tin từ Phòng NNPTNT huyện Hướng Hóa, ngày 1/8/2024, ngay sau khi nhận được thông tin từ UBND xã Húc về việc trong số bò của chương trình mục tiêu quốc gia vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cấp có 1 con có dấu hiệu chảy nước miếng và không ăn, Phòng NNPTNT đã phối hợp với Trạm Chăn nuôi và Thú y huyện và chính quyền địa phương kiểm tra, xác minh.

Qua kiểm tra thực tế ban đầu, trong tổng số 53 hộ được cấp bò, có 2 con của 2 hộ tại thôn Ta Cu, xã Húc có dấu hiệu bị bệnh như: Móng chân sưng đỏ, giữa 2 kẻ móng bắt đầu có nốt đỏ, đau chân; ít ăn, chảy nước miếng ở miệng, bên trong bắt đầu có nốt sần và loét…

Về số bò bị bệnh, ngày 29/7, UBND xã Húc có nhập 56 con bò từ huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình để cấp cho các hộ theo chương trình mục tiêu quốc gia vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nguồn kinh phí phân bổ năm 2022, 2023. Trước khi cấp, đàn bò đã được các đơn vị liên quan và UBND xã Húc, đại diện các thôn kiểm tra tại cổng B. Sau khi kiểm tra đoàn đã loại 3/56 con do không đạt trọng lượng. Còn lại 53 con cấp cho các thôn. Số bò trên đã được Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Bình kiểm dịch.

Theo UBND xã Húc, tổng đàn trâu bò toàn xã là 1.459 con, thời gian trước ngày 29/7 (trước khi nhận bò chương trình mục tiêu quốc gia) đàn trâu, bò của xã ổn định, không có dịch bệnh xảy ra. Toàn bộ số trâu bò của xã năm nay chưa được tiêm phòng vaccine LMLM và vaccine viêm da nổi cục do chưa có vaccine.

Để phòng chống dịch bệnh, Phòng NNPTNT huyện đã phối hợp với Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh, Trạm Chăn nuôi và Thú y huyện cùng với UBND xã Húc kiểm tra, lấy mẫu xét nghiệm con bò có số thẻ tai 31:04/24 078 của hộ bà Hồ Thị Ta Pưng (thôn Ta Cu, xã Húc) để chẩn đoán. Chỉ đạo UBND xã Húc thực hiện việc tiêu độc chuồng trại cho các hộ chăn nuôi; hướng dẫn nhân viên thú y, khuyến nông xã cách ly và chữa trị các con bò đang bị bệnh. Đồng thời yêu cầu UBND xã triển khai tiêm phòng vaccine LMLM cho toàn bộ trâu bò trên địa bàn.

Ngày 18/9, Sở NNPTNT tỉnh Quảng Trị xác nhận đã có kết quả kiểm tra, xác minh thông tin bò của dự án cấp cho người dân tại huyện Hướng Hóa bị bệnh LMLM. Theo đó, vào ngày 29/6/2024, tại xã Hướng Phùng phát hiện 14 con bò của người dân nhận từ dự án bị dịch LMLM. Trong đó, 7 con của Công ty Giống cây trồng Vật nuôi Tân Thành và 7 con của Công ty TNHH MTV Toàn Thịnh Pacific cung ứng. 

Tương tự, tại địa bàn xã Húc, sau khi tiếp nhận con giống, từ ngày 1- 5/8 phát hiện có 9 con bò bị LMLM. Tính đến ngày 3/9/2024, toàn xã có 54 con trâu, bò bị dịch. Trong đó, có 15 con bò của Công ty TNHH Giống cây trồng Vật nuôi Tân Thành cung ứng.

Sở NNPTNT tỉnh Quảng Trị khẳng định, việc phát sinh dịch bệnh LMLM trên địa bàn 2 xã Hướng Phùng và xã Húc được phát hiện sau khi một số hộ dân được tiếp nhận từ bò dự án. Sở này cũng khẳng định, sau khi bệnh LMLM xuất hiện tại xã Hướng Phùng, Trạm Chăn nuôi và thú y huyện Hướng Hóa không thực hiện báo cáo về tình hình dịch bệnh LMLM ở bò xảy ra trên địa bàn cho các cơ quan liên quan.

Trao đổi với phóng viên, lãnh đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Trị cho biết, khi bò dự án về đến địa phương, có Hội đồng cấp huyện kiểm tra quy trình phòng chống dịch bệnh. Tuy nhiên, để xác định nguồn bệnh lây lan ra cộng đồng thì khó xác định vì nhiều lý do không xác định chính xác được.