Dân Việt

Barack Obama, Donald Trump, Joe Biden và cuộc chiến giành linh hồn nước Mỹ - Kỳ 1: Người "hoang dã" bước vào chính trường

GS.TS Terry F. Buss 09/11/2024 07:25 GMT+7
Tôi nhận thấy rằng chỉ cần nhắc tên cựu Tổng thống Donald Trump là lập tức xuất hiện hai phe không thể hòa giải: Những người yêu mến ông và những người căm ghét ông. Ở vị thế trung lập, ta nên giữ một cái đầu lạnh để cùng nhìn lại 8 năm qua của ông Trump để thấy những gì đang xảy ra với nền dân chủ Hoa Kỳ.
Obama, Trump, Biden và cuộc chiến giành linh hồn nước Mỹ (Kỳ 1) - Ảnh 1.

Ông Donald Trump khi vừa được tuyên bố đã thắng cử tại cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 6/11 (theo giờ Việt Nam).

LỜI TÒA SOẠN: Giáo sư Terry Buss - học giả nghiên cứu thuộc Học viện Hành chính quốc gia Hoa Kỳ, giáo sư thỉnh giảng của Trường Quản trị và Kinh doanh thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, nhân cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 đã có bài viết 3 kỳ gửi tới Báo Dân Việt. Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu với bạn đọc bài viết của Giáo sư Terry Buss qua phần chuyển ngữ của chị Đào Thúy.

Xin trân trọng mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết.

Abraham Lincoln (1809-1865), có lẽ là Tổng thống vĩ đại nhất của nước Mỹ, đã từng nói rằng nước Mỹ sẽ không bao giờ bị chinh phục bởi các thế lực bên ngoài, nhưng sẽ bị phá hủy từ bên trong. Kết luận của Tổng thống Lincoln chính là lời lý giải cho việc các cuộc tấn công liên tục của phe đối lập nhắm vào ông Trump và các cuộc phản công của những người ủng hộ ông đang đe doạ đến nền dân chủ như thế nào.

Ba đời Tổng thống

Ông Barack Obama, một người da màu và là đảng viên Dân chủ, được bầu làm tổng thống vào năm 2008. Lời hứa trong chiến dịch tranh cử của ông là sẽ thay đổi nước Mỹ theo hướng tốt đẹp hơn bằng cách tái thiết đất nước. 

Tám năm sau, ông đã không đạt được mục tiêu của mình. Tình trạng nước Mỹ tồi tệ hơn ở các lĩnh vực: môi trường, năng lượng, lạm phát, nhập cư bất hợp pháp, giáo dục, thuế, dầu khí, tội phạm, đói nghèo và quan hệ chủng tộc.

Năm 2016, bà Hillary Clinton, Ngoại trưởng của ông Obama, đã ra tranh cử nhằm thế chỗ ông . Chính sách đối ngoại dưới thời Clinton/Obama thực sự tồi tệ, đặc biệt là các nỗ lực can thiệp chiến tranh của Mỹ ở Syria, Iraq, Libya và Yemen. Những chính sách này đã góp phần làm mất ổn định Trung Đông thông qua việc Mỹ hậu thuẫn các phong trào dân chủ hóa "Mùa xuân Ả Rập", nhưng không có phong trào nào thành công. 

Do sa lầy ở Trung Đông, Mỹ đã không thể can dự vào khu vực Châu Á-Thái Bình Dương như đã hứa. Tệ hại không kém, Mỹ đã chuyển giao chủ quyền của mình cho các tổ chức Liên hợp quốc và EU. Quân đội Mỹ đã bị cắt giảm nghiêm trọng, không thể hoàn thành sứ mệnh toàn cầu của mình.

Donald Trump bước vào cuộc đua Tổng thống năm 2016 cùng với 14 ứng cử viên được ưa chuộng khác. Ông tham gia với tư cách là một đảng viên Cộng hoà - ông vốn dĩ là một người theo Dân chủ trong nhiều thập kỷ, thậm chí còn đóng góp cho chiến dịch của Phó Tổng thống Kamala Harris. Được biết đến là một ngôi sao truyền hình và tỷ phú bất động sản, không ai nghĩ ông Trump sẽ đánh bại những đối thủ cùng đảng, chứ đừng nói đến sẽ thắng nổi bà Clinton. 

Ông Trump bắt đầu vận động trực tiếp đến người dân Mỹ, đặc biệt là tầng lớp lao động, một chiến lược được gọi là "chủ nghĩa dân túy". Phong cách vận động tranh cử của ông Trump độc đáo và chưa từng có, thu hút rất nhiều sự chú ý của giới truyền thông mà không cần đến các chiến dịch quảng bá bộn tiền.

So với các ứng cử viên khác, ông Trump là một người đàn ông "hoang dã" (hiểu theo nghĩa tích cực), không sợ hãi, đầy sự đối đầu với ông Obama, hung hăng không che giấu, đầy mâu thuẫn và không thiếu sự hài hước "chua ngoa" — nói tóm lại, đó là một người làm giải trí chứ không phải một chính trị gia.

Ngay khi có những đồn đoán đầu tiên về việc Donald Trump sẽ ra tranh cử Tổng thống, phe đối lập đã tung ra một loạt "chiêu trò tiểu xảo" để ngăn cản ông. Họ đã phát tán thông tin sai lệch, do thám chiến dịch tranh cử, cáo buộc sai sự thật và tiến hành điều tra bí mật, phát động một chiến dịch bôi nhọ, cáo buộc ông Trump là điệp viên của Nga. 

Năm 2016, FBI, CIA và các cơ quan khác đã tham gia vào vụ lừa dối này, do thám chiến dịch tranh cử của ông, cài cắm bằng chứng sai sự thật - đáng chú ý chính là vụ án Hồ sơ Steele - một danh mục các báo cáo tình báo giả mạo rằng Nga đã giúp Donald Trump giành chiến thắng. 

Cuộc tấn công của FBI nhắm vào ông Trump có mật danh là "Cơn bão Crossfire". Thực chất đây là "Trò lừa bịp mang tên "Nga can thiệp bầu cử" không có thật. Vào ngày 19/12/2019, FBI đã đưa ra một báo cáo điều tra với kết luận rằng chiến dịch tranh cử của ông Trump đã không thông đồng với người Nga. Bộ Tư pháp, FBI và CIA đã bị lợi dụng làm vũ khí cho một lợi ích chính trị.

Obama, Trump, Biden và cuộc chiến giành linh hồn nước Mỹ (Kỳ 1) - Ảnh 2.

Bà Hillary Clinton và cựu Tổng thống Clinton đến dự đám cưới của ông Donald Trump với bà Melania năm 2005. Ảnh: Bloomberg

Chính truyền thông đã "tạo ra" Donald Trump và họ đã không thể ngăn chặn được cơn lốc xoáy do chính mình tạo ra. Nhưng điều đó cũng không có gì quan trọng, vì truyền thông đã kiếm được hàng triệu đô la khi đưa tin về chiến dịch của ông. 

Khi tình hình cho thấy bà Clinton có thể gặp bất lợi trong cuộc đua, truyền thông mới vội vàng chuyển sang đưa tin tiêu cực về ông Trump. Vào giai đoạn gay cấn nhất của chiến dịch tranh cử, 95% nội dung tin bài về ông Trump trên truyền thông chính thống là tiêu cực và phần lớn là sai sự thật. Truyền thông đã chuyển từ báo chí có nguyên tắc sang đậm màu đảng phái, miễn đó là nội dung chống lại ông Trump.

Bất chấp mọi bất lợi, ông Trump đã chiến thắng!

Từ năm 2017 đến năm 2021, ông Trump đã tiến hành hủy bỏ phần lớn chương trình nghị sự của chính quyền Obama/Clinton như ông đã hứa khi tranh cử. Cách làm của ông ấy thường không có phong cách lịch thiệp, thiếu tính ngoại giao và đầy kịch tính. Trong suốt hơn 4 năm đó, ông Trump luôn bị "dán nhãn" là "Tổng thống bất hợp pháp". 

Nước Mỹ đang trong cuộc chiến giành lại linh hồn của mình và chính trị đã trở thành một trò chơi đẫm máu không có rào cản. Nền tảng dân chủ đã gần như biến mất trong khi cuộc chiến vẫn chưa có hồi kết. Trong khi đó, việc quản trị hiệu quả đất nước thì không ai quan tâm nữa.

Trong 4 năm cầm quyền của ông Trump, phe đối lập đã cố gắng mọi cách có thể để hất ông khỏi Nhà Trắng hoặc cản trở nỗ lực điều hành quốc gia của ông. Mọi nỗ lực đó của họ đều thất bại. Người dân Mỹ đánh giá cao những thành tựu của chính quyền Trump mặc dù không phải lúc nào họ cũng hài lòng với phong cách và cách cư xử của ông. 

Ông Trump đã khiến bản thân trở thành mối đe dọa lớn đối với đảng Dân chủ khi tình hình cho thấy ông có nhiều khả năng chiến thắng nhiệm kỳ 2 trong cuộc bầu cử 2020 bất chấp mọi nỗ lực của phe đối lập.

Tuy nhiên, phần lớn người Mỹ đã chọn ông Joe Biden thay vì ông Trump trong cuộc đua 2020, bề ngoài là để thổi luồng sinh khí mới vào chương trình nghị sự đang suy yếu của ông Obama, đồng thời để xoá sổ chương trình nghị sự đối lập của ông Trump và loại bỏ ông khỏi Nhà Trắng. 

Trong bốn năm dưới thời chính quyền Biden (2020-2024), nước Mỹ đã theo đuổi một chương trình chính sách thậm chí còn cấp tiến hơn cả những gì ông Obama có thể hình dung. Khi chương trình nghị sự của ông Biden thất bại ở nhiều lĩnh vực thì gần như mọi sai lầm mà nước Mỹ gặp phải từ tình trạng nhập cư bất hợp pháp cho đến biến đổi khí hậu lại đều là tội lỗi của ông Trump.

Nước Mỹ đang trong cuộc chiến giành lại linh hồn của mình và chính trị đã trở thành một trò chơi đẫm máu không có rào cản. Nền tảng dân chủ đã gần như biến mất trong khi cuộc chiến vẫn chưa có hồi kết. Trong khi đó, việc quản trị hiệu quả đất nước thì không ai quan tâm nữa.

Phe đối lập lo lắng, thậm chí đến mức hoang tưởng, về sự hiện diện không ngừng của ông Trump trên chính trường trong thời gian cầm quyền của ông Biden. 

Thế là, họ tăng cường mọi nỗ lực để xoá sổ ông ấy ngay cả khi ông đã rời nhiệm sở. Lịch sử Hoa Kỳ chưa từng chứng kiến các cuộc tấn công chính trị ở mức độ này.

Thay vì bỏ cuộc trước sự thù địch như vậy, ông Trump đã quay lại cuộc đua vào Nhà Trắng với quyết tâm hạ bệ ông Joe Biden vào tháng 11.

Đảng Cộng hòa và các đồng minh của ông Trump đã không thể ngăn chặn các cuộc tấn công nhắm vào ông ấy kể từ năm 2016 và họ đã không thể phản công hiệu quả trước các ngón đòn của đảng Dân chủ. Trong từng ấy năm, điều người ta thường thấy là một Donald Trump đơn độc.

Các cuộc tấn công vào Donald Trump trong giai đoạn 2016-2020

Các cuộc tấn công vào ông Trump là chưa từng có trong lịch sử Hoa Kỳ. Điều này đủ để thấy mức độ của sự việc xét từ khía cạnh là trong quá khứ, nước Mỹ đã từng có những giai đoạn khủng khiếp. Mà lịch sử thì không ai bịa ra được!

Ngay từ trước khi ông Trump nhậm chức tổng thống vào ngày 20/1/2017, phe đối lập đã tiến hành tổng tấn công. Quốc hội đã bắt đầu tìm kiếm các tội danh, không cần biết có thật hay không, để buộc tội ông Trump nhận tiền từ các chính phủ nước ngoài, nhận hối lộ, và gian lận thuế và tài chính. 

Họ tung ra các chiêu bài gọi Trump là Người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng hoặc Đức Quốc xã, rồi tiến tới gọi ông ấy là một kẻ phân biệt chủng tộc. Cùng lúc đó, trò lừa bịp mang tên "Nga can thiệp bầu cử" được dàn dựng.

Lưu ý: Vào tháng 3/2022, Ủy ban Bầu cử Liên bang đã phạt bà Clinton vì không tiết lộ nguồn tài trợ bất hợp pháp cho trò lừa bịp này.

Obama, Trump, Biden và cuộc chiến giành linh hồn nước Mỹ (Kỳ 1) - Ảnh 3.

TS Terry F. Buss – Giáo sư, Cố vấn đào tạo Trường Quản trị và Kinh Doanh, Đại học Quốc gia. Ảnh: Mạnh Cường

Sau cuộc bầu cử tháng 11, ứng cử viên của Đảng Xanh, bà Jill Stein đã đệ đơn kiện tại Michigan, Wisconsin và Pennsylvania để phủ nhận chiến thắng của ông Trump. Nếu bà này thắng thì bà Clinton sẽ là tổng thống. Tuy nhiên, vụ kiện của bà Stein đã thất bại.

Tháng 12 năm 2016, trong một đòn phủ đầu vào ngày ông Trump đặt chân vào Nhà Trắng, các Thượng nghị sĩ của phe đối lập đã đệ trình một dự luật lên Quốc hội yêu cầu ông phải loại bỏ các xung đột lợi ích trong tài chính, doanh nghiệp và tài sản của mình và thoái vốn khối tài sản khổng lồ lên tới hàng tỷ đô la.

Những xung đột lợi ích này là những cáo buộc chưa bao giờ được chứng minh. Ông Trump đã sở hữu các khách sạn và bất động sản trên khắp thế giới trong nhiều thập kỷ và các Thượng nghị sĩ đã sai lầm khi lập luận rằng đó là kênh rửa tiền hoặc tạo sự can dự của nước ngoài. Lưu ý: Ông Trump và con gái cùng con rể không nhận lương trong suốt nhiệm kỳ, tiết kiệm 6 triệu đô la tiền thuế của dân!

Ông Jake Sullivan, hiện là Cố vấn an ninh Quốc gia của chính quyền Biden, là người điều phối các nỗ lực của CIA và FBI nhằm bôi nhọ ông Trump trong giai đoạn 2016-7 bằng cách gắn cho ông các cáo buộc không có thật liên quan đến ông Putin.

Ngày 21/1/2017, chỉ một ngày sau lễ nhậm chức của tân Tổng thống, những người theo chủ nghĩa nữ quyền đã tổ chức Cuộc diễu hành của Phụ nữ tại Washington, DC. Khoảng 500,000 người đã tham dự cả ngày để phản đối ông Trump. Một số phụ nữ đã nổi loạn, đốt cháy những chiếc ô tô đậu gần Trung tâm thương mại quốc gia. Tính trên toàn nước Mỹ, khoảng 3-5 triệu phụ nữ đã tham gia phong trào biểu tình này.

Các nhóm chuyên gia đã vi phạm lời tuyên thệ nghề nghiệp và bắt đầu các chiến dịch công khai chất vấn về tình trạng sức khoẻ tâm thần của ông Trump: 27 bác sĩ tâm thần đã cùng nhau xuất bản một cuốn sách có tựa đề "Donald Trump - Một ca nguy hiểm" với tuyên bố rằng ông không đủ năng lực để trở thành tổng thống. Các đại diện của Quốc hội yêu cầu ông Trump rời khỏi chức vụ với lý do sức khỏe tâm thần.

Trong một nỗ lực khá nhỏ nhen nhằm gây tổn hại cho ông Trump, Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal đã khiến bản thân nổi tiếng với nỗ lực bất thành nhằm yêu cầu chính quyền DC thu hồi giấy phép bán rượu của Khách sạn Trump International, nằm cách Nhà Trắng và Tòa nhà Quốc hội vài dãy nhà. Nếu không có giấy phép này khách sạn sẽ mất khách bởi không ai muốn đến một khách sạn mà thực đơn không có rượu.

Năm 2019, tiểu bang New York đã ra lệnh cho ông Trump dừng hoạt động quỹ từ thiện của mình và trả lại 2 triệu đô la tiền đóng góp của các nhà tài trợ. Cùng thời điểm đó, Quỹ Clinton tham gia vào nhiều hoạt động đáng ngờ ở nước ngoài vẫn tồn tại mà không bị phạt.

(Còn nữa)