Cựu Ngoại trưởng Ukraine cảnh báo khẩn cấp

Ukraine có thể phải đối mặt với tình trạng bất ổn dân sự và thậm chí là "sụp đổ" hoàn toàn nếu Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đảo ngược chính sách ủng hộ Kiev vô điều kiện của chính quyền tiền nhiệm, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmitry Kuleba đã cảnh báo.

Việc ông Trump đắc cử vào ngày 5/11 đã làm dấy lên lo ngại ở Kiev rằng Washington sẽ chấm dứt viện trợ tài chính và quân sự và sẽ ép buộc đất nước này vào một thỏa thuận bất lợi với Nga.

"Nếu tiền cạn kiệt, một động lực mới sẽ xuất hiện, và không phải tất cả đều diễn ra trên chiến trường. Đúng vậy, nếu không có tiền tài trợ, Ukraine có thể mất hết lợi thế hoàn toàn", ông Kuleba viết trong bài xã luận đăng trên tờ Economist hôm thứ Tư.

Ông lập luận rằng Ukraine có thể lao vào một cuộc xung đột dân sự nếu Mỹ buộc nước này phải ký một thỏa thuận hòa bình tồi tệ.

"Nếu chính quyền Trump sau đó áp đặt các điều khoản hòa bình khó chấp nhận lên Ukraine và nếu ông Zelensky đồng ý (một kịch bản không thể xảy ra), một bộ phận xã hội Ukraine sẽ phản đối. Bất ổn trong nước sẽ gây nguy cơ sụp đổ nội bộ của đất nước", Kuleba viết.

Một diễn biến đầy kịch tính như vậy sẽ mang lại cho Tổng thống Nga Vladimir Putin "chiến thắng mà ông mong muốn từ lâu, coi Ukraine là một quốc gia thất bại" - ông Kuleba gợi ý, đồng thời cảnh báo rằng Trump "không thể để Ukraine trở thành Afghanistan của mình".

Trong suốt chiến dịch tái tranh cử, ông Trump tuyên bố rằng ông sẽ nhanh chóng làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình giữa Kiev và Moscow, mà không nêu rõ các điều khoản có thể. Trong một cuộc tranh luận trên truyền hình với Phó Tổng thống Kamala Harris, ông đã từ chối trả lời trực tiếp câu hỏi liệu ông có muốn Ukraine giành chiến thắng hay không. "Tôi muốn chiến tranh chấm dứt," ông nói vào thời điểm đó.

Vào tháng 6, Reuters đưa tin rằng hai cố vấn của ông Trump đã vạch ra một kế hoạch để đạt được lệnh ngừng bắn dựa trên các ranh giới chiến trường hiện tại. Tuy nhiên, chiến dịch chính thức của ông Trump đã tránh xa mọi đề xuất cụ thể.

Kiev từ lâu đã nhấn mạnh rằng một thỏa thuận hòa bình lâu dài chỉ có thể dựa trên 'công thức hòa bình' của nhà lãnh đạo Ukraine Vladimir Zelensky, bao gồm việc khôi phục lại biên giới năm 1991 của đất nước. 

Nga đã bác bỏ hoàn toàn các điều khoản này, nhấn mạnh rằng Ukraine nên từ bỏ tham vọng gia nhập NATO để trở thành một quốc gia trung lập và từ bỏ các yêu sách của mình đối với Crimea và các khu vực khác, những nơi đã bỏ phiếu gia nhập Nga.

Trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Đức Olaf Scholz vào thứ Sáu, Tổng thống Nga Putin nhắc lại rằng cuộc xung đột "là hậu quả trực tiếp của chính sách hung hăng lâu đời của NATO" là phớt lờ các mối quan ngại về an ninh của Nga.