Cựu quan chức NATO: Nga sẵn sàng nhượng bộ ông Trump 3 điều để chấm dứt xung đột Ukraine

3 đề xuất nhượng bộ

Trong bài viết trên tờ Financial Times ngày 15/11, bà Gottemoeller cho rằng ông Trump có cơ hội chấm dứt cuộc chiến Ukraine, bởi vì Tổng thống Nga Putin có động cơ mạnh mẽ để nuôi dưỡng mối quan hệ với Mỹ. Tổng thống Nga muốn quay trở lại sân khấu thế giới, sát cánh cùng người Mỹ và muốn xóa các lệnh trừng phạt tàn khốc, ngay cả khi chúng không phá hủy nền kinh tế Nga như phương tây muốn.

Theo bà Gottemoeller, giáo sư Đại học Harvard và cựu phó tổng thư ký NATO, có 3 điều mà Nga có thể nhượng bộ.

Đầu tiên, ngay cả khi thực tế lãnh thổ của Ukraine thay đổi, Mỹ nên đề xuất ngôn ngữ cho một thỏa thuận ngừng bắn tương tự như ngôn ngữ được sử dụng để mô tả tình trạng của Tây Đức sau Thế chiến thứ hai. Toàn vẹn lãnh thổ của Đức đã được duy trì và việc tách Cộng hòa Liên bang Đức khỏi các tỉnh phía đông không được coi là vĩnh viễn. Đây là một tiền lệ tốt. Mặc dù sự phân chia có thể kéo dài trong một thời gian dài, nhưng không bao giờ được chấp nhận là vĩnh viễn. 

Thứ hai, thay vì chấp nhận rằng tư cách thành viên NATO sẽ bị hoãn vô thời hạn, Mỹ nên đề xuất rằng việc gia nhập NATO sẽ được thực hiện trong một khoảng thời gian không xác định. Đồng thời, Mỹ và các đồng minh NATO của mình nên mời Ukraine bắt đầu các cuộc đàm phán gia nhập, tiến hành song song với các cuộc đàm phán gia nhập với EU, bắt đầu vào tháng 6 năm 2024. 

Không ai có thể dự đoán được khi nào các cuộc đàm phán này sẽ kết thúc, vì các yêu cầu của cả EU và NATO sẽ rất phức tạp đối với Ukraine để thực hiện. Tuy nhiên, rõ ràng là Ukraine sẽ đi đúng hướng để trở thành thành viên EU và NATO, như cả hai thể chế đã cam kết. Nếu Ukraine cần một số đảm bảo chống lại việc di chuyển các cột mốc, thì có thể đặt ra một ngày mục tiêu cho kết quả cuối cùng — có lẽ là 20 năm sau.

Bà Gottemoeller cho rằng một động thái như vậy có thể chấp nhận được đối với ông Putin vì ông đã chấp nhận việc bắt đầu các cuộc đàm phán gia nhập EU. Việc khởi động các cuộc đàm phán gia nhập NATO song song với các cuộc đàm phán của EU sẽ khiến mỗi cuộc đàm phán bị lu mờ. Các quá trình này luôn diễn ra chậm, vì vậy ông Putin có thể yên tâm rằng sẽ không có bất ngờ bất ngờ nào.

Thứ ba, bà cho rằng Mỹ nên kêu Nga phải sẵn sàng tham gia lại các cuộc đàm phán về kiểm soát vũ khí hạt nhân và ổn định chiến lược. Ông Putin đã đình chỉ các cuộc đàm phán này cho đến khi Mỹ  và các đồng minh NATO từ bỏ viện trợ cho Ukraine. NATO và Mỹ phải kiên quyết tiếp tục hỗ trợ Ukraine, nhưng đã đến lúc quay lại đàm phán song phương về việc duy trì ổn định hạt nhân và kiểm soát vũ khí hạt nhân.

Bà Gottemoeller tin rằng Nga sẵn sàng đưa ra những nhượng bộ được cân nhắc kỹ lưỡng.

Phương tây thay đổi

Tuy nhiên ở phương tây, ngày càng có nhiều người tin rằng Ukraine sẽ phải nhượng bộ lãnh thổ cho Nga để chấm dứt cuộc chiến. Chẳng hạn, tỷ phú người Mỹ David Sachs từng nói, những người tin rằng Ukraine sẽ không phải nhượng lãnh thổ cho Nga trong các cuộc đàm phán có thể là những người bị hoang tưởng. Theo ông, xung đột càng kéo dài, Ukraine sẽ càng mất nhiều lãnh thổ. Vì thế, các cuộc đàm phán nên bắt đầu càng sớm càng tốt, ông nói.

Theo The Washington Post , các đồng minh phương Tây cũng có xu hướng tin rằng Moscow và Kiev nên bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình, trong đó Ukraine sẽ phải nhượng bộ lãnh thổ theo hướng có lợi cho Nga. Các nhà ngoại giao phương Tây trước đây và hiện tại nói với ấn phẩm này rằng các cuộc đàm phán trong tương lai sẽ liên quan đến "lãnh thổ để đổi lấy an ninh của Ukraine".

Sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, ông Trump tuyên bố sẽ chấm dứt mọi cuộc chiến tranh trong thời gian ông nắm quyền. Theo tờ The Wall Street Journal , nhóm của ông Trump có kế hoạch "đóng băng tiền tuyến hiện tại" và tạo ra một khu phi quân sự tại đó. Đồng thời, Mỹ được cho là sẽ cung cấp thêm vũ khí cho Kiev nếu nước này từ bỏ ý định gia nhập NATO trong 20 năm tới.

Một phần ba người dân Ukraine đồng ý nhượng bộ lãnh thổ

Một cuộc khảo sát do Viện Xã hội học Quốc tế Kiev tiến hành cho thấy 1/3 người Ukraine đồng ý nhượng bộ lãnh thổ cho Nga để chấm dứt xung đột. Tuy nhiên, phần lớn người Ukraine (58% số người được hỏi) phản đối ý tưởng nhượng bộ lãnh thổ. Đồng thời, tỷ lệ những người sẵn sàng nhượng bộ ở các khu vực phía đông Ukraine tăng từ 33 lên 40%.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết Trump sẽ không thể thuyết phục Kiev nhượng bộ về lãnh thổ để chấm dứt xung đột ở Ukraine. 

Tuy nhiên các quan chức trong giới chính trị Ukraine tin rằng Zelensky rất có thể sẽ phải chấp nhận kế hoạch chấm dứt xung đột của ông Trump, vì "đất nước không ở vị thế phản đối đối tác chính của mình".