20% dân số thu nhập cao cũng khó mua nhà tại Hà Nội và TP. HCM

VARS dẫn thông tin từ kết quả khảo sát mức sống dân cư năm 2023 của Tổng cục Thống kê (GSO) thể hiện, nhóm gồm 20% dân số có thu nhập cao nhất (nhóm 5) có thu nhập bình quân 1 người 1 tháng đạt gần 14,5 triệu tại Hà Nội; 13,8 triệu tại Đà Nẵng; gần 13,3 triệu tại TP HCM; 13,9 triệu tại Đồng Nai và gần 18,4 triệu tại Bình Dương.

Theo VARS, đây là nhóm được kỳ vọng có khả năng sở hữu nhà ở tại các đô thị lớn như Hà Nội hay TP. HCM mà không cần sự hỗ trợ từ Chính phủ. Tuy nhiên trên thực tế, nhóm này gặp không ít trở ngại.

VARS đặt giả định mỗi hộ gia đình có 2 người thu nhập bình quân khoảng 30 triệu/tháng/hộ, tương đương khoảng 360 triệu/năm. Xét theo quy tắc chi phí nhà ở không vượt quá 1/3 thu nhập là khoảng 6,7 triệu đồng/tháng, tương đương khoảng 80 triệu đồng/năm.

Trong khi đó, mỗi căn hộ thương mại tại các đô thị lớn kể trên có giá dao động 40 - 70 triệu đồng/m2. Tức một căn hộ có diện tích khoảng 60 m2 có giá khoảng 2,5 - 3,5 tỷ đồng. Nếu nhóm người này mua căn nhà khoảng 3,5 tỷ đồng, vay ngân hàng 2,45 tỷ đồng lãi suất 8% thì khoản trả hàng tháng khoảng 25 - 27 triệu đồng, tương ứng hơn 300 triệu đồng/năm.

Do đó, với mức chi trả tối đa 80 triệu đồng/năm thì gần như không thể mua nhà.

Giá nhà lập đỉnh, vì sao người dân ngày càng khó mua nhà?

Theo lý giải của VARS, có 3 nguyên nhân chính khiến khả năng chi trả nhà ở giảm mạnh trong vài năm qua.

Thứ nhất là giá bất động sản tại các đô thị lớn đã vượt xa khả năng tài chính của đại đa số người dân. Tốc độ tăng giá nhà đất nhanh hơn gấp nhiều lần tốc độ tăng thu nhập.

Thứ hai là sự thiếu hụt nguồn cung nhà ở phù hợp, thị trường tập trung làm nhà cao cấp, bỏ quên nhà bình dân (dưới 30 triệu đồng mỗi m2) trong khi nhu cầu rơi vào phân khúc này, khiến đa số người dân, kể cả nhóm 5, không có lựa chọn phù hợp. Hành vi đầu cơ, tích trữ tài sản không nhằm mục đích sử dụng mà chỉ chờ tăng giá gây lãng phí đất đai, tăng tình trạng mất cân đối cung - cầu.

Thứ ba, do hành vi đầu cơ là một trong những yếu tố chính thúc đẩy giá bất động sản tăng vọt.

Ngoài ra, còn một yếu tố khác là chi phí tài chính. Dù lãi suất đã giảm, song người vay mua nhà tại Việt Nam vẫn phải chịu lãi suất cho vay thả nổi sau ưu đãi từ khoảng 10% trở lên. Điều này cũng tạo áp lực về mặt tài chính cho người mua nhà.

Nhìn về phía các doanh nghiệp địa ốc, việc chi phí tài chính, chi phí đầu tư, chi phí đất đai đang liên tục tăng cao là nguyên nhân ảnh hưởng đến quá trình phát triển dự án và trực tiếp làm tăng giá nhà.

"Nhóm có thu nhập cao nhất của cả nước gặp khó khăn trong việc sở hữu nhà. Đồng nghĩa với việc các nhóm thu nhập thấp hơn gần như không có cơ hội. Nhu cầu về nhà ở của đại đa số người dân không được đáp ứng, không chỉ gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống an sinh xã hội mà còn dẫn đến sự bất ổn dài hạn cho thị trường bất động sản và tạo hệ lụy rủi ro kinh tế vĩ mô", VARS kết luận.