Việc đường dây lừa đảo do Phó Đức Nam (30 tuổi, được biết đến với tên TikToker Mr Pips) cầm đầu vừa bị triệt phá tiếp tục là hồi chuông cảnh báo với các nhà đầu tư tài chính.
Cách đây 1 tháng, trả lời chất vấn đối với lĩnh vực ngân hàng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng từng cho biết, Ngân hàng Nhà nước chưa cấp phép cho một sàn giao dịch forex nào, người dân giao dịch tại các sàn này sẽ có hệ lụy bị lừa đảo.
"Quy định về quản lý ngoại hối hiện hành của Việt Nam hiện nay chỉ có các tổ chức tín dụng là được cấp phép kinh doanh ngoại hối và đặc biệt kinh doanh ngoại hối ở trên thị trường quốc tế. Khi các doanh nghiệp và người dân có những giao dịch cần ngoại tệ thì sẽ giao dịch với các tổ chức tín dụng, còn các tổ chức, cá nhân khác thì không được kinh doanh ngoại hối và ngân hàng nhà nước cũng chưa cấp phép cho một sàn giao dịch nào cả", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.
"Nếu như người dân giao dịch tại các sàn Forex này cũng sẽ có những hệ lụy có thể bị lừa đảo. Vậy, để kiểm soát thực trạng này cũng đòi hỏi các cơ quan quản lý cũng phải tăng cường để phát hiện những tổ chức cá nhân mà thành lập các sàn này khi không được cấp phép và giao dịch cũng như phòng chống tội phạm".
Trong khi đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng khẳng định, ngoài Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam và công ty con (gồm Sở Giao dịch Chứng khoán TP Hồ Chí Minh, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội), không tổ chức, cá nhân nào được phép tổ chức và vận hành thị trường chứng khoán.
Về vụ lừa đảo do TikToker Mr Pips Phó Đức Nam cầm đầu với hơn 2.600 nạn nhân, 5.200 tỷ đồng bị phong tỏa ghi nhận, các sàn giao dịch của nhóm đối tượng hoạt động bất hợp pháp, không được cấp phép tại Việt Nam và sử dụng phần mềm giả để can thiệp kết quả giao dịch.
Theo điều tra, bộ máy của Nam có hơn 1.900 nhân viên, được phân nhiệm vụ rõ ràng từ marketing, tư vấn, chăm sóc khách hàng, đến kỹ thuật và quản lý sàn. Đến nay, cảnh sát đã xác định được 2.661 nạn nhân với số tiền nạp lần đầu gần 50 triệu USD. Tuy nhiên, mới chỉ có 18 người trình báo với tổng thiệt hại hơn 28 tỷ đồng.
Cụ thể, Phó Đức Nam cùng Lê Khắc Ngọ và một nhóm đối tượng nước ngoài đã thành lập hàng chục văn phòng tại Việt Nam, tạo dựng các sàn giao dịch ngoại hối và chứng khoán quốc tế giả mạo. Các sàn này, với giao diện tương tự như những sàn giao dịch quốc tế GTMX, ALPHA, TRDING, IQX..., được lập trình với đòn bẩy tài chính lớn (từ 20 đến 1.000 lần số tiền nạp), khiến các nhà đầu tư luôn thua lỗ và tài khoản "cháy" sau mỗi lần đặt lệnh.
Ngoài việc sử dụng phần mềm giả để can thiệp kết quả giao dịch, Mr Pips cùng các đối tượng còn "lùa gà", lôi kéo các nhà đầu tư bằng nhiều cách thức, chủ yếu đánh vào lòng tham với lợi nhuận khổng lồ.
Trao đổi với PV Dân Việt, chuyên gia kinh tế, PGS.TS Ngô Trí Long cho biết, hiện nay, các khóa học làm giàu và kêu gọi đầu tư trên mạng xã hội đang ngày càng phổ biến, nhưng đi kèm với đó là những nguy cơ tiềm ẩn về lừa đảo. Người dân cần tỉnh táo và cảnh giác trước những lời mời gọi hấp dẫn, tránh rơi vào bẫy của các đối tượng xấu.
"Các đối tượng lừa đảo đánh vào tâm lý ham làm giàu nhanh, sử dụng các hình ảnh "thành công ảo" để tạo niềm tin, dùng chiêu trò tâm lý và truyền thông mạnh mẽ, lợi dụng sự thiếu hiểu biết pháp lý của nhà đầu tư. Đặc biệt, các đối tượng lừa đảo hoạt động linh hoạt trên các nền tảng mạng xã hội, dễ dàng xóa dấu vết hoặc thay đổi thông tin khi bị nghi ngờ, khiến việc truy cứu và xử lý trở nên khó khăn", PGS.TS Ngô Trí Long chỉ rõ.
Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh lấy ví dụ đơn giản nhất, hiện tại lãi suất tiền gửi ngân hàng đang ở mức khoảng 6%/năm, mức lãi suất này thậm chí còn có thể điều chỉnh theo chu kỳ 3 tháng, 6 tháng mà không phải là cố định.
Ông Thịnh nhấn mạnh, nếu kênh đầu tư nào hứa hẹn lợi nhuận lên đến 15-20% thì đã có vấn đề, chứ đừng nói hứa hẹn lợi nhuận lên đến 50 - 100% là vô lý. Càng hứa hẹn lợi nhuận cao, càng có nguy cơ cao là lừa đảo.
Đầu tư trên các sàn giao dịch tài chính có thể mang lại cơ hội sinh lời cao nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. PSG.TS Ngô Trí Long nhấn mạnh, nhà đầu tư cần Cảnh giác với những lời hứa hẹn lợi nhuận cao, bất kỳ hình thức đầu tư nào cam kết "không rủi ro", "lợi nhuận khủng" đều có khả năng lừa đảo.
"Nếu có ý định đầu tư, hãy tham vấn ý kiến từ các chuyên gia tài chính hoặc luật sư để đảm bảo tính hợp pháp. Không tham gia các khóa học hoặc đầu tư không có cơ sở pháp lý rõ ràng, đặc biệt là các hoạt động không được cơ quan chức năng cấp phép hoặc quản lý", chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nói.