Mỹ và EU đã cung cấp hơn 300 tỷ đô la viện trợ tài chính và hỗ trợ quân sự cho Kiev kể từ khi xung đột Ukraine leo thang vào năm 2022, Thủ tướng Hungary Viktor Orban cho biết trong cuộc phỏng vấn với đài phát thanh Kossuth ngày 20/12.
"Trong quá trình đàm phán với người Mỹ, tôi nhận được con số rằng châu Âu và Mỹ đã cùng nhau chi 310 tỷ euro cho đến nay. Đó là những con số khổng lồ!", thủ tướng Hungary nhấn mạnh.
Ông lập luận rằng số tiền tài trợ cho cuộc xung đột lẽ ra có thể được sử dụng để củng cố cơ sở hạ tầng của châu Âu, phát triển các quốc gia ở Tây Balkan lên ngang tầm EU hoặc tăng cường năng lực quân sự. Nhà lãnh đạo Hungary kết luận rằng số tiền "khổng lồ" này có thể được trao cho người châu Âu để cải thiện cuộc sống của người dân.
Ông nhấn mạnh đến tình hình quân sự đang diễn biến, lưu ý rằng "cán cân quyền lực ở tiền tuyến đang thay đổi từng ngày" theo hướng có lợi cho Nga. Ông cũng chỉ ra những thay đổi chính trị dự kiến ở Mỹ sau khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng tới.
Những diễn biến này kêu gọi các nhà lãnh đạo tại các thủ đô EU áp dụng cách tiếp cận thực dụng hơn để đảm bảo sự ổn định và khả năng phục hồi kinh tế trong khối, ông Orban tin tưởng.
Tuy nhiên, Thủ tướng Hungary cho rằng Brussels vẫn chưa bắt kịp với thực tế toàn cầu, chỉ ra quyết định gần đây của Nghị viện châu Âu tiếp tục gửi một khoản tiền lớn cho Kiev - một động thái mà ông mô tả là một ví dụ rõ ràng về việc ưu tiên sai chỗ.
Nga đã nhiều lần cảnh báo rằng không có khoản viện trợ nào của phương Tây có thể ngăn cản quân đội nước này đạt được các mục tiêu của hoạt động quân sự hoặc thay đổi kết quả cuối cùng của cuộc xung đột. Moscow lập luận rằng bằng cách ủng hộ Kiev, họ chỉ kéo dài cuộc xung đột.
Lệnh ngừng bắn Giáng sinh
Đầu tháng này, ông Orban đã đề xuất lệnh ngừng bắn vào dịp Giáng sinh giữa Ukraine và Nga, mô tả đây là nỗ lực cuối cùng để làm trung gian cho một giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột. Ông đã đưa ra ý tưởng này với Kiev và Moscow, cũng như với ông Trump. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Ukraine Volodymyr Zelensky đã từ chối lời đề nghị của Budapest.
Hôm 19/12, chia sẻ về lệnh ngừng bắn, Thủ tướng Hungary cho biết ông đã đề xuất rằng Nga và Ukraine trao đổi khoảng 700 tù nhân.
Thủ tướng Hungary nhấn mạnh rằng lệnh ngừng bắn vào dịp Giáng sinh "vẫn có thể xảy ra" - ông nói trong cuộc họp báo chung với Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Antonio Costa tại Brussels.
Các chính trị gia EU "nói rất nhiều về các giá trị của Châu Âu, nhưng tôi nghĩ giá trị quan trọng nhất là sự sống", ông nhấn mạnh.
"Sẽ là Giáng sinh. Tôi không thấy có trở ngại nào đối với những người không phải chết ở tiền tuyến trong ít nhất hai hoặc ba ngày… Tôi không thấy có trở ngại nào đối với các bên đồng ý rằng một vài trăm người, những người là tù nhân - khoảng 700 người ở mỗi bên - sẽ được về nhà", ông Orban nói.
Ông bày tỏ niềm tin rằng xung đột giữa Nga và Ukraine không thể giải quyết trên chiến trường và kêu gọi tăng cường nỗ lực tìm giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng.
Theo thủ tướng, các nhà ngoại giao phải nắm quyền từ các tướng lĩnh, "nếu không sẽ không có hồi kết cho cuộc chiến hoặc ít nhất là không có hồi kết trong tương lai gần. Chỉ có mất mát sinh mạng liên tục".
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov trước đó đã xác nhận rằng Orban đã đề xuất ngừng bắn và trao đổi tù nhân lớn với Tổng thống Putin trong cuộc điện đàm của họ vào tuần trước. Chính phủ Nga đã phản hồi bằng cách gửi ý tưởng trao đổi tù binh chiến tranh tới đại sứ quán Hungary tại Moscow, ông nói thêm.
Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Ngoại giao Hungary Peter Szijjarto, một nỗ lực của Budapest nhằm đưa ra lời đề nghị tương tự với Kiev đã thất bại, vì giới lãnh đạo Ukraine đã từ chối yêu cầu gọi điện thoại từ Orban theo cách "chưa từng có trong ngoại giao".
Đầu tuần này, ông Zelensky nói Kiev "không cần những quốc gia... như Hungary, như Thủ tướng Orban (làm trung gian giữa Nga và Ukraine). Điều đó sẽ không hiệu quả, tôi sẽ không để ông ta vào và những người như ông ta".
Người phát ngôn của Tổng thống Nga, ông Peskov, trước đó đã nhấn mạnh rằng, không giống như Ukraine, Nga "hoàn toàn ủng hộ những nỗ lực của Orban nhằm tìm kiếm một giải pháp hòa bình và giải quyết các vấn đề nhân đạo liên quan đến việc trao đổi tù nhân".