Khuyến nông cung ứng đội ngũ nông dân chất lượng, chuyên nghiệp, có mặt trên mọi lĩnh vực ngành nông nghiệp

Nông nghiệp bứt phá có đóng góp của lực lượng khuyến nông Việt Nam 

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam đánh giá như vậy tại Hội nghị tổng kết năm 2024 và kế hoạch hoạt động năm 2025 của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tổ chức mới đây. Thứ trưởng Trần Thanh Nam cũng nhấn mạnh: Năm 2024 có nhiều khó khăn với nền nông nghiệp, nhưng cũng là năm bứt phá của nông nghiệp Việt Nam cả về sản xuất lẫn xuất khẩu.

Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, giá trị sản xuất tăng trưởng trên 3,2%, với nhiều mục tiêu đề ra trong các lĩnh vực lúa gạo, thủy sản, lâm nghiệp cán đích hoặc vượt. Kim ngạch xuất khẩu nông lâm thuỷ sản ước đạt trên 62 tỷ USD, tăng trên 18% so với năm 2023, với 11 mặt hàng tiếp tục duy trì giá trị kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD. 

Đạt được những kết quả này là nhờ sự quan tâm, vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các bộ, ngành Trung ương, địa phương; có sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Bộ Nông nghiệp và PTNT cùng các đơn vị trực thuộc. Trong đó có đóng góp tích cực và hiệu quả của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia trên mọi mặt của ngành nông nghiệp nước nhà. 

Thứ trưởng dẫn chứng một số điển hình, trong đó khuyến nông đã hoạt động đều khắp trên các lĩnh vực của ngành, bám sát chỉ đạo của lãnh đạo Bộ NNPTNT. 

Mọi hoạt động của ngành chúng ta đều thấy bóng dáng của khuyến nông. Đặc biệt là sự vào cuộc nhanh chóng của khuyến nông trong các chương trình trọng điểm của ngành như Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao phát thải thấp vùng ĐBSCL, việc xây dựng các mô hình điểm bước đầu tuy chưa rõ lắm nhưng chúng ta vừa làm vừa rút kinh nghiệm.

Cụ thể, trong năm 2024 Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã triển khai 5 mô hình tại 5 tỉnh thí điểm tham gia Đề án; triển khai 5 dự án khuyến nông Trung ương về sản xuất lúa chất lượng cao, giảm chi phí, giảm phát thải quy mô 1.600ha; tập huấn, đo đếm khí phát thải và truyền thông tại 5 tỉnh thực hiện mô hình thí điểm gồm: Sóc Trăng, Trà Vinh, Đồng Tháp, Kiên Giang và TP. Cần Thơ. Triển khai 2 mô hình hợp tác công tư với các đối tác (Công ty Bayer Việt Nam, Công ty hoá nông AHA) về mô hình canh tác lúa bền vững và phát thải thấp, quy mô 250 ha.

Về đề án khuyến nông cộng đồng, Trung tâm đã triển khai đúng hướng, được các địa phương đánh giá rất cao nên cần tiếp tục mở rộng. Đến nay, cả nước đã có 57 tỉnh, thành phố thành lập được 5.167 tổ KNCĐ với 47.293 thành viên tham gia, kết quả đã triển khai được nhiều hoạt động phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn ở các địa phương.

Ngoài ra, sau cơn bão số 3, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã tham gia rất kịp thời và nổi bật trong việc hỗ trợ vật tư đầu vào, hướng dẫn kỹ thuật giúp bà con nông dân khôi phục và chuyển đổi sản xuất kịp thời, hiệu quả.

"Điểm nữa cho thấy hiện nay khuyến nông không chỉ dừng lại ở xây dựng mô hình, đào tạo tập huấn hay truyền thông mà còn làm rất tốt ở mọi mặt trận khác như khuyến nông với du lịch cộng đồng, khuyến nông gắn với thị trường, hợp tác công tư, đã huy động nhiều doanh nghiệp cùng tham gia. Qua hoạt động này, cần có tổng kết thực tiễn, xây dựng cơ chế chính sách rõ ràng để có cơ sở pháp lý thực hiện thuận lợi. Trong đó khuyến nông nhà nước là cơ bản và mở rộng khuyến nông hợp tác xã, phát triển khuyến nông trong hợp tác xã" - Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, công tác đào tạo nông dân qua diễn đàn, tập huấn đầu bờ đã rất hiệu quả, nay đào tạo theo hướng chuyển đổi số hay đào tạo cho hợp tác xã có khuyến nông trong đó để giúp cán bộ khuyến nông làm dịch vụ, gắn khuyến nông cộng đồng với hợp tác xã. 

Ngoài ra, khuyến nông tham gia đào tạo nghề, cung ứng đội ngũ nông dân chất lượng, chuyên nghiệp. Từ đó hình thành bên cạnh lực lượng khuyến nông nhà nước, sẽ có lực lượng nòng cốt là nông dân chuyên nghiệp và khuyến nông cộng đồng để điều hành hoạt động khuyến nông trên mọi mặt của ngành nông nghiệp tại các địa phương hiệu quả.

Củng cố toàn hệ thống, bắt kịp xu thế mới 

Cùng với các nhiệm vụ khuyến nông thường xuyên, Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho biết, thời gian qua toàn hệ thống cũng chú trọng việc tăng cường nguồn lực cho các hoạt động khuyến nông thông qua triển khai các nội dung hợp tác với các đối tác lớn như: Công ty Bayer, BioPlan, Bình Điền, Sài Gòn Kim Hồng, Hải Phong, Quỹ Thiện Tâm...; Đồng thời tăng cường hợp tác với nhiều đối tác khác (Grobest, Dabaco, Mạng nhà nông, FAEGER, UNIDO,GCP, CARE, IRRI,...).

Tham gia các chương trình, đề án, nhiệm vụ theo phân công của Bộ NNPTNT, hệ thống khuyến nông đã triển khai xây dựng được 10 mô hình liên kết, hợp tác sản xuất trong ngành tôm quy mô 196ha tại các tỉnh Quảng Ninh, Nam Định, Nghệ An, Hà Tĩnh, Cà Mau, Sóc Trăng và Bạc Liêu; xây dựng mối liên kết 5 nhà (Nhà quản lý, nhà khoa học, HTX/THT, nhà cung ứng vật tư, nhà thu gom) và liên kết 6 nhà (Nhà quản lý, nhà khoa học, HTX/THT, nhà cung ứng vật tư, nhà thu gom, nhà chế biến), trong đó khuyến nông giữ vai trò kết nối. 

Với Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng đến năm 2030”, Khuyến nông Quốc gia đã xây dựng được 03 mô hình phát triển sinh kế bền vững đại diện cho 3 vùng sinh thái: mô hình phòng chống đói rét cho bò và mô hình trồng cỏ làm thức ăn trong vụ đông tại tỉnh Lào Cai; mô hình chăn nuôi cừu có khả năng thích ứng hạn hán, nắng nóng nhằm phát triển chăn nuôi bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu tại tỉnh Bình Thuận; mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng 2 giai đoạn trong ao lót bạt cho người dân vùng ảnh hưởng thiên tai bão, lũ tại tỉnh Quảng Bình...

Tham gia sửa đổi, bổ sung Bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Tổ chức đào tạo, tập huấn, tọa đàm nhằm nâng cao năng lực cho các cán bộ khuyến nông, cộng tác viên khuyến nông, thành viên hợp tác xã, thành viên tổ khuyến nông cộng đồng về phát triển kinh tế nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới...

Thứ trưởng Trần Thanh Nam đề nghị, năm 2025, thực hiện Nghị quyết 18 của Trung ương, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cần củng cố hệ thống khuyến nông từ Trung ương đến cơ sở để bắt kịp với xu thế mới, gắn chức năng, nhiệm vụ và chiến lược trong hoạt động để khuyến nông mãi là "cánh tay nối dài" của Bộ NNPTNT, là lực lượng không thể thiếu của bà con nông dân.

Bên cạnh đó, theo Trung tâm Khuyến nông quốc gia, năm 2025, đơn vị cũng đặt trọng tâm vào nhiệm vụ tiếp tục đổi mới các dự án khuyến nông trung ương, tập trung vào các chủ trương, định hướng lớn của Bộ, ngành; đổi mới phương pháp quản lý và tổ chức triển khai theo hướng gắn kết với khuyến nông cộng đồng, gắn kết với doanh nghiệp, liên kết chuỗi giá trị, phát triển vùng nguyên liệu. 

Đẩy mạnh chuyển giao áp dụng tiến bộ kỹ thuật nhằm phát triển bền vững các giống cây, đối tượng vật nuôi chủ lực theo hướng thích ứng với biến đổi khí hậu, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh. Xây dựng các vùng nguyên liệu sản xuất hàng hoá tập trung, ổn định theo chuỗi giá trị, khai thác tối đa lợi thế tại mỗi địa phương, phù hợp với điều kiện sinh thái và nhu cầu thị trường...