Trump củng cố thêm đòn giáng với Trung Quốc trước khi rời Nhà Trắng

Hôm 18/12 (giờ Mỹ), Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross cho hay Chính phủ sẽ từ chối cấp giấy phép xuất khẩu để ngăn nhà sản xuất chip hàng đầu Trung Quốc SMIC tiếp cận công nghệ sản xuất chip bán dẫn tiên tiến từ 10 nanomet trở xuống của Mỹ.

Cùng với SMIC, Bộ Thương mại Mỹ cũng bổ sung 77 công ty khác vào danh sách đen, trong đó có 60 công ty đến từ Trung Quốc. Một số cái tên nổi bật có thể kể đến là công ty drone lớn nhất thế giới DJI, công ty AGCU Scientech (trực thuộc Tập đoàn Anhui Anke Bioengineering) chuyên về lĩnh vực công nghệ sinh học, Tập đoàn Vật liệu và Dụng cụ Khoa học Quốc gia Trung Quốc... Theo Bộ này, các thực thể bị đưa vào danh sách kiểm soát xuất khẩu do liên quan đến hành động vi phạm nhân quyền ở Tân Cương hoặc quân sự hóa các đảo nhân tạo ở Biển Đông. Một số khác bị nghi ngờ có liên hệ chặt chẽ với quân đội Trung Quốc và tham gia vào việc đánh cắp bí mật thương mại của Mỹ. 

Danh sách đen là nỗ lực mới nhất của chính quyền Trump trong giai đoạn chuyển giao quyền lực nhằm củng cố di sản chính sách mạnh tay với Trung Quốc trước khi nhóm của Tổng thống đắc cử Joe Biden chính thức tiếp quản Nhà Trắng.

Trước đó, Reuters dẫn nguồn tin tiết lộ Washington đang xem xét đưa thêm 80 công ty vào danh sách đen. Ngay sau tin tức từ Reuters, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã cảnh báo về các biện pháp trừng phạt ngày càng tăng từ Mỹ, đồng thời kêu gọi Washington ngừng ngay những hành động “đàn áp vô tội vạ” công ty Trung Quốc.

Phía Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng khẳng định danh sách đen mới nhất là “bằng chứng về sự đàn áp của Mỹ với các công ty Trung Quốc”, và rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ doanh nghiệp. “Chúng tôi kêu gọi Mỹ chấm dứt hành vi sai lầm đàn áp không chính đáng với các công ty nước ngoài” - Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Wang Wenbin nhấn mạnh trong cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh hôm 18/12.

SMIC, nhà sản xuất chip hợp đồng hàng đầu Trung Quốc, một trong những doanh nghiệp mới bị Mỹ đưa vào danh sách đen hiện chưa đưa ra bình luận chính thức nào. Trước SMIC, hàng loạt gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc cũng đã lọt danh sách đen và bị Washington hạn chế xuất khẩu bao gồm nhà cung cấp viễn thông lớn nhất hành tinh Huawei và 150 chi nhánh của nó, công ty viễn thông ZTE, nhà sản xuất camera giám sát Hikvision…

Cổ phiếu SMIC niêm yết trên sàn Hồng Kông đã tụt 5,2% trong phiên giao dịch 18/12 sau tin tức này, trong khi cổ phiếu niêm yết trên sàn Thượng Hải tụt 1,8%.

Tháng trước, SMIC đã bị Bộ Quốc phòng Mỹ đưa vào danh sách đen quốc phòng do nghi ngờ có liên hệ với quân đội Trung Quốc, qua đó cấm các nhà đầu tư Mỹ rót tiền vào cổ phiếu SMIC từ cuối năm 2021. Bộ Thương mại Mỹ cũng từng yêu cầu một số nhà cung cấp Mỹ phải xin giấy phép xuất khẩu trước khi bán hàng cho SMIC vì nghi ngờ các thiết bị này có thể được sử dụng cho mục đích quân sự. 

SMIC nhiều lần phủ nhận liên hệ với quân đội Trung Quốc. Nhưng cũng như trường hợp của Huawei và nhiều doanh nghiệp Trung Quốc khác, điều này không thuyết phục được Washington tiếp tục các biện pháp trừng phạt.

Việc bị đưa vào danh sách đen sẽ buộc các đối tác ở Mỹ của SMIC phải xin giấy phép đặc biệt từ Bộ Thương mại nếu muốn xuất khẩu hàng hóa, linh kiện công nghệ quan trọng cho SMIC. Hàng chục công ty, chi nhánh trực thuộc SMIC hiện cũng đã bị đưa vào danh sách đen.