Đại biểu Quốc hội: Thuế thu nhân cá nhân đã lạc hậu cả chục năm

Doanh nghiệp Nhà nước cần tham gia xây hạ tầng chiến lược

Ông Thịnh lý giải bởi các thành phần kinh tế Nhà nước có lợi thế tuyệt đối so với nhà đầu tư khác về thời hạn thu hồi vốn đối với dự án đầu tư.

Ông Thịnh phân tích, thông thường, chủ doanh nghiệp kinh tế tư nhân khi ra quyết định đầu tư thường chỉ tính thu hồi vốn trong khoảng 10 năm, cá biệt có thể lên đến 20 - 25 năm. Tuy nhiên, đối với Nhà nước thì thời gian thu hồi vốn có thể lên đến 50, thậm chí 70 - 100 năm. Đây là 1 lợi thế tuyệt đối trong đầu tư.

Theo ông Thịnh, lợi ích đem lại của các dự án hạ tầng chiến lược về giao thông là lợi ích tổng hợp, đa mục đích, cả kinh tế, xã hội, thậm chí cả quốc phòng, an ninh và chính trị. Lợi ích này không thể tính toán hết được về mặt kinh tế trong khi với nhà đầu tư tư nhân, việc quyết định đầu tư chỉ được xem xét khi NPV (giá trị hiện tại dòng) của dự án dương.

"Các nghiên cứu mới nhất về các nền kinh tế phát triển đều cho thấy, vai trò của Kinh tế Nhà nước tại các quốc gia này ngày càng quan trọng và mở rộng, thực hiện đúng vai trò dẫn dắt và sửa chữa các khuyết tật của kinh tế thị trường", Đại biểu Thịnh nhấn mạnh.

Đại biểu Thịnh đề nghị Chính phủ cần có giải pháp để đột phá phát huy vai trò của thành phần kinh tế Nhà nước là nhà đầu tư các dự án hạ tầng giao thông chiến lược, cũng như quản lý, vận hành, khai thác các dự án này.

Ông Thịnh hiến kế là Nhà nước mua lại các dự án BOT đường cao tốc, cầu đường bộ của nhà đầu tư tư nhân hiện đang bị lỗ, không cân đối được phương án tài chính của Dự án là phù hợp.

Thuế Thu nhập cá nhân lạc hậu hàng chục năm

Cũng tại hội trường Quốc hội, Đại biểu Trần Văn Lâm, đoàn Bắc Giang, Uỷ viên Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội đánh giá, dù có mặt đạt được, song phải chỉ ra những bất cập, hạn chế để cho năm tiếp theo. Trong đó đại biểu nhấn mạnh đến việc sửa đổi chính sách thuế thu nhập cá nhân, chính sách thu và hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT), các chính sách hỗ trợ hậu đại dịch Covid-19 và các chính sách mang tính căn cơ, lâu dài cho nền kinh tế.

Theo ông Lâm, nhiều chính sách thu bất cập, lạc hậu, chậm sửa đổi. Ví dụ như thuế thu nhập cá nhân hiện hành với quy định mức khởi điểm mức chịu thuế, phân chia bậc luỹ tiến, triết trừ gia cảnh không được cập nhật theo mức lương tối thiểu của người lao động, giá cả, lạm phát. "Có nội dung đã lạc hậu cả chục năm!", ông Lâm nhấn mạnh.

Thứ hai là thuế VAT, nội dung được xem là sắc thuế tiên tiến, hiện đại nhưng còn nhiều vấn đề số thu lớn, số hoàn cũng lớn. Năm 2022, số thu VAT đạt 390.000 thì hoàn 150.000 tỷ đồng, khoảng 38%. Năm 2023, ước thu 365.000 tỷ đồng thì hoàn 160.000 tỷ đồng, chiếm 44%, năm 2024, dự kiến thu hơn 390.000 tỷ đồng thì hoàn khoảng 171.000 đồng, hoàn 41%.

Điều đáng nói, theo đại biểu: "Quy trình thu - hoàn phức tạp, tốn kém, diễn ra ở rất nhiều khâu trung gian, thu rồi lại khấu trừ, thu rồi lại hoàn, chi phí cho thu rồi lại chi phí cho hoàn… Kết cục ngân sách chẳng được bao nhiêu, quá trình này gia tăng nguy cơ rủi ro gian lận, thất thu ngân sách. Đây là vấn đề cần được xem xét giải quyết căn cơ", ông Lâm nêu.

Theo đại biểu, vai trò thu ngân sách trung ương đang bị giảm mạnh, các khoản chi từ ngân sách trung ương phải trông chờ vào đóng góp nhân sách địa phương. Các công cụ tài khoá vĩ mô, ông Lâm đánh giá có nhiều giải pháp được áp dụng thời gian qua để giúp hồi phục kinh tế vĩ mô, hỗ trợ doanh nghiệp. Tuy nhiên đánh giá toàn diện vẫn là các chính sách ngắn hạn, chưa phải căn cơ, bền vững. Nay dịch bệnh đã qua, tình hình đã khác nên phải thay đổi để có giải pháp căn cơ, phù hợp.

Ví dụ hình ảnh, ông Lâm cho rằng: "Khi cơ thể có bệnh phải dùng thuốc, nhưng thuốc bổ dùng quá nhiều khéo lại sinh bệnh khác chứ chưa nói thuốc bệnh".

"Giảm thuế môi trường đối với xăng dầu trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài, kinh tế và doanh nghiệp khó khăn là cần thiết, song nếu kéo dài chính sách này liệu có hợp lý?", Đại biểu đặt câu hỏi.

Theo Đại biểu Lâm, việc bất đắc dĩ sử dụng công cụ môi trường để ổn định kinh tế chấp nhận được khi nền kinh tế tác động bởi đại dịch Covid-19. Nhưng, nay tình thế mới nếu tiếp tục dùng chính sách công cụ môi trường này liệu có thể chấp nhận được? Không thể hy sinh môi trường lấy tăng trưởng. "Trong khi chúng ta hô hào chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, thực hiện cam kết COP 26 về khí thải bằng 0 năm 2050", ông Lâm nêu.

Bên cạnh đó, ông này cho rằng, chính sách giảm lệ phí trước bạ để hỗ trợ ngành ô tô trong nước liệu có còn phù hợp? Ô tô là mặt hàng chịu thuế Tiêu thụ đặc biệt, không khuyến khích tiêu dùng, nhất là trong điều kiện ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường ngày càng trầm trọng ở các đô thị lớn.

Theo ông Lâm, các chính sách ưu tiên, hỗ trợ trong bối cảnh dịch bệnh đã được thực hiện, nhưng thời khắc mới, dịch bệnh đã qua, tình hình đã trở lại quỹ đạo bình tường cần cân nhắc để đảm bảo nguồn lực vốn phát triển các mục tiêu khác trong kế hoạch đã đề ra.