Giải pháp để thị trường bất động sản phát triển lành mạnh

Từ cuối năm 2022 đến nay, thị trường bất động sản gặp nhiều khó khăn do bối cảnh chung của tình hình kinh tế, bất động sản của thế giới cũng như nền kinh tế Việt Nam đang trong quá trình phục hồi phát triển; một số tồn tại, hạn chế kéo dài từ trước chưa thể khắc phục triệt để.

Theo Hội Môi giới bất động sản (VARS), thực tế, hiện tượng đầu cơ, thổi giá đang là lực cản lớn của một thị trường bất động sản lành mạnh, là một trong những nguyên nhân chính có thể làm biến dạng thị trường. Theo thống kê của ngành thanh tra, có khoảng gần 70% khiếu nại của công dân liên quan đến đất đai. Trong đó nổi bật là vướng mắc trong xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất…

TS. Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS cho rằng, nguyên nhân xuất phát từ việc thị trường bất động sản Việt Nam tồn tại cơ chế hai giá đất. Khung giá của nhà nước và theo thị trường có sự chênh lệch nhau rõ rệt. Giá đất quy định thấp hơn nhiều lần so với giá chuyển nhượng thực tế trên thị trường là nguyên nhân chính gây thất thoát ngân sách, khiếu nại trong lĩnh vực đất đai và tạo kẽ hở cho tiêu cực tham nhũng, đầu cơ đất đai.

"Trong bối cảnh bất động sản giao dịch cầm chừng, nhiều chuyên gia lý giải do giới đầu nậu, đầu cơ, những người tự cho mình là môi giới bất động sản và "cò đất" thổi giá. Hàng loạt thông tin đón đầu quy hoạch, dự án mới đi kèm các thông tin rao bán "có cánh" được tung ra để thu hút nhà đầu tư xuống tiền", TS Đính nhận định.

Cũng theo TS. Nguyễn Văn Đính, vai trò của môi giới bất động sản là vô cùng quan trọng trong phát triển kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, họ lại đang bị thiếu đi sự quan tâm tương xứng từ xã hội và pháp luật. Song, việc thiếu quan tâm và buông lỏng quản lý của pháp luật còn là nguyên nhân tạo ra mảng tối của nghề môi giới bất động sản.

Bên cạnh đó, quy định pháp luật không bắt buộc các dự án phải niêm yết công khai, phải giao dịch qua sàn giao dịch nên việc thực thi thẩm tra đối với pháp lý, chất lượng… của bất động sản nhằm bảo vệ lợi ích cho khách hàng, bị xem nhẹ và đùn đẩy trách nhiệm.

Để giải quyết triệt để những thực trạng còn tồn tại, các cơ quan Quản lý Nhà nước từ Trung ương đến địa phương đã duy trì nhiều biện pháp cứng rắn, khoa học nhằm tạo một thị trường bất động sản minh bạch thông tin, hạn chế tối đa việc đầu cơ địa ốc gây nhiễu loạn thị trường. Tuy nhiên, quy định pháp lý hiện hành vẫn chưa đầy đủ, chưa hướng dẫn kịp thời, chưa sát thực tiễn nên thiếu cơ sở để triển khai và chưa điều tiết được thị trường bất động sản.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, hiện nay quy định pháp lý của lĩnh vực đất đai, xây dựng, bất động sản hết sức phức tạp, liên quan tới hơn 100 Luật, Nghị định, Thông tư... Trong đó, không ít quy định chồng chéo, thiếu đồng bộ...chưa có sự nhất quán giữa các luật (Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản).

Dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi lần này đã có nhiều điểm thay đổi tiến bộ, đưa ra nhiều quy định mới nhằm giúp cho hoạt động kinh doanh bất động sản được minh bạch, bền vững. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần nhìn nhận lại và đề xuất thêm những điều khoản chặt chẽ hơn để kiểm soát thị trường, quản lý giao dịch, mua bán bất động sản và bảo vệ khách hàng hiệu quả nhất.