Tham vọng chip của Hàn Quốc đe dọa thiệt hại lớn về môi trường

Ngày nay, khi Kim Hoon- đại diện của Tổ chức Hành động vì Môi trường Pyeongtaek đi dạo dọc theo những con suối chảy qua quê hương của mình, anh nhận thấy những đám mây hơi nước bốc lên khỏi mặt nước.

Vốn dĩ, những dòng suối chảy giữa các cụm nhà máy bán dẫn đang mọc lên ở nơi mà cách đây không lâu là một cộng đồng yên tĩnh của những người nông dân trồng cải bắp và hành lá. Những đám sương mù sủi bọt đó được tạo ra khi nước thải nóng từ các nhà máy sản xuất chip tiếp xúc với hơi lạnh của dòng suối.

Trong thực tế, quá trình sản xuất chất bán dẫn cần một lượng nước khổng lồ để làm sạch các tấm wafer và làm mát máy móc. Một loạt các hóa chất được sử dụng để sản xuất chip và quá trình này liên quan đến kim loại nặng, nghĩa là nước phải được xử lý kỹ lưỡng trước khi thải ra ngoài. Đến năm 2030, ước tính khoảng một triệu tấn nước thải từ các nhà máy sản xuất chip sẽ được thải vào các tuyến đường thủy công cộng của thành phố này, được gọi là Pyeongtaek.

"Tôi chứng kiến hàng tấn nước liên tục chảy vào các dòng suối của chúng tôi và tôi không thể hiểu tại sao nó lại được phép tiếp tục như vậy", Kim nói.

Theo luật của Hàn Quốc, các công ty phải giữ mức các nguyên tố có khả năng gây hại, chẳng hạn như đồng và flo, trong nước thải dưới mức quy định. Nhưng Kim và những người dân địa phương có liên quan khác nói rằng, do khối lượng nước khổng lồ chảy ra từ các nhà máy bán dẫn ngày càng tăng, ngay cả ở trong giới hạn pháp lý, đồng và flo vẫn có thể tạo ra độc tính và ảnh hưởng đến hệ sinh thái địa phương. Nhiệt độ cao của nước thải cũng làm tăng nhiệt độ của các dòng suối tự nhiên xung quanh, gây ra sự nở hoa của tảo có thể làm gián đoạn dòng chảy và dẫn đến đình trệ, tắt nghẽn sinh thái.

Do nhu cầu toàn cầu về chất bán dẫn ngày càng tăng, Samsung Electronics đang tiến hành mở rộng quy mô lớn trung tâm sản xuất của mình tại đây, đầu tư hàng tỷ đô la vào nỗ lực dẫn đầu trong cuộc chiến ngày càng căng thẳng để giành vị trí thống lĩnh chip toàn cầu.

Với diện tích 2,89 triệu mét vuông - tương đương 400 sân bóng đá - nhà máy của Samsung là tổ hợp sản xuất chất bán dẫn lớn nhất thế giới, công ty cho biết. Các nhà sản xuất chip khác cũng đã mở rộng hoạt động ở các thành phố lân cận, với nước thải từ các nhà máy đó chảy xuôi dòng đến Pyeongtaek trước khi đổ ra biển Hoàng Hải.

Với vai trò là lãnh đạo của một nhóm dân sự địa phương, Kim Hoon liên lạc với những người nông dân và ngư dân, những người lo lắng rằng hàng hóa của họ có thể bị ô nhiễm bởi lũ nước thải. Khi danh tiếng của khu vực như một trung tâm công nghiệp ngày càng tăng, nông dân lo ngại rằng khách hàng có thể tránh xa các sản phẩm được trồng ở đó. Vùng đất này cũng là nơi sinh sống của rái cá, sếu và diều hâu, những loài có thể tiếp xúc với hóa chất.

Vào năm 2020, Samsung đã bổ sung một dây chuyền đúc chip mới tại khu phức hợp Pyeongtaek tập trung vào chip 5 nanomet dựa trên tia cực tím, là một trong số các công nghệ chế tạo chip tiên tiến nhất của công ty.

Điều đó đặt nhà máy Pyeongtaek lên tuyến đầu trong Chiến tranh Lạnh về công nghệ giữa các siêu cường - đủ quan trọng để đây là điểm dừng chân đầu tiên của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden khi ông đến thăm Hàn Quốc vào tháng 5. Biden mô tả cơ sở này là "biểu tượng của tương lai hợp tác và đổi mới mà các quốc gia của chúng ta có thể và phải cùng nhau xây dựng", đồng thời nói thêm rằng "các chất bán dẫn cung cấp năng lượng cho nền kinh tế của chúng ta và tạo điều kiện cho cuộc sống hiện đại của chúng ta".

Chip: "Huyết mạch kinh tế" của Hàn Quốc

Ngoài tầm quan trọng chiến lược, chất bán dẫn là mặt hàng xuất khẩu số 1 của Hàn Quốc - trị giá 128 tỷ USD vào năm 2021 và chiếm khoảng 20% tổng hoạt động công nghiệp, theo dữ liệu từ Hiệp hội Công nghiệp Chất bán dẫn Hàn Quốc.

Tổng thống Yoon Suk-yeol đã nói rằng sự sống còn của đất nước phụ thuộc vào ngành công nghiệp. Ông ví tầm quan trọng của chất bán dẫn với gạo, lương thực chính của đất nước, vào tháng 9: "Với tư cách là tổng thống, tôi cần chuẩn bị lương thực cho tương lai của người dân".

Với những lợi ích chiến lược và thương mại to lớn đang bị đe dọa, không có gì ngạc nhiên khi chính quyền địa phương đã hết sức ủng hộ, và không có xu hướng xem xét quá kỹ những bất lợi tiềm ẩn. Chính quyền địa phương ở Pyeongtaek đã cổ vũ cho hoạt động đầu tư ngày càng tăng của Samsung vào thành phố, với việc Thị trưởng Jung Jang-seon cam kết hợp tác để cho phép chất bán dẫn "phát triển thành cốt lõi của tương lai công nghiệp của Pyeongtaek".

"Luật pháp không được thiết kế để kiểm soát những loại khí thải khổng lồ này"

Kim Hoon, nhà hoạt động địa phương khẳng định, cái giá mà môi trường phải chịu từ sự bùng nổ chất bán dẫn của Hàn Quốc là đáng kể. Bởi tại Hàn Quốc, đầu tư tập trung vào khu vực trung tâm của đất nước, dọc theo cảnh quan sông hồ cung cấp phần lớn nước uống cho khu vực thủ đô đông dân cư. Trung tâm công nghiệp này cũng nằm trên Baekdudaegan, một dãy núi chạy dọc Bán đảo Triều Tiên như xương sống, và đóng vai trò là môi trường sống của động vật hoang dã.

"Samsung và các công ty lớn khác đang hoạt động theo luật", Kim nói, "nhưng thực tế là luật không được thiết kế để kiểm soát các loại khí thải khổng lồ này. Hiện tại, chất bán dẫn là huyết mạch kinh tế của đất nước, rất ít người muốn thu hút sự chú ý đến những bất cập tiềm ẩn này".

"Dòng sông tôi chơi bằng chân trần khi tôi còn nhỏ bây giờ trông giống như sơn xanh vào mùa hè"

Không phải ai trong chính quyền địa phương cũng sẵn sàng bỏ qua những nguy cơ tiềm ẩn của nước thải. Ủy viên Hội đồng thành phố Pyeongtaek Yoo Seung-young vào tháng 12 năm ngoái đã có một bài phát biểu sôi nổi tại tòa thị chính, kêu gọi chính quyền địa phương thường xuyên kiểm tra nước thải để tìm kim loại nặng, và yêu cầu nước không được giữ ở nhiệt độ quá 17 độ C.

Chính phủ đã không kiểm tra kỹ lưỡng nước thải và không thể chắc chắn rằng nó không chứa các hóa chất độc hại, Yoo nói thêm. Một khía cạnh của tình hình mà Yoo nhấn mạnh là sự không chắc chắn: Một lượng lớn nước thải công nghiệp đang chảy vào các tuyến đường thủy công cộng suốt ngày đêm, và người dân Pyeongtaek không nhận được thông tin chi tiết về thành phần của nước và cách nó có thể ảnh hưởng đến đời sống động thực vật.

Yoo sau đó đã nói với một phương tiện truyền thông địa phương rằng: "Thật không may khi con sông mà tôi đã đi chân trần mà không do dự khi còn là một đứa trẻ giờ trông giống như sơn xanh vào mùa hè vì tảo nở hoa nghiêm trọng".

Trong bài phát biểu của mình, Yoo đã đề cập đến ý kiến của Kim Jin-hong, giáo sư Đại học Chung-Ang đã nghỉ hưu với chuyên môn về xử lý nước thải và hệ sinh thái dưới nước. Kim đã thuyết trình trước công chúng tại Pyeongtaek vào tháng 9 năm 2020, trong đó ông cho biết nước thải có chứa chất gây ô nhiễm có hại từ các nhà máy trong khu vực đang tập trung tại một hồ nước ở Pyeongtaek. Kim đề nghị lắp đặt các cơ sở bổ sung để làm chậm dòng chảy của nước và giảm thiệt hại về môi trường.

Một đánh giá tác động môi trường do chính quyền thành phố Pyeongtaek thực hiện đã nhấn mạnh việc xả nước thải có khả năng ảnh hưởng đến hệ sinh thái địa phương, nhưng không quy định quy trình xử lý nước nào, ngoài việc chỉ giữ mức hóa chất trong mức cho phép.

Trong một bài thuyết trình tại một cuộc thảo luận bàn tròn công khai, Kim Jeong-su, một nhà nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Môi trường Quốc gia, cho biết vào tháng 11 năm 2021 rằng các hợp chất flo và cặn đồng từ nước thải bán dẫn có thể gây độc hại và hủy hoại đời sống động thực vật xung quanh các nhà máy.

Có thể thấy, mối quan tâm về tính bền vững đã trở nên cấp bách hơn trong toàn ngành công nghiệp bán dẫn khi quy mô đầu tư trở nên lớn hơn. Trong bối cảnh toàn cầu đang hướng tới các hình thức sản xuất thân thiện với môi trường và sự nhạy cảm ngày càng tăng của người tiêu dùng, các nhà sản xuất chip sẽ phải đối mặt với cả áp lực trực tiếp và tiềm ẩn để vận hành sản xuất sạch.

Phía Samsung Electronics cho biết họ đang làm mọi thứ có thể để giảm thiểu lượng nước thải từ nhà máy của mình, và xử lý nước để loại bỏ chất gây ô nhiễm trước khi thải ra ngoài. Công ty đã phát triển một Hệ thống xúc tác tái tạo xử lý khí đã qua xử lý bằng một chất xúc tác cụ thể để giảm thiểu lượng khí thải carbon tại các địa điểm sản xuất. Hệ thống "xử lý khí thải trên mái nhà của các nhà máy sản xuất của chúng tôi, cho phép chúng tôi xử lý khí đã qua xử lý ở nhiệt độ thấp hơn tại một điểm duy nhất, do đó tối ưu hóa quy trình xử lý với lượng khí thải gây ô nhiễm không khí ít hơn và tiêu thụ điện năng thấp hơn", đại diện Samsung nói với Nikkei Asia.

"Chúng tôi mong muốn tiếp tục phát triển các công nghệ tiên tiến có thể góp phần giảm lượng carbon, xử lý chất ô nhiễm, tái chế nước và quản lý chất thải; Chúng tôi tin rằng công nghệ là giải pháp bắc cầu giữa giảm thiểu carbon và tăng trưởng và đó là lý do tại sao tầm nhìn bền vững của doanh nghiệp bán dẫn của chúng tôi là: "Chính công nghệ làm cho công nghệ trở nên bền vững".