Chống Covid-19 kiểu Nhật: Điều khác biệt nào với thế giới?

Nhật Bản từ lâu đã khiến thế giới ngạc nhiên với số liệu thống kê về ca nhiễm bệnh. Trong mắt hầu hết mọi người, lời giải thích đơn giản nhất là nỗ lực của chính quyền Nhật Bản nhằm che giấu tình trạng thực sự với mục đích ngăn chặn việc hoãn thời hạn tổ chức Thế vận hội.

Phóng viên Sputnik ở Tokyo thảo luận về chủ đề: tại sao lý do chính có thể không phải là những con số thống kê bị giảm thấp, mà là đặc điểm văn hóa và tâm lý của người Nhật. Và tại sao chính những đặc điểm này đã trở thành một trong những lý do cho sự phát triển lây lan gần đây của virus ở nước này.

Sự khởi đầu lạc quan

Nếu không tính đến Trung Quốc, nơi phát sinh Covid-19, thì Nhật Bản đã trở thành quốc gia thứ hai sau Thái Lan, nơi chính thức đăng ký trường hợp nhiễm virus Covid-19 đầu tiên. Điều này xảy ra vào ngày 16/1, khi rất ít người trên thế giới nghi ngờ nghiêm trọng rằng virus sẽ đạt  mức ảnh hưởng toàn cầu. Mặc dù đến cuối tháng, một số phương tiện truyền thông nước ngoài bắt đầu đưa ra những giả định táo bạo đầu tiên rằng sự lây lan của dịch bệnh sẽ dẫn đến việc hủy bỏ Thế vận hội Tokyo, đối với hầu hết các nhà báo và chuyên gia, những tin tức đó dường như  là sự nhồi nhét vô lý.

Tuy nhiên, người dân Nhật Bản đã phản ứng với những tin tức đầu tiên về virus corona ngay lập tức. Nhu cầu rộ lên về khẩu trang y tế lập tức dẫn đến thiếu hụt, nhưng hầu như mọi người Nhật Bản đều ''trang bị kỹ càng”, khi ra ngoài đường.

Vào tháng Hai, các ca lây nhiễm mới được phát hiện ở nước này, đặc biệt là do sự trở lại của hành khách Nhật Bản từ du thuyền Diamond Princess. Tuy nhiên, tổng số người nhiễm bệnh vẫn không đáng kể như ở các quốc gia khác.

Vào ngày 26/2, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tuyên bố đóng cửa trường học tạm thời và hủy bỏ các sự kiện công cộng, đồng thời lưu ý rằng 2 tuần tới sẽ rất quan trọng để kìm hãm virus. Sau tuyên bố này, đường phố Tokyo vắng tanh, và không chỉ vì có ít khách du lịch nước ngoài - chính người Nhật quyết định không thừa rời khỏi nhà. Ví dụ, ở thủ đô Nhật Bản thường rất khó để đến bất kỳ quán cà phê hoặc nhà hàng nổi tiếng nào mà không phải đứng xếp hàng, đặc biệt là vào cuối tuần. Nhưng bây giờ có vẻ như toàn bộ thành phố thực tế là "chiều theo ý của bạn". Và những người muốn rời khỏi thành phố có thể dễ dàng đặt phòng khách sạn một ngày trước khi khởi hành, điều này, tất nhiên, không thể tưởng tượng được với dòng khách du lịch nước ngoài và du khách Nhật Bản thông thường trước thời điểm đó.

Nhật Bản có điểm khác biệt nào so với các nước khác trong cuộc chiến chống virus?

Ý thức của người Nhật thực sự đáng ngạc nhiên, đặc biệt là trong tương quan với Mỹ và Châu Âu, nơi nhiều người, đặc biệt là những người trẻ tuổi, không nhận thức được hậu quả của việc phớt lờ yêu cầu của chính quyền không được ra ngoài và giữ khoảng cách. Không phải là họ không sẵn sàng từ chối các cuộc họp mặt chung trong quán cà phê, hoặc thậm chí  không phải tất cả sẵn sàng từ chối cái hôn với lời chào. Người Nhật cúi đầu chào khi gặp mặt, tất nhiên, không "nguy hiểm" trong tình hình hiện nay như những cái ôm và cái bắt tay của châu Âu.

Tuy nhiên, trường hợp của Nhật Bản có vẻ đáng ngạc nhiên ngay cả so với kịch bản của Hàn Quốc. Hàn Quốc, nơi trước đây đã từng đối đầu trực tiếp với SARS, và do đó có nhiều kinh nghiệm hơn trong việc đối phó với các tình huống khẩn cấp như vậy, vẫn không thể  chặn đứng ngay sự gia tăng nhanh chóng số lượng người nhiễm Covid-19. Vậy tại sao ở Nhật Bản vẫn giữ được sự tăng trưởng cực kỳ chậm về số người nhiễm bệnh tiếp tục?

Một trong những lý do không nghi ngờ là số lượng nhỏ xét nghiệm được thực hiện để phát hiện virus. Tuy nhiên, các bệnh viện đông đúc ở Mỹ và châu Âu cho thấy rõ rằng không thể che giấu được dịch bệnh.  Vậy bí mật của Nhật Bản là gì?

Đầu tiên, người Nhật khác biệt rõ rệt với người dân ở các quốc gia khác về nỗi ám ảnh về sự sạch sẽ trong tất cả các biểu hiện của nó. Loại "misophobia" này, được thấm nhuần theo nghĩa đen từ thời thơ ấu, được thể hiện trong thái độ cực kỳ cẩn thận của mỗi người đối với bất kỳ loại nhiễm trùng và vi trùng có thể.

Trong cuộc sống hàng ngày, rất nhiều sản phẩm làm sạch liên tục được quảng cáo trên TV, và  thể loại của chúng trong các cửa hàng cực kỳ phong phú. Và với sự xuất hiện của mối đe dọa lây lan coronavirus, ở hầu hết các cơ sở của Nhật Bản, họ đã đặt thuốc cồn sát trùng ở lối vào, mà mọi du khách đều phải sử dụng.     

Thứ ba, yếu tố thiên tai thường xuyên đã dạy người Nhật lắng nghe các khuyến nghị của chính quyền và “nắm tay” bám sát trong mọi trường hợp khẩn cấp. Sự sẵn sàng của người dân Nhật Bản đối với bất kỳ  thể loại “ ngày tận thế” nào  được đặc biệt thể hiện rõ qua trường hợp cơn  bão Hagibis mạnh nhất ở nước này trong 60 năm qua. Mặc dù có những thiệt hại to lớn không thể tránh khỏi do các yếu tố thiên nhiên gây ra, hậu quả có thể nghiêm trọng hơn nhiều nếu không phải do sự tương tác giữa chính quyền và người dân.

Cuối cùng, khoảng cách xã hội là một chuẩn mực chung cho người Nhật khi tương tác với nhau.

 Điều gì đã xảy ra tiếp theo?

Danh hài nổi tiếng Ken Shimura (70 tuổi) qua đời vì Covid-19.

Sau 2 tuần đó, ông  Abe cảm tạ người dân nước này vì những nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của virus corona, lưu ý rằng, theo các chuyên gia chính phủ, các biện pháp được thực hiện có hiệu quả trong việc ngăn chặn virus. Sau tuyên bố trên, đường phố Tokyo một lần nữa chật kín người và cuộc sống bắt đầu dần trở lại như thường lệ. Mặc dù các hạn chế tiếp tục được duy trì - bảo tàng, trường học và công viên giải trí đã bị đóng cửa, mọi người bắt đầu cư xử thoải mái hơn.

Và khi hoa anh đào sakura nở rộ, hầu hết cư dân của đất nước đã không từ chối niềm vui truyền thống Hanami, thưởng hoa mùa xuân. Kết quả là, vào ngày 21 và 22/3, có rất nhiều người tụ tập trong công viên và trong thành phố nói chung, không còn nghi ngờ gì nữa, số người mắc bệnh sẽ tăng nhanh.

Ngay từ ngày 1/4 số người nhiễm bệnh đã vượt quá 2.000 người và lần đầu tiên Tokyo dẫn đầu cả nước cả về số người nhiễm bệnh (430 người) và tốc độ tăng trưởng ca nhiễm bệnh. uyết định muộn màng của chính quyền về việc tạm thời đóng cửa các công viên chính của thành phố có ý nghĩa không đáng kể, vì những ngày cuối tuần mưa và tuyết không cho phép tản bộ và chiêm ngưỡng hoa anh đào.

Ngày 30/3 có tin tức thông báo danh hài nổi tiếng Ken Shimura (70 tuổi) qua đời vì Covid-19. Ông là người nổi tiếng đầu tiên của Nhật Bản thông báo về căn bệnh của mình. Có lẽ thảm kịch này sẽ có tác động mạnh mẽ hơn nhiều so với tuyên bố của chính phủ và buộc người dân tiếp tục phải thực hiện các biện pháp cần thiết để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh.