Mùa này, nếu ở nơi đâu cũng tươi non, náo nức thì với Tây Nguyên lại đậm đặc, nồng nàn, đắm say hơn. Nhìn nước hồ Xuân Hương sóng sánh, ngỡ hương xuân nghi ngút thơm lên tận vầng mặt trời chín đỏ. Hình như, loài cây nào sống giữa vùng đất bazan này cũng vạm vỡ, hồ hởi bởi no gió, đón nắng cao nguyên. Nắng gió cao nguyên thì bất tận nên cao su, cà phê bạt ngàn xanh, thẫm như màu mắt cô gái vai đèo gùi bước chân trên con đường đất đỏ.
Chúng tôi gặp ở Tây Nguyên những ký ức xưa sóng sánh trong ly cà phê nguyên chất của người bạn mới quen mà như đã thân từ lâu. Những câu chuyện Buôn Đôn, Buôn Ma Thuật, chuyện những thợ săn voi danh tiếng, những đám tang người tù trưởng kéo dài vài km với những con voi ngà cong dũng mãnh kéo quan tài người hùng của vùng đất thiêng.
Tây Nguyên, trong nắng xuân, thời gian như tan loãng gợi nhớ về quá khứ. Mỗi địa danh, mỗi câu chuyện, nét kiến trúc đều đan xen giữa bản sắc văn hóa các dân tộc. Đó là những ngôi nhà cổ, gió càng thổi, đá càng mòn, càng tăng thêm sự huyền bí và giá trị. Đó là những khuôn mặt tượng nhà mồ nhưng không xa xăm mà như vừa gặp đâu đây phảng phất một gương mặt trong trí nhớ.
Cà phê Tây Nguyên.
Lần đầu đến Tây Nguyên như chưa thấy ở đâu trời xanh hoang dại mà bao dung đến thế. Xanh như hút mắt người, hồn người, xanh như dọi vào tim ta một tiếng gọi. Phía xa kia là đại ngàn, xứ sở của những bày voi, những cánh chim đại bàng hay những áng sử thi bất tận.
Bên ánh lửa hồng cao nguyên, những khuôn mặt bừng sáng, già làng quắc thước sẽ kể khan “Đăm Săn”, sẽ “Ot Ndrong” để con cháu đừng quên cái gốc gác, sự hình thành đất đai, sông hồ và tổ tiên. Đêm cao nguyên dài như phủ khắp địa cầu, vòng xoang như tràn ra khắp vùng đất ôm trọn những đôi chân trần của các chàng trai, cô gái để mãi nhớ mình là người Ê Đê, M’Nông, Xê Đăng…
Mùa xuân lên cao nguyên, ly cà phê, ché rượu cần sóng sánh, men say như tràn khắp những cung đường vi vút ngàn thông, chứa chan đôi mắt người đi, kẻ ở. Toan bước chân đi, bỗng nghe vẳng bên tai “Ơi M’rak” của cố danh ca Y Mon. Ôi, mới đây thôi đã thành huyền thoại, chính những giá trị văn hóa Tây Nguyên đã tạo nên sự phồn thực, sóng sánh tràn đầy cho vùng đất no ấm này.
