Gải toả cơn khát nhà ở cho người thu nhập thấp
Thống kê cho thấy, TP.HCM hiện nay có khoảng 3 triệu người nhập cư, phần lớn họ là công nhân, lao động phổ thông. Trong số hơn 400.000 công nhân lao động đang làm việc tại 17 khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao và 21 cụm công nghiệp của thành phố, đến 63% là người nhập cư. Phần lớn họ đang ở trong các khu nhà trọ lụp xụp, thiếu tiện ích, dịch vụ, chưa đảm bảo an toàn, an ninh, nhiều người có nhu cầu tạo lập nhà ở, nhất là căn hộ nhỏ hoặc nhà ở xã hội.
Theo khảo sát từ Công ty Cổ phần DKRA Việt Nam (DKRA Vietnam), năm 2019 tỷ lệ căn hộ hạng C (diện tích dưới 50m2) trong mỗi dự án chỉ chiếm trung bình từ 22 - 35%. Bên cạnh đó, các loại hình nhà trọ, căn hộ studio, căn hộ chung cư cũ, căn hộ officetel, condotel… có diện tích 25 - 50m2 đang tồn tại rất phổ biến cho thấy nhu cầu của thị trường khá cao.
Trong bối cảnh ngày càng thiếu vắng căn hộ hạng C, các căn hộ có diện tích nhỏ và giá bán vừa túi tiền luôn thu hút sự quan tâm từ chủ đầu tư cho đến khách hàng, đặc biệt là những đối tượng mua để ở và có mức tài chính giới hạn.
Hiện tại, những đổi mới về chính sách được xem như công cụ pháp lý hữu hiệu gỡ khó cho thị trường bất động sản. Đáng chú ý là Thông tư số 21/2019/TT-BXD về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư do Bộ Xây dựng ban hành với quy định diện tích sử dụng tối thiểu của căn hộ chung cư không nhỏ hơn 25m2 đối với căn hộ thương mại và diện tích nhỏ hơn 45m2 không vượt quá 25% tổng số căn của dự án.
Thông tư từ khi chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020 đã gây ra nhiều luồng ý kiến thảo luận không chỉ trên thị trường bất động sản mà còn ảnh hưởng toàn xã hội.
Với góc nhìn tích cực, những căn hộ 25m² sẽ giải quyết được nhu cầu nhà ở của người có tài chính khiêm tốn, hạn chế sự tự phát của nhà ở tạm bợ, đồng thời kích hoạt thị trường với khả năng tiêu thụ tốt và giao dịch sôi động.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng, nhu cầu nhà ở, nhất là "căn hộ nhỏ" của cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, cán bộ lực lượng vũ trang, người trẻ có thu nhập trung bình, người có thu nhập thấp đô thị, công nhân lao động và người nhập cư, kể cả chuyên gia nước ngoài tại TP.HCM là rất lớn.
Đại diện HoREA cũng chỉ ra ưu điểm của "căn hộ nhỏ" diện tích tầm 25 - 30m2 có giá bán chỉ khoảng 750 triệu đồng, rất vừa túi tiền, đáp ứng nhu cầu của nhiều người.
Tuy nhiên, việc cho phép xây dựng loại hình căn hộ 25m2 sẽ nảy sinh thêm nhiều vấn đề như: Đối tượng nào được ưu tiên tiếp cận căn hộ 25m2, phát triển căn hộ diện tích nhỏ ở khu vực nào, áp lực hạ tầng, giao thông ra sao?...
Bài toán hạ tầng khi xây dựng căn hộ 25m2
Hiện nay, nhiều chủ đầu tư rục rịch chạy đua theo loại hình căn hộ nhỏ ở TP.HCM. Tuy nhiên, các chuyên gia tỏ ra quan ngại về việc cho phép xây dựng căn hộ 25m2 có thể kéo theo tác động khiến hạ tầng đô thị bị quá tải.
Bà Đỗ Thị Thu Hằng, Giám đốc bộ phận Nghiên cứu thuộc Savills Việt Nam, nhận định phân khúc nhà ở 25m2 không đơn thuần chỉ là khía cạnh vừa túi tiền mà còn cần có sự thuận tiện về giao thông, hạ tầng xã hội xung quanh cũng như tiện ích hợp lý. Đây có thể là thách thức với nhiều chủ đầu tư nhưng đã có những dự án làm được và làm tốt.
Còn ông Phạm Lâm, TGĐ DKRA Vietnam, cho rằng việc triển khai phân khúc nhà ở 25m2 sẽ thực hiện tốt nếu như có giải pháp cụ thể như:
Đầu tiên, cần quy hoạch rõ khu vực nào được phép xây dựng căn hộ 25m². Cụ thể, căn cứ trên quy hoạch của từng khu vực, có thể xem xét tăng cường loại hình căn hộ 25m² ở các khu công nghiệp và các trường đại học.
Tiếp theo, cần quy định rõ tỷ lệ cho dự án nhà ở có căn hộ 25m²: Tùy vị trí và quy hoạch mà có thể áp dụng linh hoạt các diện tích 25 - 30 - 35 - 40 - 45m² với tỷ lệ 10% - 15% - 20% - 25% sao cho phù hợp với mật độ dân cư, hạ tầng kỹ thuật và tiện ích đi kèm.
Bên cạnh đó, trên cơ sở chương trình nhà ở xã hội, có thể đổi mới hoặc nâng cao thành các chương trình nhà ở quốc gia (dành cho đối tượng mua nhà lần đầu) mang tính lâu dài, quy hoạch bài bản, bền vững với quy trình thủ tục đơn giản nhưng quản lý thông tin tốt hơn.
Chưa kể, liên quan đến chương trình nhà ở quốc gia là xem xét nâng cao quy mô và thực hiện nghiêm túc quy hoạch đô thị từ thời điểm trước mắt cho đến khoảng 50 năm sau, không chỉ dừng lại ở tầm nhìn năm 2030.
"Nhìn chung, căn hộ 25m² là giải pháp dựa trên nhu cầu có thực về vấn đề nhà ở. Tuy nhiên, để chính sách này hoàn thiện và mang đến những lợi ích thiết thực, rất cần sự quy định chặt chẽ và phối hợp từ Chính phủ, Nhà nước, các cơ quan, tổ chức ban ngành và các doanh nghiệp liên quan", ông Lâm nhận định.