Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bị can Hồ Thị Kim Thoa, nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương để điều tra về hành vi "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí".
Tuy nhiên, sau khi nghỉ hưu bà Hồ Thị Kim Thoa sang Pháp và thời điểm bị khởi tố không ở Việt Nam. Do vậy, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định truy nã bị can, tạm đình chỉ điều tra vụ án, tạm đình chỉ điều tra bị can đối với bà Hồ Thị Kim Thoa, chờ bắt giữ được sẽ xử lý theo quy định.
Trước đó, tại kỳ họp thứ 15, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương cho ý kiến và kết luận về kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với bà Hồ Thị Kim Thoa, Ủy viên Ban cán sự đảng, Thứ trưởng Bộ Công Thương.
Theo kết luận, trong thời gian giữ các chức vụ Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Công ty Bóng đèn Điện Quang, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Bóng đèn Điện Quang (tháng 1/2004 - 5/2010), bà Hồ Thị Kim Thoa đã có các vi phạm, khuyết điểm như vi phạm trình tự, thủ tục trong việc thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp, chậm báo cáo, chưa tổ chức bàn giao giữa doanh nghiệp nhà nước và công ty cổ phần theo quy định của pháp luật; không báo cáo Bộ Công Nghiệp (nay là Bộ Công Thương) xử lý và xử lý không đúng số tiền lãi vay được ngân hàng cho miễn 6,7 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, bà Hồ Thị Kim Thoa mua cổ phần vượt mức quy định; chuyển nhượng cổ phần không đúng quy định của Điều lệ của Công ty. Việc chuyển nhượng phần vốn góp của Nhà nước vào Công ty TNHH Đầu tư và Thương mại Điện Quang không báo cáo, xin ý kiến chủ sở hữu là vi phạm quy định về quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Được biết, bà Hồ Thị Kim Thoa bắt đầu làm việc tại CTCP Bóng đèn Điện Quang (mã: DQC) từ tháng 6/1992 với vị trí là cán bộ nghiệp vụ Phòng Kế hoạch vật tư Công ty Bóng đèn Điện Quang, rồi lần lượt được thăng tiến trong công việc.
Tháng 4/2000, sau khi trải qua nhiều chức vụ quan trọng, ở tuổi 40, bà Hồ Thị Kim Thoa trở thành Tổng giám đốc công ty này.
Đến tháng 2/2005, bà Thoa làm Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Bóng đèn Điện Quang.
Theo thống kê, thời gian bà Hồ Thị Kim Thoa còn tại nhiệm chức vụ Thứ trưởng, sở hữu (cả trực tiếp lẫn gián tiếp) của bà này tại Bóng đèn Điện Quang lên tới 11.782.431 cổ phiếu DQC, tương ứng trên 34% vốn điều lệ. Trong đó, cá nhân bà Thoa đứng tên sở hữu 1.686.415 cổ phiếu. Đến tháng 11/2018, cựu Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa rút vốn khỏi Điện Quang, thu về khoảng 40 tỷ đồng.
Sau khi thoái vốn, bà Hồ Thị Kim Thoa chỉ còn nắm giữ 0,02% vốn, tương đương với khối lượng 6.415 cp DQC của Bóng đèn Điện Quang.
Theo dữ liệu tính đến ngày 31/12/2019, em trai bà Hồ Thị Kim Thoa, Chủ tịch HĐQT đương nhiệm Hồ Quỳnh Hưng hiện nắm giữ hơn 2,5 triệu cổ phiếu DQC, tương đương 7,33% vốn điều lệ.
Mẹ của bà Thoa là bà Trần Thị Xuân Mỹ cũng đang sở hữu 1,22 triệu cổ phiếu DQC. Hai ái nữ của bà Thoa là Nguyễn Thái Nga sở hữu 4,125 triệu cổ phiếu DQC, tương đương 12,01% vốn điều lệ và Thoa là Nguyễn Thái Quỳnh Lê sở hữu 2,23 triệu cổ phiếu, tương đương 6,49% vốn điều lệ DQC.
Mới đây, em trai bà Hồ Thị Kim Thoa là ông Hồ Đức Lam cũng vừa mới mua thêm một lượng lớn cổ phiếu DQC và hiện đang sở hữu hơn 1,6 triệu cổ phiếu (tính đến 4/5).
Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại, các thành viên gia đình bà Thoa vẫn đang sở hữu trên 34% vốn điều lệ tại DQC, tương đương hơn 42% tổng lượng cổ phiếu đang lưu hành. Với mức giá hiện tại, giá trị số cổ phiếu này xấp xỉ 190 tỷ đồng.
Bóng đèn Điện Quang của cựu Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa từng là một trong những doanh nghiệp thuộc top đầu của ngành thiết bị chiếu sáng.
Tại thời điểm mới lên sàn chứng khoán vào năm 2008, hoạt động kinh doanh của Bóng đèn Điện Quang gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, doanh nghiệp sau đó đã từng bước phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh.
Đến năm 2010 (năm cuối cùng bà Hồ Thị Kim Thoa lãnh đạo), lợi nhuận đạt 45 tỷ đồng. Hơn nữa, Bóng đèn Điện Quang còn xuất khẩu bóng đèn đi hơn 30 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.
Đỉnh cao vào năm 2014, Bóng đèn Điện Quang ghi nhận doanh thu 1.223 tỷ đồng (gấp 3 lần) và 242 tỷ đồng lãi sau thuế (gấp 121 lần kể từ khi niêm yết).
Tuy nhiên, cũng kể từ đó, kết quả kinh doanh của Điện Quang không ngừng lao đốc. Trong năm 2019, Bóng đèn Điện Quang của ông Hồ Quỳnh Hưng chỉ còn ghi nhận doanh thu là 824,91 tỷ đồng, lợi nhuận 29,56 tỷ đồng, lần lượt giảm 30,5% và 67,2% so với thực hiện năm 2018. Lũy kế trong năm 2019, Điện Quang hoàn thành 68,7% kế hoạch doanh thu và 61,5% kế hoạch lợi nhuận trước thuế.
Chưa dừng lại, ngay trong quý I/2020 vừa qua, Công ty CP Bóng đèn Điện Quang dưới sự điều hành của các thành viên trong gia đình cựu Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa tiếp tục trải qua một quý kinh doanh thiếu tích cực với lợi nhuận "bốc hơi" trên 63% so với cùng kỳ năm 2019.
Cụ thể, báo cáo tài chính quý I/2020 vừa được Điện Quang công bố cho thấy, trong kỳ doanh thu của Điện Quang đạt 191 tỷ đồng, giảm 15,21% so với cùng kỳ năm trước. Lãi trước thuế chỉ còn 4,1 tỷ đồng, chỉ bằng 38% so với cùng kỳ năm trước. Lãi sau thuế xấp xỉ 3,2 tỷ đồng.
Mặc dù lợi nhuận sụt giảm, song quý I/2020, dòng tiền hoạt động kinh doanh của Điện Quang dương 4,3 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm 2019 âm tới 66,2 tỷ đồng. Đáng chú ý, nợ vay của Điện Quang trong kỳ giảm mạnh và chỉ bằng 74% số nợ vay đầu kỳ.
Trong năm 2020, Công ty CP Bóng đèn Điện Quang của nhà cựu Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa trình cổ đông kế hoạch kinh doanh năm 2020 với 2 kịch bản. Với kịch bản tích cực, Bóng đèn Điện Quang dự lãi sau thuế 1,8 tỷ đồng. Ngược lại, doanh thu giảm 35% và lỗ trước thuế 9,6 tỷ đồng là dự kiến trong kịch bản thua lỗ được Điện Quang đưa ra.
Trong cuộc họp ĐHĐCĐ 2020, ông Hồ Quỳnh Hưng, Chủ tịch HĐQT DQC, cho biết dịch Covid-19 bắt đầu ảnh hưởng đến việc làm ăn của Bóng đèn Điện Quang kể từ tháng 3. Dịch bệnh đến nay đã được kiểm soát tốt nhưng không ai nói trước được tình hình làm ăn sẽ thế nào trong tương lai.
Ông Hồ Quang Hưng nhìn nhận, sản phẩm đèn LED của Bóng đèn Điện Quang bị cạnh tranh về giá rất khốc liệt về giá, qua đó bào mòn lợi nhuận, hiệu quả kinh doanh ngày càng thấp. Vì vậy, Bóng đèn Điện Quang đã xác định 1 chiến lược kinh doanh mới, theo đó ngoài mảng chiếu sáng LED, công ty cần tìm ra các hướng đi mới để khai thác các thế mạnh của mình.
"Nếu chỉ là nhà sản xuất đơn thuần thì dần dần sẽ không thể cạnh tranh được với sản phẩm giá rẻ tràn lan trên thị trường. Chúng ta buộc phải hy sinh lợi nhuận trong ngắn hạn", ông Hưng nhấn mạnh.