Phó Thủ tướng truy hỏi lãnh đạo Bộ Tài nguyên Môi trường về bản đồ đánh giá nguy cơ sạt lở đất

Tại cuộc họp, ông Lê Công Thành - Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) cho biết, trong đợt thiên tai vừa rồi, sạt lở đất diễn biến hết sức phức tạp. Kinh nghiệm trên thế giới, các nước có địa hình, địa mạo "núi cao, sườn dốc, mưa tập trung" như Việt Nam có Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc).

"Ở các quốc gia nói trên, sạt lở đất cũng thường xuyên xảy ra và gây ra thiệt hại rất nghiêm trọng. Về kinh nghiệm quốc tế, muốn cảnh báo được sạt lở đất phải làm hết sức công phu, bài bản" - ông Thành chia sẻ.

Theo ông Thành, những cái gì chúng ta nhìn thấy được thì dễ phòng, tránh, chứ ở dưới đất chúng ta không nhìn thấy được nên phải dựa vào các nghiên cứu, đánh giá về địa hình, địa mạo, địa chất. Từ đó, chúng ta sẽ xây dựng bản đồ đánh giá nguy cơ sạt lở.

Trên bản đồ nguy cơ sạt lở, ông Thành cho biết, chúng ta thấy có thể cả một huyện hoặc một số xã trong huyện đó có cấu trúc đứt gẫy, có những cấu trúc địa chất mà khi có yếu tố kích hoạt thì nó có thể xảy ra sạt lở đất. Tuy nhiên, khi mưa lũ xảy ra thì nó sạt lở ở chỗ nào thì điều này hết sức khó để có thể nói trước.

"Một quốc gia có công nghệ cao về phòng chống thiên tai đó là Nhật Bản, năm 2017 đã xảy ra một trận sạt lở đất lớn, kinh hoàng và ngoài mọi sự tính toán từ trước, gây ra thiệt hại rất lớn. Còn ở Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) hàng năm cũng xảy ra. Vì thế, việc làm tiếp theo là chúng ta phải tiếp tục làm bản đồ nguy cơ sạt lở dựa trên địa hình, địa mạo và cấu trúc địa chất một cách chi tiết, cụ thể hơn" - ông Thành cho biết thêm.

"Anh làm được đến đâu rồi?" - Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dung truy hỏi.  

Trả lời Phó Thủ tướng, ông Thành cho biết, hiện nay Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản Việt Nam đã làm cho các tỉnh miền núi phía Bắc, các tỉnh khu vực miền núi Bắc Trung bộ và trong kế hoạch 2019-2020 sẽ làm ở Quảng Nam, Quảng Ngãi. 

"Làm đến huyện, xã với tỷ lệ 1/50.000, tuy nhiên, bản đồ này cảnh báo nguy cơ trên một diện rộng, dựa trên địa mạo, địa chất, còn lại phải tùy thuộc vào các điều kiện tại hiện trường như các kích hoạt, các công trình, đường sá, rồi các yếu tố dân sinh khác cộng với lượng mưa rơi xuống mới ra được các điểm sạt lở.

Hiện nay, dựa trên bản đồ nguy cơ sạt lở, Bộ TNMT đã khẩn trương chỉ đạo để làm sao mình tận dụng tất cả các thông tin đã có để đưa ra cảnh báo sát hơn. Trước đây chúng ta cảnh báo đến huyện rồi, giờ cố gắng cảnh báo đến xã" - ông Thành nói.

Theo ông Thành, trên thế giới, để cảnh báo sạt lở hiện nay người ta đã lắp các trạm cảnh báo. Tuy nhiên, chúng ta cũng không thể lắp các trạm cảnh báo phủ trùm toàn bộ khu vực miền núi được, mà chỉ ở những khu vực chúng ta cảm thấy có nguy cơ cao, có người dân sinh sống, công trình hạ tầng thì chúng ta tập trung vào làm cảnh báo.

Đánh giá về nước có năng lực cảnh báo nguy cơ sạt lở đất tốt nhất hiện nay là Nhật Bản, tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, Nhật Bản trong 10 năm qua sạt lở đất tăng 15% và cho rằng "đây là một kẻ thù vô cùng khó khăn, sống chung với chúng ta".

Về lâu dài, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng giao Bộ NNPTNT - cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo TƯ về phòng chống thiên tai phối hợp với các bộ, ngành sớm xây dựng, hoàn chỉnh bản đồ đánh giá nguy cơ sạt lở đất.

Theo Phó Thủ tướng, sạt lở đất có nhiều nguyên nhân, vì thế chúng ta phải nói một cách khoa học, chứ không cảm xúc. 

"Tôi đề nghị các nhà khoa học phải có ý kiến, các đồng chí bỏ rơi một trận địa để giải thích cho người dân biết, phải đưa thông tin thường xuyên" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.