"Có đất nước nào mà lũ lụt, dịch bệnh như vừa rồi, người dân thương và giúp đỡ nhau đến như vậy"

Ngày 9/11, trả lời chất vấn các ĐBQH tại Hội trường của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam nhấn mạnh rằng "đạo đức xã hội" là một "vấn đề lớn", vì thế khi phát biểu vấn đề này trước Quốc hội và trước nhân dân trong một thời gian ngắn "xin nói rất sơ lược", đồng thời mong muốn "các đại biểu chia sẻ và chỉ bảo thêm".

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam thừa nhận thực trạng đạo đức xã hội và ứng xử xuống cấp như đại biểu đã nói trong câu chất vấn là có thật!

"Nhiều hội thảo và nhiều tài liệu đánh giá xuống cấp đáng báo động, một số mặt nghiêm trọng thể hiện rõ ở tội phạm, tệ nạn ở việc mà các hành vi bị đồng tiền chi phối hay là gian dối, không trung thực. 

Biểu hiện ở một số các giá trị của văn hóa truyền thống bị mai một, điều đó là hoàn toàn đúng", Phó Thủ tướng nói. Tuy nhiên, ông mong mọi người đánh giá theo hai mặt, bởi, đạo đức xã hội của Việt Nam được tổng hợp lên từ nhân dân.

"Nhưng mặt mà chúng ta cũng không quên và vẫn rất tự hào những điểm lớn nhất của đạo đức, của một xã hội được tổng hợp lên bởi Nhân dân của đất nước, đó là thế giới nói có nhiều điểm như trong đó có 5 điểm thường nói", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Đơn cử, trong 5 điểm thường nói là "lòng yêu nước và tinh thần dân tộc". "Nhân dân nước nào yêu nước và tinh thần dân tộc hơn Nhân dân Việt Nam mình không dám nói hơn thiên hạ, nhưng mình cũng không kém. Ví dụ rất cụ thể và nhỏ như đội tuyển U23 Việt Nam, cả dân tộc mọi người nao nức. Đấy là tinh thần yêu nước và tự hào dân tộc", Phó Thủ tướng nói.

Hoặc một điểm cũng được lãnh đạo Chính phủ nêu ra như tinh thần yêu thương đồng loại, thương người. "Có đất nước nào mà lũ lụt, dịch bệnh như vừa rồi, người dân thương nhau, giúp đỡ nhau đến như vậy", Phó thủ tướng bày tỏ.

"Chúng ta nói vậy để thấy những hiện tượng xuống cấp của đạo đức xã hội là đáng báo động, nhưng không vì thế mà nhìn nhận đạo đức xã hội, con người Việt Nam không công bằng. Chúng ta nhìn thẳng khiếm khuyết mà khắc phục", Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh và cho rằng, gần đây nếu để ý, việc khắc phục đã được thực hiện rất tốt, qua nhiều năm tích tụ mới rõ lên.

Chỉ ra nguyên nhân dẫn đến thực trạng hiện nay, Phó Thủ tướng cho rằng, khách quan là mặt trái kinh tế của kinh tế trường, thông tin mạng; còn chủ quan là yếu kém về văn hóa, giáo dục... Điều này không sai, nhưng vẫn còn những nguyên nhân sâu xa khác.

Về giải pháp, Phó Thủ tướng Chính phủ cho rằng, "muốn góp phần cho tốt lên và xấu giảm đi thì đầu tiên phải làm cho toàn xã hội và từng người dân hiểu rõ cái gì tốt, cái gì xấu".

Thứ hai, phải kết hợp giữa giáo dục, tuyên truyền, vận động các phong trào với việc pháp luật hóa và xử lý. "Việc xử lý nghiêm minh bằng pháp luật là một biểu hiện của văn hóa, đạo đức nhưng suy cho cùng cũng là bề nổi, mà phải vận động, tuyên truyền mọi người để tự mình điều chỉnh hành vi, đạo đức của mình. Đó mới là nền tảng, mới là gốc rễ", Phó Thủ tướng nói.

Thứ ba, theo lãnh đạo Chính phủ, văn hóa đạo đức trong mọi thời kỳ đều cần sự nêu gương từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài, người lớn nêu trương cho người trẻ, đảng viên đi trước làng nước đi sau.

Thứ tư, cần phải đặc biệt lưu ý trong 4 chữ "đức, trí, thể, mỹ", không chỉ là "đức" mà đặc biệt lưu ý đến chữ "mỹ", đặc biệt lưu ý đến các ngành nghệ thuật và cả tôn giáo, tín ngưỡng.

Cuối cùng, chúng ta phải thật sự đặc biệt chú ý, chú trọng các vấn đề xã hội nói chung, trong đó có vấn đề đạo đức và vấn đề văn hóa.

"Tôi mong rằng tất cả mọi người dân Việt Nam chúng ta, cá nhân tôi cũng là một người dân thì lúc nào mình cũng phải chú ý là mình biết mình còn rất nhiều khiếm khuyết. Mình luôn luôn là mình cố gắng và như vậy thì chắc chắn là dân tộc Việt Nam chúng ta sẽ tiếp tục tự hào về truyền thống, là một dân tộc văn hiến và xứng đáng với truyền thống của cha ông ta để lại", Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói.